Ulybrıtanıalyq Tax Justice Network (TJN) uıymy aýqatty adamdardyń esebinen ulttyq búdjetti tolyqtyrýdyń qyzyqty tásilin usyndy dep habarlaıdy Dalanews.kz.
"Shekten tys baılyqqa salyq: álem elderi baılarǵa salyq salǵannan ne utady?" degen qomaqty qujatta dáýleti asyp-tasyp jatqan adamdarǵa salyq salý arqyly Kapkaz ben Ortalyq Azıa elderi mol tabysqa keneletini týraly naqty derekter keltirilgen.
"Sol arqyly ekonomıkalyq jáne áleýmettik máseleler sheshilip, klımattyń ózgerýi, jahandyq jylyný sıaqty problemalarǵa tosqaýyl qoıýǵa bolady", - deıdi aýqymdy analıtıkanyń avtorlary.
Ár eldegi eń baı adamdarǵa azǵantaı ǵana mólsherde — 0,5 paıyzdaı salyq salynsa, 2 trln dollardan astam qarajat jınalady eken. Bul rette TJN ıspanıalyq salyq úlgisin model retinde usynyp otyr.
TJN josparyna sáıkes, ár eldegi shekten tys baı adamdar belgilengen mólsherden asatyn aktıvterine salyq tóleýi tıis. Bul salyq mólsheri 1,7%-dan 3,5%-ǵa deıin ózgerip otyrady. Jospar baılyqqa salyq salýda orta tapqa aýyrtpalyq túsirmes úshin joǵary shekti belgileıdi, ıaǵnı salyq tek óte baı adamdarǵa ǵana salynady.
Atalǵan zertteýdegi esep-qısapqa úńilgen Dalanews tilshisi Kapkaz ben Ortalyq Azıa elderi osy úlgini qoldana otyryp, júzdegen mıllıon qosymsha tabys taba alaryna kózi jetti.
Máselen, Qazaqstanda 61 myń azamatty baılyq salyǵyn tóleýge mindetteýge bolady. Bul salyq tek belgili bir mólsherden asatyn aktıvteri bar adamdarǵa ǵana salynady. Qazaqstanda baılyq salyǵyn tóleý úshin eń tómengi aktıv shegi – 819 381 dollar. TJN uıymynyń qazirgi salyqtar men basqa da faktorlardy eskerip jasaǵan baǵalaýyna sáıkes, osy salyq júıesi engizilse, Qazaqstan úkimeti qosymsha 3,7 mıllıard dollar tabys tabar edi.Túsken aqshany kóktemde sý basqan aımaqtardy qalypqa keltirýge jumsaýǵa bolady-mys.
TJN bul usynystyń halyqaralyq deńgeıde qabyldanýyn qamtamasyz etetin áreketter josparyn jiliktep jazbaǵan. Muny iske asyrý úshin halyqaralyq ashyqtyq erejeleri qatań engizilýi kerek. Odan qala berdi uıym Jahandyq aktıvter tizimin jasaýdy usynǵan.
"Qazirgi ýaqytta dáýletti adamdar halyqaralyq salyq erejelerin óz paıdasyna jumsap, aktıvin saqtaý úshin nebir quıturqy tásilder taýyp alady. Sondyqtan baılyqqa salyq salǵan kezde kompanıa men aktıvtiń qandaı túri bolsa da ashyq kórsetilýge tıis", - delingen qujatta.
