Astana halqy 1999 jylǵy búkil respýblıkany sharpyǵan «shegirtke shapqynshylyǵy» kezinde táýligine 500 shaqyrym jerge deıin alatyn bul jándiktiń Elordamyzdy da basyp alǵanyn umyta qoıǵan joq bolar. Sol kúnderi onyń Jánibek Káripjanovty «Aýyl sharýashylyq mınıstri» degen bıik laýazymymen qoshtasýǵa májbúr etkeni de esimizde…
Sol shegirtke bıyl taǵy Ońtústik Qazaqstan oblysyna sý tasqynynan da jaman apat bolyp tur. Saryaǵash, Shardara, Arys aýdanynan habarlasqan el azamattary ne deıdi: «Shegirtke egindi baýdaı túsirip barady. Ótken jyly bizdiń depýtatymyz Amankeldi Sopbekov (oblystyq máslıhatqa eki ret Saryaǵashtan, bir ret Shardara aýdanynan saılanǵan depýtat – avtor) «Shegirtkege jem bolmaıyq!» dep shyryldaǵan bolatyn. Biraq, sol kezdegi oblys basshylyǵy dereý qoldaý kórsetý ornyna jınalystaǵy kópshilik aldynda: «Sen bekerge elge úreı týǵyzba, eshqandaı da shegirtkeden tónip turǵan qater joq!» dep ursyp, basyp tastaǵan edi. 2008 jyly da Amankeldi Sopbekov shegirtkeni aıtamyn, jýrnalıserdi shaqyramyn dep, basshylardan taıaq jegen bolatyn…
Byltyr qansha dıhan egininen aıryldy! Qansha jeke sharýa bankten alǵan qaryzyn óteı almaı qaldy. Al, bıylǵy jaǵdaı odan da jaman. Óıtkeni, byltyr jaz jaýyndy bolyp, shóp óte qalyń shyqty-daǵy, shegirtke tuqymyn kóp jerge tastady. Endi bıyl dalany qoıyp, aýylǵa kirip jatyr. Biraq, «shegirtke shabýylǵa shyǵady!» dep shyryldap júrgen depýtattardy kórmeımiz. Al, biz saılaǵan halyq qalaýlysy jalamen sottalyp, úıinde jumyssyz otyr eken…
Biz onyń qandaı aıyp, kúnási baryn bilmeımiz, biraq, Qarttar úıi men Balalar úıin eki jyl etpen qamtamasyz etken, Saryaǵash aýdandyq Ardagerler keńesine Aýdı-6 avtokóligin satyp ápergen, jetim-jesirdiń qolyn qaıtarmaı, kómek kórsetip júrgen, Saryaǵash aýdanyndaǵy «Yntymaq» aýylynda buzaqy tájik óltirgen qazaq jigittiń otbasyna qol ushyn sozǵan, onyń jeti kúndik, qyryqkúndik, jyldyq asyn kótergen, depýtat retinde «Yntymaqta» yntymaq, birlik bolsyn dep bir aı bitimgershilikte júrgen, byltyr Aqtóbede áskerı boryshyn ótep júrip qaıǵyly qazaǵa ushyraǵan shardaralyq soldat jigittiń de otbasyna (2016 jyly Shardara aýdanynan saılanǵan depýtat retinde) járdem bergen, elge óte kóp qaıyrymdylyq kórsetip júrgen jan ekenin jaqsy bilemiz. Bir meshit salǵan, 34 meshitti jóndeýden ótkizip bergen jany izgi jannyń isiniń aq-qarasy anyqtalsa eken, ádiletsizdikke jol berilmese eken. Bizdiń osy ótinishimiz QR Joǵarǵy Sotynyń Tóraǵasy Qaırat Mámı myrza men QR Bas Prokýrory Jaqyp Asanov myrzalardyń qulaǵyna shalynsa eken deımiz» deıdi Marat Bekshoraev, Ábýtálip Saımahanov, Turdaly Eskerov sekildi aýyldaǵy el aǵalary.
Shynynda da, Amangeldi Sopbekov 2015 jyly ulttyq «Altyn júrek» syılyǵynyń «Jyldyń qaıyrymdy adamy» nomınanty. Sodan beri ony jaqsy biletinder «Altyn júrek Amangeldi» dep ataıdy. Onyń qaıyrymdylyq is-sharalarynyń shet-jaǵasyn ǵana atap óter bolsaq, olar:
-2006 jyly Kelestegi sý tasqyny kezde bir aýylǵa 2 KamAZ un tarqatyp, nanmen qamatamasyz etken;
– mektep salǵan;
-OQO Maqtaaral aýdanynda 3 kópir salǵan;
-Darbaza aýlyna aýyz sý kirgizýge 2,5 mln.teńge bólgen;
-2010 jyly SHQO, Tarbaǵataı aýdanynyń tasqynnan zardap shekken 500 úıine un men azyq-túlik jetkizip bergen;
-Arys qalasynyń № 1 Tájibaev atyndaǵy balalar úıine 2010 jyly 50 qoı, 2014 jyly Ramazan aıynda oblysymyzdyń 16 meshitine 5 qoıdan 80 qoı bergen, t.t.
Shardaralyq azamattar Syrdarıanyń sol jaǵyndaǵy egistik jerlerde shegirtkege qarsy naqty kúres júrgizilgenin, biraq, aldaǵy bir-eki aptada Saryaǵash aýdanyna qaraıtyn Bozaı aýyl okrýgi aýmaǵynan, sondaı-aq Arys aýdany jaǵynan shegirtke shabýylyna ushyraımyz ba dep alańdap otyrǵanyn jasyrǵan joq. Al, Bozaı, Jambyl, Álimtaý aýyl okrýgindegiler shegirtkeniń shyndap jetilip ushýy áli alda, mamyrdyń 25-inen keıin bastalatynyn aıtady. «Qystan aman shyqqan shegirtkeler sany jyldaǵydan 3-4 ese kóp. Onyń qalyń sepken tuqymy qaıta-qaıta bas kóteretindikten, byltyr az qarjymen betin qaıtarýǵa bolatyn jaýǵa bıyl sonsha ese artyq shyǵyn jumsalyp jatyr. Kún áli qatty ysyǵan joq, qatty ysyǵan kezde onyń bári dúr etip kóteriledi» deıdi mamandar.
Al, Arys aýdanyndaǵy dıhandardyń ahýaly qandaı ekenin tilmen aıtyp jetkizý qıyn. Ony tek myna beınetúsirilimderdi kórgen adamdar ǵana shyn sezine alýy múmkin…
Búgingideı beıqamdyq Astana halqyn taǵy da shegirtkege talatýy ábden múmkin. 25 kúnnen keıin sán-saltanatpen ashylatyn EKSPO-2017-ge sheteldik mártebeli qonaqtarmen birge shegirtke de qaptap kirip jatsa tańǵalmańyz. Sebebi, «jaýdy kórmeı turyp qoryq» dep aldyn-ala dabyl qaǵatyn eldiń janashyr azamattary úıqamaqta otyr.
Shegirtkege shekara joq..
Shýaq Aıbaltauly,
