Memleket basshysynyń ekonomıkany ártaraptandyrý jáne ekonomıkaǵa ınvestısıalar tartý týraly tapsyrmasy boıynsha Úkimet qarjylyq damý ınstıtýttary arqyly SHOB óńdeý ónerkásibi jáne iri bıznes salasyndaǵy ınvestısıalyq jobalardy, onyń ishinde jeńil ónerkásip, hımıa ónerkásibi, tamaq ónimderin jáne qurylys materıaldaryn óndirý, mashına jasaý, júk tasymaldaý, negizgi jobalardy, SHOB damytý úshin ekoorta qalyptastyratyn ınfraqurylymdyq jáne klasterlik jobalardy qoldaýdyń aýqymdy naýqanyn bastaıdy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
2025 jyly "Báıterek" ulttyq basqarýshy holdıńi" AQ kásipkerlikti qoldaýǵa, turǵyn úı qurylysyn damytýǵa jáne 2027 jylǵa qaraı qarjylandyrý kólemin odan ári 10 trln teńgege deıin arttyra otyryp, negizgi ulttyq jáne ınvestısıalyq jobalardy iske asyrýǵa 8 trln teńge baǵyttaıdy. Aýqymdy qarjylandyrý sheńberinde bıznesti, eksporttyq múmkindikterdi damytýǵa baǵyttalǵan qoldaýdyń jańa tetikteri iske qosylady, qarjylandyrý jáne áleýmettik bastamalar quraldary keńeıtiledi. Olardyń ishinde:
1.SHOB pen iri bıznesti qoldaý úshin eki kepildik qory qurylady
SHOB-ty qoldaý úshin 2025 jyly "Damý" kepildik qory qurylady. Bul úshin "Damý" fýnksıalary jańa mindettermen tolyqtyrylady, kepildik berý quraly boıynsha ónim jelisi keńeıtiledi, usynylatyn kepildikterdiń mólsheri ulǵaıtylady, kepildendirýge jatatyn ekonomıka sektorlarynyń (EQJJ) tizbesi keńeıtiledi. Jańa ónimderge kepildikterdi qaıtarymsyzdyq jáne shartsyzdyq qaǵıdattary boıynsha shyǵarý josparlanýda. Kepildik qoryn qurý memlekettik búdjetke túsetin júktemeni qosymsha qarjylandyrý kózderinen qarajat tartý esebinen azaıtady, bıznes sýbektilerin kepildik berý túrindegi qoldaý sharasymen qamtýdy ulǵaıtady jáne bankterdiń ótimdiligin ekonomıkalyq aınalymǵa tıimdi tartýǵa múmkindik beredi.
Kepildik qoryn iske qosý 2028 jylǵa qaraı kepildikter portfelin 1 trln teńgege deıin arttyrýǵa (2023 jylmen salystyrǵanda +148%) jáne jyl saıyn 50 myńnan astam jobany qoldaýǵa múmkindik beredi (2023 jyly kepildik berý quraly arqyly 8 212 jobaǵa qoldaý kórsetildi).
2025 jyly "Damý" qory 1,7 trln teńgeni quraıtyn SHOB-tyń keminde 30 myń jobasyna qoldaý kórsetedi.
Báıterektiń iri bızneske arnalǵan kepildik qory iri jáne strategıalyq mańyzdy jobalardy kepilmen qamtamasyz etýdiń jetkilikti bolýy máselesin sheshedi.
Jobany qarjylandyrý kezinde ekinshi deńgeıli bankterdiń jáne/nemese QDB-nyń nesıesi joba qunynyń 80%-yn quraýy múmkin. Kepildik berý kepilmen qamtamasyz etýdiń jetkilikti bolýy máselelerin sheshe otyryp, joba qunynyń 30%-na deıingi somaǵa beriletin bolady.
Báıterektiń qarjylandyrý somasy 7,3 trln teńgeni quraıdy, onyń ishinde 2025 jylǵa 3,7 trln teńge qarastyrylǵan. Holdıńtiń kepildigi 2,2 trln teńgege nemese 30%-ǵa deıin jetýi múmkin, onyń ishinde 1,1 trln teńgege deıingi kepildik 2025 jylǵa qarastyrylǵan. Bul rette 50% – bolashaq bıznes seriktestiń kepildigi. Báıterek jobanyń kapıtalyna kire alady, sodan keıin kásipkerdiń jeke qatysý mólsheri 20%-dan tómen bolýy múmkin. Osylaısha, iri jobalarda kepilmen qamtamasyz etýdiń jetispeýshiligi máselesi sheshilýde.
İri bıznes sýbektilerin qarjylandyrý úshin quny 7 mlrd teńgeden bastalatyn jobalar boıynsha kepildikter beriletin bolady.
