“Ýkraınada turatyn qazaq ultshyly Qýat Ahmetovti ustaý boıynsha arnaıy operasıa josparlandy. Ol úshin aldymen Ýkraına ishki ister mınıstrligindegi agentter arqyly onyń baılanys derekterin alyp, uıaly baılanys trekıngin surattym. Degenmen, Qýat Ahmetov ózin ańdyp júrgenin bireýlerden estip qalǵan sıaqty. Onyń qaıda ekenin taptym degende, ol Túrkıaǵa qashyp ketken bolatyn. Artynda eshqandaı iz qaldyrmaǵan, eshqandaı saýda jasamaǵan, yqtıarhat almaǵan. Onyń áreketin Qazaqstannyń arnaýly qyzmeti basqaryp otyr deýge tolyq negiz bar” delingen dose derekterinde.

Shytyrman oqıǵaǵa toly shyǵarmaǵa uqsaıtyn bul jazba – Reseı barlaý qyzmetiniń agenti Vıktor Vasılevtiń Máskeýdegi kýratory, Reseı Bas barlaý basqarmasynda (GRÝ) qyzmet etetin polkovnık Denıs Smolánınovke jazǵan raporty deıdi "Dose" ortalyǵynyń zertteýshi-jýrnalısteri. Reseılik oppozısıoner Mıhaıl Hodorkovskıı negizin qalaǵan bul ortalyq Reseı bıliginiń eldegi jáne sheteldegi jemqorlyq derekterin, adam quqyǵyna qarsy is-áreketterin áshkereleýmen aınalysady. Ótken jyldyń jeltoqsanynda "Dose" jýrnalıseri Reseı Bas barlaý basqarmasynyń qupıa qujattaryn qolǵa túsirgenin habarlaǵan bolatyn.

Eki betten turatyn raportynda Vasılev 2022 jyly aqpanda Ýkraınada eki apta bolyp, Ahmetovti urlap áketý operasıasyn josparlaǵanyn, biraq ol iske aspaǵanyn baıandap, "Qýat Ahmetovti Qazaqstannyń arnaýly qyzmeti baqylap otyr" degen tujyrym jasaıdy. Saparynyń sońynda ol Ýkraınanyń arnaýly qyzmetiniń izine túskenin sezip, aldymen Odessaǵa barǵan, keıin Moldovaǵa ótip ketken dep jazdy "Dose".

"Til maıdany" qozǵalysynyń jetekshisi, belsendi Qýat Ahmetov Reseı arnaýly qyzmetine ne úshin qajet boldy? Bul suraqqa naqty jaýap joq.

Qýat Ahmetov 2021 jyly dúken satýshysyna "Qazaqstanda turyp jatyrsyń. Qazaqsha sóıleýge, túsinýge mindettisiń!" dep talap aıtyp, smartfonyna túsirip, jelide qyzý talqylanǵan adam. Dúken qyzmetkeri oǵan "Eshkimge eshteńe mindetti emespin. Qazaqstanda eki [memlekettik] til bar. Siz oryssha sóılep, meni jaqsy túsinip tursyz ǵoı", – dep Qýat Ahmetovtiń áreketin synady.

Taǵy bir ret Ahmetov sýpermarket qyzmetkerlerimen janjaldasyp qalǵan bolatyn. Ol "dúken sóresindegi taýardyń ataýy nege memlekettik til – qazaq tilinde jazylmaǵan?" dep surady. Dúken qyzmetkeri "Qazaqstanda eki til bar. Orys tilin Konstıtýsıadan áli eshkim alyp tastaǵan joq" dep Ahmetovtiń oryssha sóıleýin talap etti.

Qýat Ahmetov Qazaqstanda túrli mekeme-uıym, saýda oryndaryndaǵy qyzmetkerlerdiń qazaqsha sóıleýin talap etetin til belsendisi retinde tanyldy. Memlekettik tilde qyzmet kórsetpeıtin jerge polısıa shaqyrtyp, keıbirinen ashyq túrde keshirim suratyp, biriniń "qazaqsha úırenemin" degen ýádesin aldy. Al keıbiri qazaqsha sóıleýge ashyq qarsylyq bildirdi.

Ol óz is-áreketterin vıdeoǵa túsirip, 2021 jyldyń naýryz aıynan bastap YouTube-tegi "Til Maydani onlaın partıasy" dep atalatyn arnasyna jarıalap júrdi. Degenmen, bul belsendilik Qazaqstanmen kórshiles Reseıdegi kremlshil aqparat quraldary men bılik ókilderiniń nazaryn aýdardy. Olar Qýat Ahmetovtiń áreketin "rýsofobıa", "fashısik qylyq" dep atap, "orystar men oryssha sóıleıtinderdi jek kórý kórinisi" dep baǵalady.

“Azattyq” Qýat Ahmetovke "Dose" ortalyǵy jarıa etken Vıktor Vasılevtiń reseılik barlaý qyzmetine jazǵan raportyna baılanys suraq qoıdy. Ol Kıevten Túrkıaǵa ketip qalǵanyn rastady, biraq Qazaqstannyń arnaýly qyzmeti kómektesti degen sózdi joqqa shyǵardy. Ahmetov Kıevte ýkraın belsendisi Pan Vasıldiń úıinde turǵanyn, Ýkraınada vızasyz júrýge bolatyn úsh aı merzim bitken soń Túrkıaǵa ótip ketkenin aıtty.

Eske salaıyq, 2021 jyly "Til maıdany" belsendisi Qýat Ahmetovke Reseıge 50 jylǵa kirýge tyıym salynǵanyn habarlaǵan bolatynbyz. 

"Búgin QR-nyń azamaty Qýat Ahmetov pen Ázirbaıjan Respýblıkasynyń azamaty Isfandıar Vagabzade Reseı Federasıasyna 50 jyl merzimge kirgizilmeýi týraly sheshim qabyldandy. Olar ınternet jelisinde ultaralyq alaýyzdyqty týdyratyn málimdemeler jasaǵan", - delingen Reseıdiń İİM habarlamasynda.