ۇلىبريتانيالىق Tax Justice Network (TJN) ۇيىمى اۋقاتتى ادامداردىڭ ەسەبىنەن ۇلتتىق بيۋدجەتتى تولىقتىرۋدىڭ قىزىقتى ءتاسىلىن ۇسىندى دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
"شەكتەن تىس بايلىققا سالىق: الەم ەلدەرى بايلارعا سالىق سالعاننان نە ۇتادى؟" دەگەن قوماقتى قۇجاتتا داۋلەتى اسىپ-تاسىپ جاتقان ادامدارعا سالىق سالۋ ارقىلى كاپكاز بەن ورتالىق ازيا ەلدەرى مول تابىسقا كەنەلەتىنى تۋرالى ناقتى دەرەكتەر كەلتىرىلگەن.
"سول ارقىلى ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك ماسەلەلەر شەشىلىپ، كليماتتىڭ وزگەرۋى، جاھاندىق جىلىنۋ سياقتى پروبلەمالارعا توسقاۋىل قويۋعا بولادى"، - دەيدى اۋقىمدى اناليتيكانىڭ اۆتورلارى.
ءار ەلدەگى ەڭ باي ادامدارعا ازعانتاي عانا مولشەردە — 0،5 پايىزداي سالىق سالىنسا، 2 ترلن دوللاردان استام قاراجات جينالادى ەكەن. بۇل رەتتە TJN يسپانيالىق سالىق ۇلگىسىن مودەل رەتىندە ۇسىنىپ وتىر.
TJN جوسپارىنا سايكەس، ءار ەلدەگى شەكتەن تىس باي ادامدار بەلگىلەنگەن مولشەردەن اساتىن اكتيۆتەرىنە سالىق تولەۋى ءتيىس. بۇل سالىق مولشەرى 1،7%-دان 3،5%-عا دەيىن وزگەرىپ وتىرادى. جوسپار بايلىققا سالىق سالۋدا ورتا تاپقا اۋىرتپالىق تۇسىرمەس ءۇشىن جوعارى شەكتى بەلگىلەيدى، ياعني سالىق تەك وتە باي ادامدارعا عانا سالىنادى.
اتالعان زەرتتەۋدەگى ەسەپ-قيساپقا ۇڭىلگەن Dalanews ءتىلشىسى كاپكاز بەن ورتالىق ازيا ەلدەرى وسى ۇلگىنى قولدانا وتىرىپ، جۇزدەگەن ميلليون قوسىمشا تابىس تابا الارىنا كوزى جەتتى.
ماسەلەن، قازاقستاندا 61 مىڭ ازاماتتى بايلىق سالىعىن تولەۋگە مىندەتتەۋگە بولادى. بۇل سالىق تەك بەلگىلى ءبىر مولشەردەن اساتىن اكتيۆتەرى بار ادامدارعا عانا سالىنادى. قازاقستاندا بايلىق سالىعىن تولەۋ ءۇشىن ەڭ تومەنگى اكتيۆ شەگى – 819 381 دوللار. TJN ۇيىمىنىڭ قازىرگى سالىقتار مەن باسقا دا فاكتورلاردى ەسكەرىپ جاساعان باعالاۋىنا سايكەس، وسى سالىق جۇيەسى ەنگىزىلسە، قازاقستان ۇكىمەتى قوسىمشا 3،7 ميلليارد دوللار تابىس تابار ەدى.تۇسكەن اقشانى كوكتەمدە سۋ باسقان ايماقتاردى قالىپقا كەلتىرۋگە جۇمساۋعا بولادى-مىس.
TJN بۇل ۇسىنىستىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە قابىلدانۋىن قامتاماسىز ەتەتىن ارەكەتتەر جوسپارىن جىلىكتەپ جازباعان. مۇنى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن حالىقارالىق اشىقتىق ەرەجەلەرى قاتاڭ ەنگىزىلۋى كەرەك. ودان قالا بەردى ۇيىم جاھاندىق اكتيۆتەر ءتىزىمىن جاساۋدى ۇسىنعان.
"قازىرگى ۋاقىتتا داۋلەتتى ادامدار حالىقارالىق سالىق ەرەجەلەرىن ءوز پايداسىنا جۇمساپ، اكتيۆىن ساقتاۋ ءۇشىن نەبىر قۇيتۇرقى تاسىلدەر تاۋىپ الادى. سوندىقتان بايلىققا سالىق سالعان كەزدە كومپانيا مەن اكتيۆتىڭ قانداي ءتۇرى بولسا دا اشىق كورسەتىلۋگە ءتيىس"، - دەلىنگەن قۇجاتتا.