Ekinshi deńgeıli bankter úshin bul nesıelendirý kóleminiń ulǵaıýyn jáne kepil kólemi jetkiliksiz bolǵan kezde nesıelendirý táýekelderiniń tómendeýin qamtamasyz etýge múmkindik beredi.
Kepildikter berý óńdeý ónerkásibi sektorlarynda josparlanyp otyr. Kepildikterdiń qaıtarymsyzdyǵy bankterdiń qyzyǵýshylyǵyn arttyrýǵa, al bıznes sýbektileri úshin kepildikterdiń aqyly bolýy kásipkerlerdiń jaýapkershiligin kúsheıtýge arnalǵan.
- Korporatıvtik/jobalyq qarjylandyrý
"Qazaqstannyń damý banki" AQ (QDB) tek qana iri ındýstrıalyq jáne ınfraqurylymdyq jobalardy damytýǵa qaıta baǵdarlanady. Holdıńtiń enshiles kompanıasy – Qazaqstan Investment Corporation AQ (QIC) kásipkerlerge úlestik qarjylandyrý múmkindikterin usyna otyryp jáne bıznestiń memlekettik saıasaty men ınvestısıalyq mindettemelerine qoıylatyn talaptardy eskere otyryp, jobalardy iske asyrýda tolyqqandy áriptes retinde private equity damytýǵa nazar aýdarady.
- Eksportty keńeıtý
Syrtqy naryqtardy damytý strategıasy sheńberinde saýda qoryn jáne eksportty qoldaýdyń arnaıy quraldaryn ázirleý josparlanyp otyr. "Qazaqstannyń eksporttyq-kredıttik agenttigi" AQ-nyń saqtandyrý, qaıta saqtandyrý, kepildik quraldary jáne kompozıttik qyzmetter boıynsha qyzmeti keńeıtildi, bul qazaqstandyq kompanıalarǵa básekege qabiletti ónimdermen jańa naryqtarǵa shyǵýǵa múmkindik beredi.
Sonymen qatar "Báıterek" holdıńi ekinshi deńgeıli banktermen jáne halyqaralyq qarjy ınstıtýttarymen birge elimizdiń ekonomıkalyq damýyna jáne memleket basymdyq berip otyrǵan, onyń ishinde otandyq taýar óndirisin qoldaýǵa baǵyttalǵan ınfraqurylymdyq baǵdarlamalardy qarjylandyrýǵa daıyn.
TKSH ınfraqurylymyn qarjylandyrý (ulttyq joba)
"Energetıkalyq jáne komýnaldyq sektorlardy jańǵyrtý" ulttyq jobasy sheńberinde turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq salasyndaǵy ınjenerlik jelilerdiń tozýyn tómendetý jónindegi máselelerdi ýaqtyly sheshý maqsatynda ınvestısıalardyń jalpy kólemi 13 trln teńgeden asatyn eskirgen ınfraqurylymdy aýqymdy jańartý kózdelip otyr, onyń 4,7 trln teńgesi holdıńke tıesili.
Energetıkalyq jáne komýnaldyq ınfraqurylymdy jańǵyrtý jáne salý sheńberinde elishilik qundylyq úlesin arttyrý úshin otandyq óndiris taýarlaryn paıdalanýdy kúsheıtý jumystary júrgiziledi. Bul tásil ishki básekege qabilettilikti arttyryp qana qoımaı, jańa jumys oryndaryn ashýǵa, ımportqa táýeldilikti azaıtýǵa jáne jalpy naryqtaǵy "jergilikti" kásiporyndardyń ustanymyn nyǵaıtýǵa múmkindik beredi.
Jańǵyrtý men qurylystyń belsendi kezeńi bastalǵanǵa deıin ınfraqurylymdy jańǵyrtýdyń aýqymdy baǵdarlamasy týraly otandyq taýar óndirýshilerdi aqparattandyrý boıynsha keshendi jumys júrgizý josparlanyp otyr.
Otandyq taýar óndirýshiler ónimin shyǵarýǵa shamamen 4,9 trln teńge qajet bolady.
Sonymen qatar Úkimet jekelegen salalardy damytý maqsatynda jekelegen salalarda – IT, logıstıka, týrızm, jeńil ónerkásip, hımıa ónerkásibi, tamaq ónimderin, qurylys materıaldaryn óndirý, mashına jasaý salalarynda "ınvestısıalarǵa tapsyrys" jarıalaıdy. Múddeli tulǵalar Ulttyq ekonomıka mınıstrliginiń Ekonomıka salalaryn damytý departamentine, "Damý" qoryna, "Báıterek" holdıńine júginýi qajet.
