Tórt túlik qystan qysylmaı shyqty

Dalanews 23 sáý. 2019 11:01 674

Kóktem aıymen qatar keletin mal tóldetý naýqany malshy qaýymy úshin asa bir jaýapty kezeń bolyp esepteledi. Bul tek tórt túlik ustaǵandarǵa ǵana emes, bútin bir aýyl sharýashylyǵy salasy úshin de mańyzy zor naýqan. Óıtkeni, naýryzdyń alǵashqy kúnderinen-aq jerdiń tońy jibip, aýdan dıqandary jappaı soqa-saımanyn saılap, malshy qaýymy mal tóldetýge bel sheshe kirisip ketedi. Kóktem shyqqaly barlyq sharýashylyqtyń qorasynda qozy-laqtyń qulaqqa jaǵymdy mańyraǵan úni estilip, malsaq jannyń ezýine kúlki úıirilip, qýanyp jatqany bárine belgili.

Osyǵan baılanysty, Shý aýdanynda mal tóldetý naýqany qalaı júrip jatqanyn baıqap kórgen edik. Máselen, aýdan ortalyǵynan shalǵaı ornalasqan Kókqaınar aýyldyq okrýgindegi «Yntymaq» sharýa qojalyǵy naýqandyq jumysty aıaqtap ta qalypty. Sharýashylyq jetekshisi Qyrǵyzbaı Baımuhanbet 100 saýlyqtan 100 qozy dep jospar qurmasa da, qystaqtaǵy qoradan óretin tórt túliktiń basyn kókke jetkizip, shyǵynsyz tól alýdyń qamymen júrgenderin aıtady.

–«Yntymaq» sharýa qojalyǵynda osydan 20 jyl buryn nebári 35 bas ýaq mal bolsa, búginde 900 bas qoı, 150 bas sıyr jáne 50 bas jylqy bar. Oǵan qosa, maldy asyldandyrýmen aınalysýdy qolǵa aldyq. Qazir mal bordaqylaýǵa arnalǵan shaǵyn alańymyz da jumys istep tur. Sharýashylyqta uzaq jyldan beri eńbek etip kele jatqan 16 adamnyń 4-ýi saqmanshy, 2-ýi malshy jáne 10 mehanızator bar. Qystaqtaǵy naýqandyq jumys naýryz aıynyń basynan bastalyp ketti. Shúkir, tórt túlik qystan qysylmaı shyqty. Jem-shóp te tolyq jetip, maldyń qońdylyǵy saqtaldy. Al, mal tóldetýdiń mashaqatyn malshylardan artyq eshkim bile qoımas. Ásirese, túnde saqmanshylardyń eń saq bolatyn sáti. Olar ár 2-3 saǵat saıyn qoradaǵy qoıdy aralap, jańa týǵan mal keziger bolsa qozylaryn bólip otyrady. Óriste týǵanyn ózimen alyp keledi. Onyń ústine, sharýashylyqta qoıdan bólek, tórt túlikti túgel órgizip otyrǵandyqtan, mal tóldetý barlyǵymyz úshin óte qaýyrt naýqan bolyp tur. Dál qazir qoıy qozdap, bıesi qulyndap, sıyry buzaýlap jatqan malshy qaýymnyń bir sátke de demalýǵa murshasy joq, - deıdi ol.

Jalpy, sharýashylyqtaǵy 900 bas qoıdyń 700-i ǵana týady eken. Qazirgi kezde ýaq maldyń barlyǵy derlik tóldep úlgergen. Sondaı-aq, sıyr men jylqynyń da teń jartysy tóldepti. Sharýalar sátin salsa, sáýir aıynyń sońyna qaraı mal tóldetý naýqany túgeldeı aıaqtalady dep josparlap otyr. Odan keıin sharýashylyqtaǵy tórt túlikti jaılaýǵa kóshirýdiń qamy bastalmaq. Ol jerde malshylardy qyryqtyq pen veterınarlyq jumystardy júrgizý syndy úlken naýqan kútip tur.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar