Amerıka halqy qymbatshylyqqa urynyp, Tramp engizgen tarıfterdiń teris saldaryn sezine bastady. AQSH-ta ımport taýarlardyń quny birinen keıin biri ósýde, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
"Importtyq ónimder baǵasy buǵan deıin jetkizilip alǵan eldegi qor túgesilgen saıyn ósý ústinde. Bul tizimde ártúrli sanattaǵy ónimder bar: konservilengen sorpalar, kıim-keshekterden bastap avtomobıl bólshekterine deıin", dep jazady The Financial Times kompanıalardyń resmı derekteri men málimdemelerine silteme jasap.
AQSH-tyń eńbek statısıkasy búrosynyń málimeti boıynsha, 2025 jyldyń naýryzynan tamyz aralyǵyna deıin elde aýdıo jabdyqtar (+14%), kóılekter (+8%) jáne úıge arnalǵan taýarlar (5%) qymbattady.
"Bul taýarlardyń kópshiligin memleket syrttan ımporttaıdy. Elde basqa taýarlar, sonyń ishinde konservilengen sorpalar da qymbattaǵan, amerıkalyq taýar óndirýshiler qańyltyrdyń, avtomobıl bólshekteriniń tapshylyǵyna shaǵymdanýda" dep naqtylaıdy FT.
Dúkenderdegi baǵalardy baqylaıtyn Telsey Advisory Group iri saýda oryndary jeıdeler, aıaq-kıim sekildi jumsaq taýar sanatyndaǵy 29 ónimniń 11-in, sondaı-aq velosıpedter, ydys jýǵysh mashınalar syndy qatty taýarlar sanatyndaǵy 18 ónimniń 12-sin, sport taýarlary jelisindegi 16 ónimniń beseýin qymbattaǵanyn atap ótti.
Tasymaldy basqarý ınstıtýty (Institute for Supply Management (ISM) 3 qazanda amerıkandyq tamaqtaný, qurylys jáne komýnaldyq qyzmet salalary ókilderiniń tarıfterdiń óz qyzmetterine áserine qatysty alańdaıtynyn tirkegen zertteýdi jarıalady.
Ótken aptada FRJ basshysy Djerom Paýell Tramp ákimshiligi tarıfteriniń negizgi júktemesi sońǵy tutynýshylarǵa emes, amerıkalyq ımporttaýshylar men bólshek saýda jelileriniń moınyna túsip jatqanyn aıtqan bolatyn, dep eske saldy FT. Citigroup-tyń bas ekonomısi Natan Shıst qazir úı sharýashylyǵyndaǵylar jańa bajdardyń jıyntyq shyǵyndarynyń 30-40% ǵana tóleıtinin, qalǵanynyń bári bızneske artylǵanyn aıtady. Alaıda, sarapshynyń boljamy boıynsha, aldaǵy aılarda tutynýshylarǵa tıesili shyǵystardyń úlesi 60%-ǵa deıin ósýi múmkin, óıtkeni azamattar úshin tarıfterdiń saldary áli tolyqtaı ózin kórsetip úlgermegen.
2025 jyldyń sáýir aıynyń basynda Tramp álemniń 180-nen astam eline qatysty AQSH-qa ákeletin ımport taýarlarǵa tarıfter engizilgenin jarıalady. Osy másele boıynsha saýda kelissózderin júrgizý úshin bul shara keıinge qaldyryldy, nátıjesinde kóptegen el úshin stavkalar ózgerdi. Tamyz aıynda AQSH prezıdenti chıpterdi ımporttaýǵa 100% baj salyǵyn engizetinin jarıalady, odan shtattarda zaýyt salyp jatqan kompanıalar ǵana bosatyldy. Qyrkúıek aıynyń sońynda Tramp 1 qazannan bastap elde ártúrli sanattaǵy taýarlarǵa, sonyń ishinde júk kólikterine, jıhazdarǵa jáne dári-dármekterge 25-100% aralyǵyn qamtıtyn ımporttyq tarıfter engizilip jatqanyn málimdedi.
Aıta ketsek, AQSH prezıdenti Donald Tramp 7 shildede Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevqa arnaıy hat joldap, 2025 jylǵy 1 tamyzdan bastap Qazaqstannan keletin barlyq ónimge 25 paıyz kóleminde baj salyǵy salynatynyn málimdedi. Saýda mınıstrligi aqparatyna súıensek, engizilgen tarıf AQSH-qa Qazaqstannan jetkiziletin jalpy eksport kóleminiń nebári 4,8%-yna áser etedi, al qalǵan 95,2%-y jańa kedendik bajdan tys qalady. Qazir Qazaqstan AQSH-qa munaı, ýran, kúmis, feroqorytpalar, tantal, tıtan, berılı jáne ózge de ónim túrlerin eksporttaıdy. Bul ónimderdiń basym bóligi tarıfsiz, shekteýsiz eksporttalyp jatyr.
