Sádibek Túgel: "Dosym Sátpaev, aldymen qazaqsha úıren"

Dalanews 16 mam. 2019 05:41 902

Sádibek Túgel tanymal saıasattanýshy Dosym Sátpaevty qazaq tilin úırenýge shaqyrdy. Prezıdenttikke úmitker tanymal saıasattanýshynyń prezıdent saılaýyna baılanysty pikirin oqyǵanyn, alaıda onyń pikirimen kelise almaıtynyn málimdedi. 

"Birinshiden, Dosym osyndaı jazbany jazýy úshin bizben kezdesip alýy kerek. Sol kezde bizdiń qalaı saılaýǵa qatysyp jatqanymyzdy bilip, kóp suraǵynyń jaýabyn bizdiń aýzymyzdan estıtin edi. Áıtpese, onyń jazbasy tek qaralaý negizinde ǵana jazylyp tur. Bizdiń "Uly dala qyrandary" — respýblıkalyq qoǵamdyq birlestik. Bizdiń artymyzda eshqandaı klandar nemese qarjylyq toptar joq. Al men eshbir partıanyń múshesi emespin. Kezekten tys prezıdenttik saılaý týraly zań shyqqannan bastap saılaýǵa túsý týraly sheshim qabyldadyq. Sebebi memleket bizge múmkindik berdi. Saılaýǵa partıalarmen qatar qoǵamdyq birlestikter de qatysa alatyndyqtan, biz aqyldasa kele osyndaı sheshimge keldik.

Qatysýshylar men delegattar meni kandıdat retinde usynyp, saılaý dodasyna qatystyq. Sodan beri saılaý dodasynyń naq ortasynda Allanyń qalaýymen, halyqtyń qoldaýymen kele jatyrmyz. Bul neni kórsetedi?


Bul qazirde bizdiń elimizde, qoǵamymyzda demokratıaǵa degen betburystyń baryn kórsetedi. Elde, halyqta tańdaý bar", - dedi Sádibek Túgel.

Keıin Sádibek Túgel qazaq tiliniń múshkil jaǵdaıy týraly sóz qozǵady.

"Ekinshiden, qazirgi tańdaǵy negizgi máselelerdi biri ári mańyzdysy – til máselesi. 30 jyl ótse de, til óziniń tuǵyryna jetpek túgili, kúnnen-kúnge tómendep bara jatyr. Óz elinde, óz jerinde úshinshi sorttaǵy tilge aınalyp otyr.  Bul durys emes. Qazirgi tildiń jaǵdaıy ózek órter utylysta bolyp tur. Sol sebepti men ózimniń saılaýaldy baǵdarlamamdy óz ana tilimde, memleketimniń tilinde júrgizemin. Maqsatym– memlekettik tildiń mártebesin kóterý.

Aınalaıyn, Dosym arada 30 jyl ótti. Óziń nege memlekettik tildi qurmettemeısiń? Ne sebepti memlekettik tilde sóılep, memlekettik tilde jazyp, osyndaı máselelerdi kótermeısiń?


Saıasattanýshy degen halyqtyń muń-muqtajyn aıtady. Osyndaı mańyzdy máselelerdi aıtqan kezde eń aldymen ózińniń memlekettik tilińde sóıleýiń kerek. Memlekettik tilde aıtyp, jazýyń kerek. Sonda bul ádil bolady" , -dedi Sádibek Túgel.

Sonymen qatar ol saıasattanýshyny kezdesip, aqyldasýǵa shaqyrdy. Qoǵamdyq birlestiktiń til máselesin qozǵap, dáriptep júrgenine 20 jyldan asqan. Al resmı tirkelgenine 8 jyl bolypty. Qoǵamdyq birlestiktiń negizgi maqsaty — atadan balaǵa mıras bolǵan ulttyq qundylyqtardy ulyqtaý, uly dala mádenıetin jańǵyrtyp, jastardyń ıgiligine jaratý.

"Saıasattanýshy retinde aıtshy, qazirgi aqparattyń 85 paıyzy orys tilinde. Orys tili buǵan muqtaj emes. Ol – álemdik alty tildiń biri.

Al bizdiń til kúnnen kúnge quryp bara jatyr. Sonyń basy qasynda siz sekildi saıasattanýshylar turýy kerek edi. Osyǵan jaýap bershi. Nege biz osyndaı kúıge tústik? Sol sebepti sizdiń saılaýǵa baılanysty qaralap jazǵan jazbańyzdy durys emes dep esepteımin. Birinshiden, jazbańyz shyndyqqa, aqıqatqa saı emes. Al bizdiń pozısıamyz – durysty durys, burysty burys deý. Saılaý bolǵannan keıin kemshilik bolýy ábden múmkin. Biraq ol ýaqytsha ǵana. Eń bastysy, bizdiń ustanymymyzdy qazaq halqy qoldap otyr", - dep sózin túıindedi kandıdat.

Derekkóz: Qamshy portaly 


https://youtu.be/dif982u9B0I

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar