Erteń Qasym-Jomart Toqaev el tizginin qolyna alǵanyna alty jyl. Osyǵan oraı Dalanews.kz saıasattanýshy Qazybek Maıgeldınovtiń pikirin surady.
Sarapshynyń pikirinshe, Memleket basshysy jumysqa kiriskeli saıası transformasıa baǵytyndaǵy reformalar qolǵa alynǵan.
"2019 jyly 19 naýryz kúni, osydan týra 6 jyl buryn elimizdegi saıası tranzıttiń basty aktisi ótti deýge bolady. 2019 jyly Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev bılikke kelgeli áýeli saıası transformasıa jasaý, ıaǵnı saıası transformasıa baǵytyndaǵy reformalar qolǵa alyndy. Búginde ol Toqaevtyń saıası reformalarynyń paketteri atymen belgili. Jalpy saıası reformalarynyń bes paketi qabyldandy. Ol jalǵasatyn shyǵar. Óıtkeni jýyrda ótken Ulttyq quryltaıdyń IV otyrysynda Prezıdentimiz bul saıası transformasıanyń aldaǵy ýaqytta da, ásirese, ishki saıasatty ońtaılandyrý baǵytynda jalǵasatynyn aıtqan bolatyn", - dedi sarapshy.
Saıasattanýshy alty jyldaǵy basty ózgeristerdi atady.
"2019 jyldan bastap eldegi eń basty ózgeris bul, árıne, bılik qurylymdary arasyndaǵy tepe-teńdikti qaıta qaraý. Iaǵnı sheshim qabyldaý ortalyqtary men bılik tetikteriniń jańa araqatynasy ornady. Eń birinshiden, bul - Prezıdenttiń ókilettiligin shekteý. Jeti jyldyq, bir rettik merzimmen. Árıne, AQSH-taǵydaı tórt jyldyq etýge bolatyn edi. Biraq qazirgi tańdaǵy saıası ahýaldy eskere otyryp, elimiz damýshy memleketter qatarynda bolǵandyqtan, demokratıalyq ınstıtýttar qalyptasýy áli de jalǵasyp jatqannan keıin kez kelgen reformany nemese ózgeristi júzege asyrý úshin jeti jyldyq merzim qajet degen sheshim qabyldandy. Odan bólek elimizdegi saılaý júıesi ózgertildi. Bul da bolsa eldegi jańa saıası kúshter paıda bolyp, sheshim qabyldaý ortalyqtarynyń ártaraptandyrylýyna basty qadam. Nátıjesinde bizde bir mandatty okrýg arqyly depýtattyqqa saılanýǵa múmkindik boldy", - dedi ol.
Qazybek Maıgeldınov ózgeristerdiń biri retinde elde kóppartıaly júıe paıda bolýyna jasalǵan alǵysharttardy atady.
"Mejeni túsirý arqyly jańa saıası partıalardyń, saıası kóptúrliliktiń júzege asýyna múmkindik jasaldy. Qazirgi tańda jańa saıası partıalardyń ishinen Respublica, Baıtaq partıalaryn aıtýǵa bolady, Yntymaq partıasy da tirkeýden ótýge tyrysyp jatyr. Bul - jaqsy úrdis. Óıtkeni elde neǵurlym túrli-túrli saıası kózqarastar, saıası kúshter bolsa, soǵurlym básekelestik te artady", - dedi sarapshy.
Saıasattanýshynyń sózinshe, memlekettik apparattyń jaýapkershiligin arttyrý - Prezıdenttiń kúndelikti aıtyp júrgen kún tártibindegi basty qaǵıdaty.
"Jaýapkershilik bolmaı, kez kelgen reformany, kez kelgen bastamany júzege asyrý qıyn. Bizde ákimderdi halyq suraǵandaı, halyq talabyna saı tikeleı saılaý bastaldy. Aldymen aýyl ákimderin tikeleı saılady. Byltyr aýdan ákimderin jáne respýblıkalyq deńgeıindegi qala ákimderin saılady. Aldaǵy ýaqytta bálkim oblys ákimderin de tikeleı saılaýǵa keletin sıaqtymyz. Bul da óte jaqsy úrdis", - dep baǵalady ol.
Sarapshynyń paıymynsha, elimizdiń birtutastyǵyn, turaqtylyǵyn saqtaý úshin qansha degenmen de bıliktiń, sheshim qabyldaý ortalyǵynyń myqtylyǵy kerek.
"Degenmen de sýper prezıdenttikten kettik. Sýper prezıdenttikten arylý úshin Konstıtýsıada barlyq ózgeris jasaldy. Endi alda jergilikti ózin-ózi basqarý, azamattyq qoǵam jáne bılik pen qoǵam arasyndaǵy kópirdiń odan ári qaraı ulǵaıýyn, azamattardyń sheshim qabyldaý úrdisine tikeleı qatysýǵa múmkindik alýyn kútemiz. Meniń oıymsha, alty jyldaǵy basty saıası reformalardyń nátıjesi osyndaı boldy.
Ekonomıkalyq, áleýmettik baǵyttarda Áleýmettik, Búdjet, Salyq kodeksteri de bar. Biri memlekettik búdjetti durys paıdalaný úshin bolsa, endi biri áleýmettik tólemderdi joǵarylatý maqsatynda. Prezıdent aıtqandaı, biz - áleýmettik memleketpiz. Áleýmettik teńsizdikti joıý - basty maqsatymyz. Bul baǵytta da saıası reformalarmen qatar jasalyp jatqan áreketter bar.
Búrokratıany joıýdaǵy, memlekettik basqarýǵa jasandy ıntellektini engizýdegi maqsat - zaman talabyna saı, búgingi tańdaǵy tıimdiligi joǵary memlekettik apparat qurý. Óıtkeni osy baǵyt durys jolǵa qoıylsa, onda ekonomıkalyq, áleýmettik reformalardyń júzege asý sapasy da artady", - dep túıindedi Maıgeldınov.
Dalanews.kz anyqtamasy: Qasym-Jomart Toqaev 2019 jylǵy 20 naýryzda Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti retinde ant qabyldady.
2019 jyly 9 maýsymda ótken kezekten tys Prezıdent saılaýynda 70,96 paıyz daýys jınap, Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti bolyp saılandy. 2019 jyly 12 maýsymda QR Konstıtýsıasynyń 42-babyna sáıkes ant berip, resmı túrde saılanǵan Prezıdent retinde Memleket basshysynyń laýazymyna kiristi.
Qasym-Jomart Toqaev 2022 jylǵy 20 qarashada ótken kezekten tys prezıdent saılaýynda 81,31% daýys jınap, jeńiske jetti. 2022 jyly 26 qarashada Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentin saltanatty ulyqtaý rásimi ótti.
Eske salaıyq, buǵan deıin premer-mınıstr Oljas Bektenov Qasym-Jomart Toqaev týraly maqala jazdy.
