2025 jylǵy 14 mamyrda Túrkistan qalasynda Túrki memleketteri uıymyna (TMU) múshe memleketterdiń ortalyq saılaý organdarynyń Konsýltatıvtik platformasy (OSO KP) týraly Erejege qol qoıý rásimi ótti, - dep habarlaıdy Dalanews.kz

İs-sharaǵa TMU múshe memleketter – Ázerbaıjan, Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Túrkıa, Ózbekstan jáne TMU baqylaýshy memleket – Majarstannyń ortalyq saılaý organdarynyń, sondaı-aq 4 bedeldi halyqaralyq uıym – TMU, Saılaý organdarynyń dúnıejúzilik qaýymdastyǵy (A-WEB), Túrki memleketteriniń Parlamenttik Assambleıasy (TúrkPA), Túrki akademıasynyń basshylary, sondaı-aq TMU elderiniń ǵalymdary, QR Parlamentiniń depýtattary, QR Ortalyq saılaý komısıasy janyndaǵy Saraptamalyq keńestiń músheleri, oblystyq, Astana, Almaty jáne Shymkent qalalarynyń aýmaqtyq saılaý komısıalarynyń tóraǵalary qatysty.

Túrki memleketteri uıymyna múshe memleketterdiń ortalyq saılaý organdarynyń konsýltatıvtik platformasyn qurý bastamasyn Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev 2023 jylǵy 3 qarashada Astanada ótken TMU X mereıtoılyq samıtinde usynǵan bolatyn.

TMU múshe memleketterdiń ortalyq saılaý organdarynyń konsýltatıvtik platformasyn qurý týraly sheshim barlyq túrki memleketter basshylary tarapynan biraýyzdan qoldaý taýyp,        2024 jylǵy 6 qarashada qabyldanǵan TMU XI samıtiniń Bishkek deklarasıasynda kórinis tapty.

OSO KP Erejesine qol qoıý rásiminde QR Ortalyq saılaý komısıasynyń Tóraǵasy Nurlan Ábdirov Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń is-sharaǵa qatysýshylarǵa arnaǵan quttyqtaý hatyn oqydy.

Prezıdent óz hatynda TMU X samıtinde usynǵan konsýltatıvtik platformany qurý týraly bastamany qoldaǵan baýyrlas elderdiń áriptesterine alǵys bildirip, bul bastama uıymnyń múshe memleketteriniń saılaý júıelerin jetildirýge yqpal etetine senim bildirdi.

«Búkil Túrki áleminiń rýhanı astanasy sanalatyn Túrkistan qalasynda konsýltatıvtik platformanyń erejesine qol qoıylady. Munyń sımvoldyq máni zor. Sondaı-aq máseleniń mańyzdylyǵyn eskere otyryp, men «Túrki álemi: saılaý júıeleriniń dástúri, tájirıbesi jáne damý bolashaǵy» atty ǵylymı-tájirıbelik konferensıa ótkizý týraly bastamany qoldaımyn. Bul sharalar tarıhy ortaq, tamyry bir baýyrlas elderdiń qarym-qatynasyn odan ári tereńdete túseri sózsiz», – dep Memleket basshysy óz hatynda den qoıyp, konsýltatıvtik platformaǵa nátıjeli jumys tiledi.

Sonymen qatar, QR Parlamenti Senatynyń Tóraǵasy Máýlen Áshimbaev pen QR Parlamenti Májilisiniń Tóraǵasy Erlan Qoshanov óz quttyqtaýlaryn joldady.

İs-shara barysynda QR OSK Tóraǵasy ashyq derekterge sáıkes TMU múshe memleketterde 96,5 mıllıonnan astam saılaýshy bar ekenin, sońǵy eki jylda osy elderde túrli deńgeıdegi 15 saılaý ótkenin atap ótti. Sonymen qatar, ol «biz búgin búkil túrki halqynyń rýhanı astanasy – Túrkistanda jınalyp, TMU elderiniń ortalyq saılaý organdarynyń Konsýltatıvtik platformasy týraly Erejege qol qoıyp otyrmyz. Mundaı dıalog alańyn qurý saılaý prosesteriniń sapasy, tıimdiligi men ınklúzıvtiligin arttyrýǵa yqpal etedi», – dedi.

