Eki kúnge sozylǵan debatqa elimizdiń Astana, Aqtóbe, Atyraý, Shymkent, Taraz, Túrkistan qalalaryndaǵy 50-ge jýyq joǵary oqý ornynan 80 komanda (160 spıker) qatysty.
«Debat týrnıri – jastardyń biliktiliginiń qandaı deńgeıde ekenin kórsetedi. Munda elimizdiń túkpir-túkpirinen myńnan tulpar, júzden júırikter keldi dep oılaımyn. Bir-birin tyńdaýy, pikirtalasty júrgizý mádenıeti joǵary. Árıne, olardyń pikirleri atom energetıkasy taqyrybyn qoǵamǵa jetkizýge áser etedi. Osy turǵydan alǵanda jastar bilimin jan-jaqty tolyqtyrǵan sıaqty. Ózim tóraǵalyq etken debatta stýdentter «AES qandaı maqsatta salynady? Tıimdiligi qandaı?» degen taqyrypta saıysty. Óz tarapymnan bilgenimdi jetkizip, túsindirýge tyrystym.
Endi biri «AES qymbat, balamaly energıa kózderin nege qoldanbasqa?» degen saýal qoıyp jatty. Energıa júıesinde ár generasıanyń ózindik orny bar. Alaıda, AES pen kómirmen isteıtin stansıalar ǵana bazalyq kóz.
Qalǵany aýa raıyna, kún sáýlesiniń túsýine nemese jeldiń turýyna baılanysty. Bular elimizdi energıamen tolyqqandy qamtamasyz ete almaıdy. Al AES salynsa, 60 jyl boıy úzdiksiz energıa kózin alamyz degen aqparatty jetkizdim», – dedi Asýan Sıabekov.
Onyń aıtýynsha, debat týrnıri ádilqazy alqasynyń múshesi «Qazaqstandyq atom elektr stansıalary» JSHS Atom energetıkasy bóliminiń ınjeneri Asýan Sıabektiń pikirinshe, debat oıyndary, pikirsaıystar AES boıynsha stýdentterdiń bilimin, biliktiligin arttyrady.
Aıta ketý kerek, týrnır debatyna qatysýshylar atom energetıkasy, AES qurylysy jobasy, atom salasynyń ǵylymı áleýeti, ekonomıka, ekologıa, áleýmettik taqyryp aıasynda da pikir almasyp, óz oılaryn ortaǵa saldy.
«Osy oraıda, atom energetıkasy – úlken ǵylym ekenin, qoǵamǵa berer paıdasyn da saralady. Ásirese, damyǵan elder munyń naqty mysalyn kórsetip otyr. Mundaı jobany bastamas buryn halyqtyń sanaly deńgeıde qabyldaýy mańyzdy.
Sondyqtan debatta AES máselesine qatysty birneshe taqyryp qosyldy. Sonyń nátıjesinde 50-den astam oqý ornynan kelgen qatysýshylar atom salasy boıynsha tereń zerttedi, daıyndaldy. Olar budan belgili bir oı túıdi, keıin óz oqý oryndaryndaǵy ortada aıtylady, sóıtip atom energetıkasy mańyzdylyǵyn túsindirý aıasy keńeıe beredi dep oılaımyz», – deıdi Mereı Rashıdqyzy.
Týrnırdiń qarary boıynsha aqtyq saıysta sóz alǵan komandanyń biri Qazaqstandaǵy energetıkalyq ahýal atom elektr stansıalaryn salý arqyly ǵana sheshiledi dep eseptese, endi biri atom energetıkasynyń ekologıaǵa zıan keltirmeıtin jaǵyn dáleldeýge tyrysty.
Sondaı-aq, pikirtalas barysynda AES otandyq ǵylymı áleýetti arttyratynyn da naqty argýmenttermen saralap berdi.
Ekonomıs, «TEO CUP» klýbynyń negizin qalaýshy Maqsat Halyqtyń aıtýynsha, halyq arasynda qandaı aqparatty qabyldaý kerek nemese súzgiden ótkizý qajet degenge tereń pikir jetpeıdi.
«Eresek adamdar ońy men solyn ajyrata alsa, shalǵaıda turatyn halyq pen jastardyń shynaıy aqparatqa qoljetimdiligi tómen. Keıde jańsaq aqparat taratatyn blogerler qoǵamda túsinispeýshilik, dúrbeleń týdyrýy múmkin. Tipti, munyń saldary áleýmettik shıeleniske alyp keledi. Osy turǵydan eki tarap ta jaqsy argýmentter aıtty. Osyndaı pikirtalastyń nátıjesinde jastardyń oı-órisi birte-birte keńeıedi, aq-qarasyn ajyrata alady. Pikirsaıys nátıjesinde aqıqat týady», – dedi.
Sonymen, Alfa lıgasy boıynsha 1 orynǵa Berdimurat Hasenuly, Nurhan Jáken, 2 orynǵa Ahmetjan Ábenov, Botagóz Jaqsylyq, 3 orynǵa Qýanysh Qystaýbaev, Álı Japar, 4 orynǵa Madına Áshim, Nurdáýlet Ómirzaq laıyq dep tanylsa, Jastar fınaly boıynsha 1 orynǵa Nurmuhammed Kóbegen, Ramazan Qulbek ıe boldy. Sondaı-aq, Beta lıgasy boıynsha 1 oryndy Asanáli Abdılla, Rýslan Ábdiǵalıev, 2 oryndy Amanjol Hanıev, Islambek Bitimbaı, 3 oryndy Ashat Zakeev, Ryskúl Amangeldi, 4 oryndy Bolat Baıtýreev, Erzat Sábıt ıelense, LD stýdenttik lıgasy boıynsha 1 oryn Erǵalı İńkárov pen Nurdáýlet Ómirzaqqa buıyrdy.
Jeńimpazdar týrnırdiń bas seriktesi ári uıymdastyrýshy «Qazaqstandyq atom elektr stansıalary» JSHS-nyń arnaıy kýboktaryna, dıplomdary men qarjylaı sertıfıkattaryna ıe boldy.
«TEO CUP XII» respýblıkalyq debat týrnıriniń jeńimpazy, «Ál-Farabı» fraksıasynyń múshesi Berdimurat Hasenuly: «2012 jyldan beri debatqa qatysyp júrmin. Bul týrnırdi saǵynyp keldim. Oıynshylar osyndaı saıystarda izdenedi ósedi, damıdy, synı oılaýǵa beıimdeledi», - deıdi.
Al ekinshi oryn alǵan «Argýment» fraksıasynyń múshesi Botagóz Jaqsylyq debat kezinde aıtatyn dúnıe kóp bolǵanyn, qobaljý bolǵanyn, jańa aqparattar alýǵa múmkindik bergenin aıtty.
