Bul týraly QazAqparat habarlady.
Osylaısha, Ramazan Álimqulovtyń sózine qaraǵanda, Ulttyq biryńǵaı testileýdiń resmı bekitilgen jańa formatynda «Matematıkalyq saýattylyq», «Oqý saýattylyǵy» jáne «Qazaqstan tarıhy» atty úsh pán mindetti pán bolyp qalǵan jáne 2 beıindik pán qosylǵan. Onyń aıtýynsha,
"Qazaq tiliniń» suraqtary «Oqý saýattylyǵy» degen pánniń ishinde ishinara kezdesedi. Al, ana tili mekteptegi qorytyndy attestasıada qalǵan.
Eske sala keteıik, blogerlerge arnalǵan jıynǵa bir de bir buqaralyq aqparat quraly shaqyrylmaǵan bolatyn. «QazAqparat» agenttiginiń tilshileri osyndaı mańyzdy taqyryp talqylanatyn jıyn týraly estigen soń, Ulttyq testileý ortalyǵyna barǵan edi.
«Men orys mektebinde oqımyn delik. Sonda, endi maǵan ulttyq biryńǵaı testileýde qazaq tilin tapsyrý mindetti emes pe?» degen jýrnalısiń suraǵyna QR Bilim mınıstrliginiń ókilderi «mindetti emes» dep jaýap berdi.
«Buryn orys mektebinde oqıtyndar qazaq tilin tapsyrǵanymen, onyń baly oqýǵa túserde sanalmaıtyn. Men sizderge aıtaıyn, qazaq tili buryn da formaldi túrde ǵana tapsyryldy. Endi qazir múlde alyp tastadyq. Qazaq tili mektep deńgeıindegi emtıhanda qaldy»,-dedi Bilim mınıstrligi Joǵary jáne joǵarǵy oqý ornynan keıingi bilim berý departamentiniń dırektory Darhan Ahmetzakıev.
«Qazir orys mektebinde qazaq tili, qazaq mektebinde orys tili oqytylady. Qorytyndy attestasıada bul eki pán de qaldy. Qorytyndy attestasıada orys tilinde oqyǵandar qazaq tilinen esse jazady. Buryn da Biryńǵaı ulttyq testileýde qazaq tiliniń baly sanalmaıtyn.
Endi jańa formatta qazaq tili atestat alýǵa tapsyrylatyn bes emtıhannyń ishinde bar. Esseni úsh saǵat jazady. Orys tilinde oqysa — orys tilinde, qazaq mektebinde oqysa — qazaq tilinde jazady»,-deıdi Bilim jáne ǵylym mınıstrligi mektepke deıingi jáne orta bilim departamentiniń dırektory Jańyl Jontaeva.
«Qazaq tilin nege ulttyq biryńǵaı testileýge mindetti pán etip engizbeımiz? Mysaly, Anglıanyń joǵary oqý ornyna túsý úshin «IELTS», AQSH-tyń oqý ornyna túsý úshin «TOEFL», Fransıanyń oqý ornyna túsý úshin «Delta» tapsyrmasaq, ıaǵnı, sol eldiń tilin tekseretin test tapsyrmasańyz, ol eldiń joǵary oqý ornyna túse almaısyz. Sonda, bizdiń elde qalaı?»,-degen suraq ta qoıyldy.
Buǵan Jańyl Jontaeva: «Qazir bizdiń memleketimizde 82 paıyzdan astamy qazaq mektepteri. Tipti orys mektepteri joq aımaqtar bar. Sony durys túsinińizder. Atestatta qaldyrdyq qoı, onyń ortasha baǵasy da yqpal etedi… Oqý saýattylyǵyn tapsyrady…»,-dep qysqa qaıyra jaýap berdi.
— Sizder sonda qazaq tilin ulttyq biryńǵaı testileýge mindetti pán retinde qosylǵanyn qalaısyzdar ma? Jaraıdy, qazir biz qazaq tilin testke mindetti pán etip engizeıik. Sonda, ol qazaq tiliniń sapasyna áser etedi dep oılaısyzdar ma? Áser etpeıdi. Eger biz qazaq tilin emtıhanǵa kirgizsek, ol áser etedi dep úmittenetin shyǵarsyzdar, biraq, ol áser etpeıdi. Ideologıany durystaý kerek mektepte oqyǵan jyldar boıy qazaq tilin durystap oqý kerek. Eger besinshi klasta oqıtyn bala qazaq tilin bilmese, 11-synypta test kirgizý arqyly qazaq tiliniń sapasyn arttyramyz degenderińiz sáıkes kelmeıdi»,– dedi Darhan Ahmetzákıev.
Aıta keteıik, UBT-nyń bul jańa formaty 2017 jyldyń 1-qańtarynan engizildi.
