1991 jylǵy 29 tamyzda áskerı-ónerkásiptik keshenniń qatań qarsylyǵy jaǵdaıynda Semeı ıadrolyq synaq polıgonyn jabý týraly taǵdyrsheshti sheshim qabyldandy.
«Bizdiń balalarymyz beıbit ómirde ómir súrýleri kerek. Biz árdaıym polıgon qurbandaryn eske alamyz!» degen edi Nursultan Nazarbaev.
Búginde Qazaqstan – álemdik antıadrolyq qozǵalystyń moıyndalǵan kóshbasshysy, al ıadrolyq synaqtardan zardap shekken jerdegi Atom energıasy beıbitshilik pen progres maqsatynda paıdalanylady.
Álemdik qoǵamdastyqqa beıbit atomnyń damýy týraly bizdiń habarymyz álemdik tarıhta ıadrolyq synaqtarǵa qarsy is-qımyldyń dúnıejúzilik kúni bolyp belgilendi.
Budan basqa, Qazaqstan álemdegi qýaty boıynsha tórtinshi raketalyq-ádrolyq áleýetten (AQSH, RF jáne Ýkraınadan keıin) bas tartty. 1994 jyly Qazaqstan Atom energıasy jónindegi halyqaralyq agenttiktiń (AEHA) múshesi boldy. 1995 jyldyń mamyryna qaraı ıadrolyq qarý Qazaqstan aýmaǵynan shyǵarylyp, zymyran qondyrǵylary joıyldy. Sol kezde Qazaqstan aýmaǵynda 1400 ıadrolyq oqtumsyq ornatylǵan 104 qurlyqaralyq balıstıkalyq zymyran ornalastyryldy. Aerodromdarda 370 qanatty ıadrolyq zymyrandary bar TÝ-95 MS 40 strategıalyq bombalaýshy boldy. Bul áleýet Fransıa, Ulybrıtanıa jáne Qytaıdyń jalpy ıadrolyq kúshterinen asyp tústi.
1996 jyldyń 30 qyrkúıeginde Qazaqstan ıadrolyq synaqtarǵa jan-jaqty tyıym salý týraly shartqa qatysty.
Kezinde Semeı polıgonynyń qajettilikteri úshin qurylǵan Kýrchatov qalasy qaıtadan ǵalymdardyń zertteý ortalyǵyna aınalady. Búgingi tańda Ulttyq ıadrolyq ortalyq ornalasqan Kýrchatov qalasy ınovasıalyq tehnologıalardyń ortalyǵy bolyp otyr.
Aıta keteıik, Ortalyq Azıany ıadrolyq qarýdan azat aımaq dep jarıalaý (2006 j.); 29 tamyzdy Iadrolyq synaqtarǵa qarsy is-qımyldyń halyqaralyq kúni dep jarıalaý (2011 j.) sıaqty halyqaralyq aýqymdaǵy aıtýly tarıhı oqıǵalar Shyǵys óńirmen tyǵyz baılanysty.
