Taıjan: "Densaýlyq saqtaý salasy? Bizde tutas júıe irip-shirigen"

Dalanews 05 shil. 2020 06:09 556

Caıasatker Muhtar Taıjan júıe aýyspaı, ómir ózgermeıdi deıdi. Onyń pikirinshe Densaýlyq saqtaý salasyndaǵy bylyq, tutas júıedegi berekesizdiktiń saldary. Dalanews.kz Taıjannyń pikirin nazaryńyzǵa usynady.

Ózgeniń ómiri úshin, ózin qaterge tigip, kún-tún kóz ilmeı indetpen arpalysyp jatqan dárigerlerge alǵystan basqa aıtarym joq.

Júıeniń ózi qaqalyp-shashalyp zorǵa jumys istep tur. Dárigerlerdiń tabandylyǵy, jankeshtiligi bolmasa, áldeqashan qırap tynar edi. Osyndaı kembaǵal júıeniń kem-ketigin jasyryp, qıyndyqty qasqaıa qarsy alǵan aq halatty jandardyń aldynda taǵy bir ret basymdy ıemin.


Kórshi qyrǵyzdarda indettiń sheńgeline ilikken naýqastarǵa arnap kúndizgi stasıonarlar soǵyp jatyr eken. Bizge de úlgi bolarlyqtaı...

Aıtqym kelgeni. Densaýlyq saqtaý júıesi memlekettegi kóp salanyń biri ǵana. Bizde tutas júıe toqyraǵan. İrip-shirigen júıeniń tek bir salasy ǵana aqsap turýy múmkin emes.

Osy elde qaı sala minsiz jumys isteıdi? Mine, dep saýsaǵyńyzben shuqyp kórsetińizshi?

Ásker me? Byltyr qarý-jaraq qoımasy jarylǵanda áskerı salanyń belsheden bylyqqa batqanyna kýá boldyq. Talaı adam saladaǵy salaqtyqtyń qurbany bola jazdady. Qarapaıym tártiptiń qaǵıdasy saqtalmaıtyn bul saladan ne úmit, ne qaıyr?


Avıasıa? Osydan jarty jyl buryn Qazaqstanda jyrtyq-tesigi jelimdelgen ushaqtar áýege kóterilip júrdi. Qozǵaltqyshtar eshbir esepsiz, baqylaýsyz aýysyp, osy salaǵa jaýaptylar oıyna kelgenin istedi. Saladaǵy sozylmaly korrýpsıa men jaýyrdy jaba toqý sındromy otandyq avıasıany aıanyshty kúıge túsirdi.

İshki ister mınıstrligi? Quqyqtyq júıe? Bálkim temirjol salasy múltiksiz jumys isteıtin shyǵar? Joq, taǵy da jańsaq aıttyq. Vagondardyń relstan taıyp, tóńkerilip jatýy úırenshikti jaǵdaı. Al jolaýshylar poıyzyna kirýdiń ózi qorqynyshty. Kútimsiz, keteýi-ketken...

Bálkim aýyl sharýashylyǵynyń ahýaly durys shyǵar? Joq, bul sala da memleketke masyl. Halyqty qajetti azyq-túlikpen qamtamasyz etip, asyraı almaı otyrǵany óz aldyna, salyq tóleýshilerdiń aqshasyn soryp, halyqqa tıesili jerdi jalmaǵannan ózge bileri joq.

Múmkin jergilikti ákimdikter jurtpen júıeli baılanys ornatqan shyǵar? Taǵy da qatelestik. Ákimdikterdiń shalaǵaı sheshimi, solaqaı saıasatynyń kórinisi – korrýpsıaǵa batqan LRT. Osy bir beton eskertkish ákimder men halyqtyń arasyndaǵy alshaqtyqtyń aıqyn belgisi ispettes.


Mektep pen JOO-lardyń bilim berý deńgeıi qandaı? Oǵan ózderińizder de kýásizder. Bizdegi bilim salasynyń áýselesin aýyl mektebindegi dárethanaǵa qarap-aq baǵalaýǵa bolady.

Bul elde birde-bir sala biz kútkendeı jumys istemeıdi. Astymyzdaǵy kóliktiń tozyǵy jetkeni sondaı, áldeqashan kúresinge laqtyrý kerek edik. Biz ony áli súıretip kelemiz. Shopyryn aýystyrǵanymyz bolsa, baıaǵy jartas sol jartas. Eske júıeniń jaqtastary maıshelpekke bógip, áli de óz ornynda otyr.


Júıe aýysqan da, ózgergen de joq. Eldiń aqshasy keter jerine ketip, jemqorlardyń jemsaýyn toltyrýda. Osy júıeniń tóbe basynda otyrǵandardyń beti qalyń, olar óz bıznesinen ózgeni oılamaıdy. Halyqtyń aqshasyn ózine tıesili kompanıalar men bankterge aýdarýda.

Ólmestiń kúnin keshýden qutylǵymyz kelse, júıeni aýystyrǵannan ózge jol joq. Júıe aýysqanda ǵana onyń qan-tamyry aınala bastaıdy. Bul úshin bizge eldiń sózin sóıleıtin parlament, shynaıy máslıhat, saılaý jolymen bılikke kelgen ákimder  kerek. Barlyq deńgeıde ádiletti saıası báseke ornamaı, mandymaımyz. Bıliktegi birneshe adamnyń monopolıasy munaıy atqylap, gazy burqyrap jatqan halyqty qaıyrshy kúıge túsirdi. Netken sory qalyń ult edik...

PS. COVID-19 taraýy boıynsha Qazaqstan álemde aldyńǵy orynǵa shyqty.

 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar