مەملەكەت باسشىسىنىڭ ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ جانە ەكونوميكاعا ينۆەستيسيالار تارتۋ تۋرالى تاپسىرماسى بويىنشا ۇكىمەت قارجىلىق دامۋ ينستيتۋتتارى ارقىلى شوب وڭدەۋ ونەركاسىبى جانە ءىرى بيزنەس سالاسىنداعى ينۆەستيسيالىق جوبالاردى، ونىڭ ىشىندە جەڭىل ونەركاسىپ، حيميا ونەركاسىبى، تاماق ونىمدەرىن جانە قۇرىلىس ماتەريالدارىن ءوندىرۋ، ماشينا جاساۋ، جۇك تاسىمالداۋ، نەگىزگى جوبالاردى، شوب دامىتۋ ءۇشىن ەكوورتا قالىپتاستىراتىن ينفراقۇرىلىمدىق جانە كلاستەرلىك جوبالاردى قولداۋدىڭ اۋقىمدى ناۋقانىن باستايدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
2025 جىلى "بايتەرەك" ۇلتتىق باسقارۋشى حولدينگى" اق كاسىپكەرلىكتى قولداۋعا، تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن دامىتۋعا جانە 2027 جىلعا قاراي قارجىلاندىرۋ كولەمىن ودان ءارى 10 ترلن تەڭگەگە دەيىن ارتتىرا وتىرىپ، نەگىزگى ۇلتتىق جانە ينۆەستيسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا 8 ترلن تەڭگە باعىتتايدى. اۋقىمدى قارجىلاندىرۋ شەڭبەرىندە بيزنەستى، ەكسپورتتىق مۇمكىندىكتەردى دامىتۋعا باعىتتالعان قولداۋدىڭ جاڭا تەتىكتەرى ىسكە قوسىلادى، قارجىلاندىرۋ جانە الەۋمەتتىك باستامالار قۇرالدارى كەڭەيتىلەدى. ولاردىڭ ىشىندە:
1.شوب پەن ءىرى بيزنەستى قولداۋ ءۇشىن ەكى كەپىلدىك قورى قۇرىلادى
شوب-تى قولداۋ ءۇشىن 2025 جىلى "دامۋ" كەپىلدىك قورى قۇرىلادى. بۇل ءۇشىن "دامۋ" فۋنكسيالارى جاڭا مىندەتتەرمەن تولىقتىرىلادى، كەپىلدىك بەرۋ قۇرالى بويىنشا ءونىم جەلىسى كەڭەيتىلەدى، ۇسىنىلاتىن كەپىلدىكتەردىڭ مولشەرى ۇلعايتىلادى، كەپىلدەندىرۋگە جاتاتىن ەكونوميكا سەكتورلارىنىڭ (ەقجج) تىزبەسى كەڭەيتىلەدى. جاڭا ونىمدەرگە كەپىلدىكتەردى قايتارىمسىزدىق جانە شارتسىزدىق قاعيداتتارى بويىنشا شىعارۋ جوسپارلانۋدا. كەپىلدىك قورىن قۇرۋ مەملەكەتتىك بيۋدجەتكە تۇسەتىن جۇكتەمەنى قوسىمشا قارجىلاندىرۋ كوزدەرىنەن قاراجات تارتۋ ەسەبىنەن ازايتادى، بيزنەس سۋبەكتىلەرىن كەپىلدىك بەرۋ تۇرىندەگى قولداۋ شاراسىمەن قامتۋدى ۇلعايتادى جانە بانكتەردىڭ وتىمدىلىگىن ەكونوميكالىق اينالىمعا ءتيىمدى تارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
كەپىلدىك قورىن ىسكە قوسۋ 2028 جىلعا قاراي كەپىلدىكتەر پورتفەلىن 1 ترلن تەڭگەگە دەيىن ارتتىرۋعا (2023 جىلمەن سالىستىرعاندا +148%) جانە جىل سايىن 50 مىڭنان استام جوبانى قولداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى (2023 جىلى كەپىلدىك بەرۋ قۇرالى ارقىلى 8 212 جوباعا قولداۋ كورسەتىلدى).
2025 جىلى "دامۋ" قورى 1،7 ترلن تەڭگەنى قۇرايتىن شوب-تىڭ كەمىندە 30 مىڭ جوباسىنا قولداۋ كورسەتەدى.
بايتەرەكتىڭ ءىرى بيزنەسكە ارنالعان كەپىلدىك قورى ءىرى جانە ستراتەگيالىق ماڭىزدى جوبالاردى كەپىلمەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ جەتكىلىكتى بولۋى ماسەلەسىن شەشەدى.
جوبانى قارجىلاندىرۋ كەزىندە ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەردىڭ جانە/نەمەسە قدب-نىڭ نەسيەسى جوبا قۇنىنىڭ 80%-ىن قۇراۋى مۇمكىن. كەپىلدىك بەرۋ كەپىلمەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ جەتكىلىكتى بولۋى ماسەلەلەرىن شەشە وتىرىپ، جوبا قۇنىنىڭ 30%-نا دەيىنگى سوماعا بەرىلەتىن بولادى.
بايتەرەكتىڭ قارجىلاندىرۋ سوماسى 7،3 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى، ونىڭ ىشىندە 2025 جىلعا 3،7 ترلن تەڭگە قاراستىرىلعان. حولدينگتىڭ كەپىلدىگى 2،2 ترلن تەڭگەگە نەمەسە 30%-عا دەيىن جەتۋى مۇمكىن، ونىڭ ىشىندە 1،1 ترلن تەڭگەگە دەيىنگى كەپىلدىك 2025 جىلعا قاراستىرىلعان. بۇل رەتتە 50% – بولاشاق بيزنەس سەرىكتەستىڭ كەپىلدىگى. بايتەرەك جوبانىڭ كاپيتالىنا كىرە الادى، سودان كەيىن كاسىپكەردىڭ جەكە قاتىسۋ مولشەرى 20%-دان تومەن بولۋى مۇمكىن. وسىلايشا، ءىرى جوبالاردا كەپىلمەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ جەتىسپەۋشىلىگى ماسەلەسى شەشىلۋدە.
ءىرى بيزنەس سۋبەكتىلەرىن قارجىلاندىرۋ ءۇشىن قۇنى 7 ملرد تەڭگەدەن باستالاتىن جوبالار بويىنشا كەپىلدىكتەر بەرىلەتىن بولادى.
ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر ءۇشىن بۇل نەسيەلەندىرۋ كولەمىنىڭ ۇلعايۋىن جانە كەپىل كولەمى جەتكىلىكسىز بولعان كەزدە نەسيەلەندىرۋ تاۋەكەلدەرىنىڭ تومەندەۋىن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
كەپىلدىكتەر بەرۋ وڭدەۋ ونەركاسىبى سەكتورلارىندا جوسپارلانىپ وتىر. كەپىلدىكتەردىڭ قايتارىمسىزدىعى بانكتەردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا، ال بيزنەس سۋبەكتىلەرى ءۇشىن كەپىلدىكتەردىڭ اقىلى بولۋى كاسىپكەرلەردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتۋگە ارنالعان.
- كورپوراتيۆتىك/جوبالىق قارجىلاندىرۋ
"قازاقستاننىڭ دامۋ بانكى" اق (قدب) تەك قانا ءىرى يندۋستريالىق جانە ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى دامىتۋعا قايتا باعدارلانادى. حولدينگتىڭ ەنشىلەس كومپانياسى – Qazaqstan Investment Corporation اق (QIC) كاسىپكەرلەرگە ۇلەستىك قارجىلاندىرۋ مۇمكىندىكتەرىن ۇسىنا وتىرىپ جانە بيزنەستىڭ مەملەكەتتىك ساياساتى مەن ينۆەستيسيالىق مىندەتتەمەلەرىنە قويىلاتىن تالاپتاردى ەسكەرە وتىرىپ، جوبالاردى ىسكە اسىرۋدا تولىققاندى ارىپتەس رەتىندە private equity دامىتۋعا نازار اۋدارادى.
- ەكسپورتتى كەڭەيتۋ
سىرتقى نارىقتاردى دامىتۋ ستراتەگياسى شەڭبەرىندە ساۋدا قورىن جانە ەكسپورتتى قولداۋدىڭ ارنايى قۇرالدارىن ازىرلەۋ جوسپارلانىپ وتىر. "قازاقستاننىڭ ەكسپورتتىق-كرەديتتىك اگەنتتىگى" اق-نىڭ ساقتاندىرۋ، قايتا ساقتاندىرۋ، كەپىلدىك قۇرالدارى جانە كومپوزيتتىك قىزمەتتەر بويىنشا قىزمەتى كەڭەيتىلدى، بۇل قازاقستاندىق كومپانيالارعا باسەكەگە قابىلەتتى ونىمدەرمەن جاڭا نارىقتارعا شىعۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سونىمەن قاتار "بايتەرەك" حولدينگى ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەرمەن جانە حالىقارالىق قارجى ينستيتۋتتارىمەن بىرگە ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنا جانە مەملەكەت باسىمدىق بەرىپ وتىرعان، ونىڭ ىشىندە وتاندىق تاۋار ءوندىرىسىن قولداۋعا باعىتتالعان ينفراقۇرىلىمدىق باعدارلامالاردى قارجىلاندىرۋعا دايىن.
تكش ينفراقۇرىلىمىن قارجىلاندىرۋ (ۇلتتىق جوبا)
"ەنەرگەتيكالىق جانە كوممۋنالدىق سەكتورلاردى جاڭعىرتۋ" ۇلتتىق جوباسى شەڭبەرىندە تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق سالاسىنداعى ينجەنەرلىك جەلىلەردىڭ توزۋىن تومەندەتۋ جونىندەگى ماسەلەلەردى ۋاقتىلى شەشۋ ماقساتىندا ينۆەستيسيالاردىڭ جالپى كولەمى 13 ترلن تەڭگەدەن اساتىن ەسكىرگەن ينفراقۇرىلىمدى اۋقىمدى جاڭارتۋ كوزدەلىپ وتىر، ونىڭ 4،7 ترلن تەڭگەسى حولدينگكە تيەسىلى.
ەنەرگەتيكالىق جانە كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىمدى جاڭعىرتۋ جانە سالۋ شەڭبەرىندە ەلىشىلىك قۇندىلىق ۇلەسىن ارتتىرۋ ءۇشىن وتاندىق ءوندىرىس تاۋارلارىن پايدالانۋدى كۇشەيتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. بۇل ءتاسىل ىشكى باسەكەگە قابىلەتتىلىكتى ارتتىرىپ قانا قويماي، جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋعا، يمپورتقا تاۋەلدىلىكتى ازايتۋعا جانە جالپى نارىقتاعى "جەرگىلىكتى" كاسىپورىنداردىڭ ۇستانىمىن نىعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
جاڭعىرتۋ مەن قۇرىلىستىڭ بەلسەندى كەزەڭى باستالعانعا دەيىن ينفراقۇرىلىمدى جاڭعىرتۋدىڭ اۋقىمدى باعدارلاماسى تۋرالى وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردى اقپاراتتاندىرۋ بويىنشا كەشەندى جۇمىس جۇرگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.
وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەر ءونىمىن شىعارۋعا شامامەن 4،9 ترلن تەڭگە قاجەت بولادى.
سونىمەن قاتار ۇكىمەت جەكەلەگەن سالالاردى دامىتۋ ماقساتىندا جەكەلەگەن سالالاردا – IT، لوگيستيكا، تۋريزم، جەڭىل ونەركاسىپ، حيميا ونەركاسىبى، تاماق ونىمدەرىن، قۇرىلىس ماتەريالدارىن ءوندىرۋ، ماشينا جاساۋ سالالارىندا "ينۆەستيسيالارعا تاپسىرىس" جاريالايدى. مۇددەلى تۇلعالار ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ ەكونوميكا سالالارىن دامىتۋ دەپارتامەنتىنە، "دامۋ" قورىنا، "بايتەرەك" حولدينگىنە جۇگىنۋى قاجەت.
