Qoǵamdyq baqylaý komısıasynyń múshesi Oljas Syzdyqov jeti jylǵa sottalǵan Marat Jylanbaevtyń qazirgi jaǵdaıy qandaı ekenin aıtty, - dep habarlaıdy Dalanews.kz.
"Keshe áriptesimmen birge Marat Jylanbaevqa bardyq. Ashtyq jalǵasyp jatqandyqtan, onyń tamyr soǵysy tómendegen. Dárigerler keldi me dep suraǵanda, ol ózin-ózi baqylaýda ustaı alatynyn aıtyp, olardyń kelýin qajet dep sanamaıtynyn jetkizdi.
Tártiptik ızolátordyń "qaýipsiz oryn" dep atalatyn kamerasyn tekserý barysynda Jylanbaev jalpy tártippen ustalyp otyrǵany anyqtaldy. Bul kameraǵa qatysty advokat Dosqaraevtan (Jylanbaevtyń advokaty Meıirjan Dosqaraev) bizge túsken shaǵymdardy rastaıtyn dálelder tabyldy.
Adam quqyqtary kúnine oraı kolonıada júrgizilgen tekserý kezinde Jylanbaevtyń elektr shaınegin tartyp alyp, barlyq rozetkalar alynǵan. Sonyń saldarynan ol ózi sý qaınatyp ishe almaı otyr. Sý onyń ómiri úshin asa mańyzdy bolǵandyqtan, Jylanbaev ızolátor qyzmetkerlerinen ár joly qaınaǵan sý surap otyrýǵa májbúr ekenin aıtty", - deıdi Syzdyqbaev.
Jylanbaev otyrǵan oryn – tártiptik ızolátor kameralarynyń biri.
"Ókinishke qaraı, mundaı praktıka QAJK-niń barlyq mekemelerinde bar.
Qaýipsizdigi qamtamasyz etilýi qajet sottalǵandarǵa sol mekemeniń basqa sottalǵandarymen teń quqyq beretin arnaıy bólmeler qarastyrý qajet. Bul quqyqtarǵa kir jýý, útikteý, sý qaınatý, radıo nemese telebaǵdarlamalar tyńdaý múmkindikteri kiredi. Munyń barlyǵy tártiptik ızolátorda joq. Mekemeniń ózi moraldyq jáne fızıkalyq turǵydan eskirgen. Bul burynǵy týberkýlez kolonıasy bolǵandyqtan, barlyq otrádtar kúrdeli jóndeýdi qajet etedi. Sonymen qatar, kolonıa batpaqty jerde ornalasqan, al jaqyn mańda buryn altyn óndirý ónerkásibiniń qaldyqtary kómilgen polıgondar bar. Bul sottalǵandardyń da, qyzmetkerlerdiń de densaýlyǵyna áser etpeı qoımaıdy", - deıdi Qoǵamdyq baqylaý komısıasynyń múshesi.
Oljas Syzdyqbaev bul kolonıany jabýdy talap etý qajet ekenin aıtty.
"Jylanbaevpen kezdesýden keıin mekeme basshylyǵymen sóılestik. Mekeme basshysy myrza Týlakov Marat Jylanbaevqa elektr shaınegi qaıtarylatynyn jáne bizdiń qalǵan eskertýlerimizdiń túzetiletinin aıtty. Biz bul eskertýlerdi qadaǵalaý organdaryna da joldaımyz", - deıdi Oljas Syzdyqbaev.
Eske salaıyq, 2023 jyly jabyq sottyń nátıjesinde 7 jyl túrmege kesilgen tanymal marafonshy Marat Jylanbaevtyń aty-jóni "ekstremızm men terorızmdi qarjylandyrýǵa qatysy bar" tulǵalardyń tiziminde paıda bolǵan edi.
Tizim Qazaqstan qarjy monıtorıń agenttiginiń saıtynda jarıalandy. Jylanbaev tizimge 8 sáýirde engizilgen.
Buǵan qatysty pikir bildirgen Marat Jylanbaevtyń advokaty Meıirjan Dosqaraev sovet kezin eske aldy.
"Sovet kezinde quqyqtan aıyratyn baptar boldy, dál qazir sondaı nárse júrip jatyr" dedi advokat Azattyqqa bergen suqbatynda.
"Bul zańsyz. Muny retteıtin zańdar bar. Olar Konstıtýsıaǵa qaıshy dep oılaımyn. Sebebi adam ómir súrýi kerek, nápaqa taba alýy kerek, qandaı da bir áreket jasaı alýy kerek. Al jeke sáıkestendirý nómiri shektelgen adam ne isteı alady? Tipti shetel azamattary kóbirek quqyqqa ıe" dedi ol.
Halyqaralyq quqyq qorǵaý uıymdary, arasynda Amnesty International jáne Human Rights Watch ta bar, Qazaqstan bıligin Marat Jylanbaevty bosatýǵa úndegen.
"Belsendi, tanymal marafonshy Marat Jylanbaev beıbit áreketi men saıası ustanymy úshin jeti jylǵa bas bostandyǵynan aıyryldy" dedi Amnesty International jeltoqsandaǵy málimdemesinde.
60 jastaǵy Marat Jylanbaev keıingi jyldary bılikti synap, beıbit narazylyq aksıalaryna qatysqan.
Qańtar aıynda Marat Jylanbaev Stepnogorsk túrmesine aýystyrylǵan. Onyń qamaýda otyrǵanyna 11 aıdan asty, onyń kóbin tergeý ızolátorda ótkizgen. Ol byltyr kóktemde saıası tutqyndardy qoldap, beıbit aksıasyn ótkizgennen keıin 20 táýlikke qamaldy, izinshe mamyrda tergeý ızolátoryna aýystyrylǵan.
