رەسەيلىك رۋبل قاتتى نىعايىپ جاتىر. تەڭگەگە شاققانداعى 1 ءرۋبلدىڭ رەسمي باعامى 6،5 تەڭگەنى قۇرادى. مۇندايدا رەسەيلىك تاۋارلار دا قىمباتتاي تۇسەدى. وسى ۇرىمتال ءساتتى وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەر ۇتىمدى پايدالانا الادى ما؟ رەسەي نارىعىن جاۋلاۋعا مۇمكىندىك بار ما؟ بۇل ساۋالدارعا Halyk Finance باسقارما ءتوراعاسىنىڭ كەڭەسشىسى مۇرات تەمىرحانوۆ جاۋاپ بەردى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ەكونوميست "چتو پو دەنگام" يۋتۋب ارناسىنا بەرگەن سۇقباتىندا ءرۋبلدىڭ نىعايۋى وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەر ءۇشىن جاعىمدى جاڭالىق ەكەنىن ناقتىلادى، الايدا ارنا اۆتورى ايتقانداي، رەسەي نارىعىن جاۋلاۋ قازاقستان تاۋار وندىرۋشىلەرىنىڭ قولىنان كەلمەيتىنىن دە جەتكىزدى.
"بۇدان دا ۇرىمتال ساتتەر بولعان. ءبىراق، قازاقستان رەسەي نەمەسە وزگە كورشى ەلدەردىڭ نارىعىن جاۋلاپتى دەگەن بولعان ەمەس. جالپى، ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق، كەدەن وداعى قازاقستانعا تۇك پايدا اكەلگەن جوق. سول سەكىلدى ەلىمىزدىڭ يندۋستيالدى ساياساتى دا ابىروي اپەرمەدى"، - دەيدى ول.
ەكونوميست بۇل رەتتە ءتۇرلى جەڭىلدىكتەرگە يە اۆتوكولىك ءوندىرىسى سالاسىن مىسالعا كەلتىردى.
"ەسكى قازاقستاندى، سول سەكىلدى جاڭا قازاقستاندى دا الساڭىز بۇل سەگمەنتتە تۇك وزگەرىس جوق. ققس، كتس بويىنشا، وزگە دە ءتۇرلى مەملەكەتتىك جەڭىلدىكتەرگە يە اۆتوموبيل وندىرىسىندەگى باعانى قىتايمەن، كورەيامەن سالىستىرساڭىز ۋداي قىمبات. ياعني، باسەكەگە قابىلەتسىز. وزدەرى "جىلىجاي جاعدايىندا" ءومىر سۇرەدى. مەملەكەت ولارعا جاعداي جاساۋدا "دامىسىن، باسەكەگە قابىلەتتى بولا ءتۇسسىن، ىشكى سۇرانىستى قاناعاتتاندىرىپ، ودان قالسا، سىرتقى نارىقتى جاۋلاسىن" دەيدى عوي. ءبىراق، وزدەرىڭىز كورىپ وتىرعانداي، جاعداي باسقاشا. ءبىراق بۇدان ساباق الىپ وتىرعان ۇكىمەت جوق. تاعى 8 ترلن تەڭگە جەڭىلدەتىلگەن اقشانى "بايتەرەك" حولدينگى ارقىلى ەكونوميكاعا قۇيۋدا. بۇل، تۇپتەپ كەلگەندە دۇرىس ەمەس نارسە"، - دەيدى ەكونوميست.
مۇرات تەمىرحانوۆ قازاقستاندا سالىقتى ءبارى تەڭدەي تولەۋى كەرەك، سوندا ەكونوميكالىق جاعداي رەتتەلەدى دەپ سانايدى.
"ساۋىقتىرۋ كەزەڭىن قاراستىرماساق، ەلىمىزدە جالپى بانك جۇيەسى كتس بويىنشا كوپ سالىق تولەيدى. مىسالى، مەتاللۋرگيا سالاسىن الايىق، نارىقتىق جاعدايمەن ەسەپتەسەك، ولار دا جوعارى سالىق تولەۋى ءتيىس. ويتكەنى شەتەل ۆاليۋتاسىندا تابىس تاۋىپ جاتىر، ەكسپورتقا جۇمىس ىستەپ جاتىر دەگەندەي. ءبىراق ولاردىڭ سالىقتىق جۇكتەمە كووەفيسەنتى بانك جۇيەسىنەن 10 ەسە تومەن. داعدارىس اياقتالىپ، مۇناي باعاسى شارىقتاپ تۇرعان 2010 جىلدارى قازاقستان سالىقتىق جەڭىلدىكتەردى "جاپپاي تاراتتى". ءبىزدىڭ ەسەبىمىزشە، بۇل 5-6 ترلن تەڭگە. نەگىزى، حالىقارالىق تاجىريبە بويىنشا، بۇلاي سالىقتىق جەڭىلدىكتەر جاسالماۋى ءتيىس، بارلىعى تەڭدەي بىردەي سالىق تولەۋى كەرەك. ال ۇكىمەت كومەكتەسكىسى كەلسە، ولارعا كەيىن سۋبسيديا جانە باسقالاي تۇردە بيۋدجەتتەن بولەك اقشا بەرگەنى ءجون ەدى. سوندا بارلىق ەسەپ-قيساپ تۇسىنىكتى بولىپ، نارىقتىق جاعدايعا ساي كەلەدى"، - دەيدى ول.