İs-sharada TMU múshe-memleketter ortalyq saılaý organdarynyń basshylary – Ázerbaıjannan Mazahır Panahov, Qyrǵyzstannan Tynchtyk Shaınazarov, Túrkıadan Ahmet Iener, Ózbekstannan Zaınıddın Nızamhodjaev sóz sóılep, Majarstannyń Ulttyq saılaý búrosynyń basshysy Attıla Nadtyń quttyqtaý haty oqyldy. Sonymen qatar, TMU Bas hatshysy Kýbanychbek Omýralıev, Saılaý organdarynyń dúnıejúzilik qaýymdastyǵynyń (A-WEB) Bas hatshysy In-SHık Chjang, Túrki memleketteriniń Parlamenttik Assambleıasynyń (TúrkPA) Bas hatshysy Mehmet Sýreııa Er, Túrki akademıasynyń vıse-prezıdenti Ashat Kesikbaev sóz sóıledi.

TMU múshe memleketterdiń ortalyq saılaý organdarynyń basshylary qol qoıǵan OSO KP Erejesinde TMU elderiniń ortalyq saılaý organdary arasynda júıeli yntymaqtastyq ornatý ózara túsinistikti nyǵaıtýǵa jáne saılaý prosesteriniń tıimdiligin arttyrýǵa yqpal etetini atap ótilgen. Sonymen qatar, qujat TMU múshe memleketterdi saılaý jáne referendýmdar kezinde halyqaralyq baıqaý mısıalaryn uıymdastyrý arqyly kópjaqty yntymaqtastyq pen úılestirýdi damytýǵa yntalandyrady. OSO KP músheleri Erejede mynadaı sheshimder qabyldady:

• saılaý rásimderi boıynsha dıalog, aqparat, úzdik tájirıbelermen almasý úshin platforma qurady;

• saılaý organdary arasyndaǵy yntymaqtastyqty damytady;

• saılaý prosesterine ınovasıalyq tásilder men tehnologıalardy engizedi;

• elektoraldy is-sharalardy uıymdastyrýda TMU elderiniń OSO qyzmetin úılestiredi;

• saılaý organdary arasynda sarapshylarmen jáne oqý-ádistemelik materıaldarmen almasýǵa járdemdesedi;

• saılaý baıqaýyna qatysyp, tájirıbe jınaqtaýǵa jáne saılaý júıesin damytýǵa yqpal etedi jáne t.b.

İs-shara aıasynda QR OSK Tóraǵasy Ázerbaıjan, Qyrǵyzstan, Túrkıa, Ózbekstan, Majarstan elderiniń áriptesterimen, sondaı-aq TMU, Saılaý organdarynyń dúnıejúzilik qaýymdastyǵy (A-WEB), Túrki memleketteriniń Parlamenttik Assambleıasy (TúrkPA), basshylarymen ekijaqty kezdesýler ótkizdi. Taraptar saılaý naýqandaryn uıymdastyrý tájirıbesimen almasý jáne yntymaqtastyqty nyǵaıtý máselelerin talqylady. TMU ortalyq saılaý organdary arasynda turaqty keńester jáne yntymaqtastyqty qamtamasyz etýge arnalǵan ortaq platforma qurý elektoraldy prosesterdi damytýǵa yqpal etetinin taraptar taǵy da atap ótti.

Búgin Qazaqstan Respýblıkasynyń Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligimen birlesip «Túrki álemi: saılaý júıeleriniń dástúri, tájirıbesi jáne damý bolashaǵy» atty halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferensıa ótedi.