Reseılik rúbl qatty nyǵaıyp jatyr. Teńgege shaqqandaǵy 1 rúbldiń resmı baǵamy 6,5 teńgeni qurady. Mundaıda reseılik taýarlar da qymbattaı túsedi. Osy urymtal sátti otandyq taýar óndirýshiler utymdy paıdalana alady ma? Reseı naryǵyn jaýlaýǵa múmkindik bar ma? Bul saýaldarǵa Halyk Finance Basqarma tóraǵasynyń keńesshisi Murat Temirhanov jaýap berdi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Ekonomıs "Chto po dengam" Iýtýb arnasyna bergen suqbatynda rúbldiń nyǵaıýy otandyq taýar óndirýshiler úshin jaǵymdy jańalyq ekenin naqtylady, alaıda arna avtory aıtqandaı, Reseı naryǵyn jaýlaý Qazaqstan taýar óndirýshileriniń qolynan kelmeıtinin de jetkizdi.
"Budan da urymtal sátter bolǵan. Biraq, Qazaqstan Reseı nemese ózge kórshi elderdiń naryǵyn jaýlapty degen bolǵan emes. Jalpy, Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaq, Keden odaǵy Qazaqstanǵa túk paıda ákelgen joq. Sol sekildi elimizdiń ındýstıaldy saıasaty da abyroı ápermedi", - deıdi ol.
Ekonomıs bul rette túrli jeńildikterge ıe avtokólik óndirisi salasyn mysalǵa keltirdi.
"Eski Qazaqstandy, sol sekildi jańa Qazaqstandy da alsańyz bul segmentte túk ózgeris joq. QQS, KTS boıynsha, ózge de túrli memlekettik jeńildikterge ıe avtomobıl óndirisindegi baǵany Qytaımen, Koreıamen salystyrsańyz ýdaı qymbat. Iaǵnı, básekege qabiletsiz. Ózderi "jylyjaı jaǵdaıynda" ómir súredi. Memleket olarǵa jaǵdaı jasaýda "damysyn, básekege qabiletti bola tússin, ishki suranysty qanaǵattandyryp, odan qalsa, syrtqy naryqty jaýlasyn" deıdi ǵoı. Biraq, ózderińiz kórip otyrǵandaı, jaǵdaı basqasha. Biraq budan sabaq alyp otyrǵan Úkimet joq. Taǵy 8 trln teńge jeńildetilgen aqshany "Báıterek" holdıńi arqyly ekonomıkaǵa quıýda. Bul, túptep kelgende durys emes nárse", - deıdi ekonomıs.
Murat Temirhanov Qazaqstanda salyqty bári teńdeı tóleýi kerek, sonda ekonomıkalyq jaǵdaı retteledi dep sanaıdy.
"Saýyqtyrý kezeńin qarastyrmasaq, elimizde jalpy bank júıesi KTS boıynsha kóp salyq tóleıdi. Mysaly, metalýrgıa salasyn alaıyq, naryqtyq jaǵdaımen eseptesek, olar da joǵary salyq tóleýi tıis. Óıtkeni shetel valútasynda tabys taýyp jatyr, eksportqa jumys istep jatyr degendeı. Biraq olardyń salyqtyq júkteme kooefısenti bank júıesinen 10 ese tómen. Daǵdarys aıaqtalyp, munaı baǵasy sharyqtap turǵan 2010 jyldary Qazaqstan salyqtyq jeńildikterdi "jappaı taratty". Bizdiń esebimizshe, bul 5-6 trln teńge. Negizi, halyqaralyq tájirıbe boıynsha, bulaı salyqtyq jeńildikter jasalmaýy tıis, barlyǵy teńdeı birdeı salyq tóleýi kerek. Al Úkimet kómekteskisi kelse, olarǵa keıin sýbsıdıa jáne basqalaı túrde búdjetten bólek aqsha bergeni jón edi. Sonda barlyq esep-qısap túsinikti bolyp, naryqtyq jaǵdaıǵa saı keledi", - deıdi ol.
