Birinshi toqsannyń qorytyndysy boıynsha 3 579 tonna óndirilgen. Osy oraıda Túrkistan oblysy Tabıǵı resýrstar jáne tabıǵatty paıdalanýdy retteý basqarmasynyń uıymdastyrýymen jýrnalıser Ordabasy, Saıram aýdandaryna baspasóz-týrymen baryp, aýdandaǵy balyq ósirý kásiporyndarynyń qyzmetimen tanysty.
Eń aldymen BAQ ókilderi Ordabasy aýdanyndaǵy 2019 jyldan bastap jylyna 200 tonnaǵa jýyq «afrıkalyq som» balyǵyn óndiretin «Alına» sharýa qojalyǵyna aıaldady.
Jylyna 500 tonna balyq óndiretin sharýa qojalyqta «sazan», «dóńmańdaı», tuqy balyqtary da ósirilýde.
Munda óndiriletin balyq ónimderi qaladaǵy meıramhanalarǵa jáne balyq satatyn dúkenderge úzdiksiz jetkizilýde. Sońǵy eki jylda balyqtarǵa suranys artqan.
Sharýa qojalyqtyń bas mamany Danıar Rahymjanov bul mejemen toqtap qalmaı, aldaǵy ýaqytta balyq ónimin kóbeıtýdi josparlaýda. Buǵan qosa, balyqtardy qaıta óńdeý jáne balyqtarǵa arnalǵan qurama jem óndirý sehyn qurýdy da kózdep otyr.
Jalpy, Túrkistan oblysynda jergilikti mańyzy bar 104 sý aıdany tirkelip, onyń 84-i tabıǵat paıdalanýshylarǵa berilgen. Túrkistan oblysy jasandy kólderde balyq ósirý boıynsha elimizde kósh bastap tur.
Taýarly balyq ósirýmen 156 kásipkerlik sýbektisi aınalysady. Solardyń birinde bolǵan jýrnalıser Saıram aýdanyndaǵy balyq ónimderin óndirý sharýashylyǵynyń jumysymen tanysty.
«Kómesh Balyq» ıeligine úlken 17 kól jáne kishi 14 kól kiredi. Árqaısysynan kúz aılarynda 50-60 tonnaǵa deıin balyq óndiriledi. Balyqtyń san alýan túrin ósirýmen aınalysatyn mekeme byltyr 700 tonna taýyrly balyq óndirgen. Bıylǵy jospar 1 myń tonnaǵa jetkizý.
– Búgingi tańda munda balyq sharýashylyǵynyń qýattylyǵy jylyna 721 myń tonnadan asady. «Kúmis tuqy», «aq amýr», «kókserke», «tuqy» balyqtary ósiriledi. Sondaı-aq, memleket tarapynan akvaósirýge paıdalanylatyn azyqty satyp alýǵa jumsalatyn shyǵyndardyń 30% sýbsıdıalaý baǵdarlamasy balyq sharýashylyǵyn damytýǵa oń yqpalyn tıgizýde, – deıdi bas mamany ári basqarýshy Baqytbek Tóregeldıev.
«Aral-Syrdarıa oblysaralyq baseındik balyq sharýashylyǵy ınspeksıasy» basshysynyń orynbasary Meıirjan Ómirálıevtiń málimdeýinshe, óńirde 2030 jylǵa deıin taýarly balyq ósirý kólemin 20 myń tonnaǵa jetkizý josparlanǵan.
– Búginde balyq sharýashylyǵymen aınalysýǵa nıetti kásipkerlerge memleket tarapynan qoldaýlar da az emes. Oblys ákimi balyq sharýashylyǵyna erekshe mán berý kerektigin tapsyrǵan bolatyn. Óńir basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes, óńirde «Balyq sharýashylyǵyn damytýdyń óńirlik baǵdarlamasy» bekitildi. Mundaǵy maqsat – taýarly balyqtyń kólemin ulǵaıtý. Osy baǵdarlama aıasynda oblys kóleminde kóptegen sharýashylyqtar ashyldy, – dedi ol.
Balyq sharýashylyǵyn damytýǵa memlekettik qoldaýlar kórsetiledi. Mysaly, akvaósirý boıynsha bıylǵa jergilikti búdjetten 500 mln teńge bólinip, búginde 30 sharýashylyqqa sýbsıdıa berilip tolyǵymen ıgerildi.
Budan bólek, ınvestısıalyq salymdardy sýbsıdıalaýǵa bıylǵa respýblıkalyq búdjetten 226 mıllıon teńge qaralǵan. Búginde josparǵa sáıkes jańadan 30 toǵandy balyq sharýashylyǵy, onyń ishinde tórteýi úıirgelik aýlada ashylǵan. Aldaǵy ýaqytta osy baǵytta jumystardy qarqyndy júrgizip, normaǵa sáıkes oblys turǵyndarynyń balyq ónimin tutynýyn tolyq qamtamasyz etý jáne balyq ónimderiniń eksportyn arttyrý josparlanyp otyr.
