قازاقستاندىق بەلسەندى قۋات احمەتوۆتى ۋكراينادان ۇرلاپ اكەتپەك بولعان رەسەيلىك اگەنتتىڭ جوسپارى ىسكە اسپاي قالعان. بۇل جايت "دوسە" ورتالىعى جۋرناليستەرىنىڭ قولىنا تۇسكەن رەسەي بارلاۋ قىزمەتىنىڭ قۇپيا قۇجاتتارىنان بەلگىلى بولعان، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz ازاتتىققا سىلتەپ.
“ۋكراينادا تۇراتىن قازاق ۇلتشىلى قۋات احمەتوۆتى ۇستاۋ بويىنشا ارنايى وپەراسيا جوسپارلاندى. ول ءۇشىن الدىمەن ۋكراينا ىشكى ىستەر مينيسترلىگىندەگى اگەنتتەر ارقىلى ونىڭ بايلانىس دەرەكتەرىن الىپ، ۇيالى بايلانىس ترەكينگىن سۇراتتىم. دەگەنمەن، قۋات احمەتوۆ ءوزىن اڭدىپ جۇرگەنىن بىرەۋلەردەن ەستىپ قالعان سياقتى. ونىڭ قايدا ەكەنىن تاپتىم دەگەندە، ول تۇركياعا قاشىپ كەتكەن بولاتىن. ارتىندا ەشقانداي ءىز قالدىرماعان، ەشقانداي ساۋدا جاساماعان، ىقتيارحات الماعان. ونىڭ ارەكەتىن قازاقستاننىڭ ارناۋلى قىزمەتى باسقارىپ وتىر دەۋگە تولىق نەگىز بار” دەلىنگەن دوسە دەرەكتەرىندە.
شىتىرمان وقيعاعا تولى شىعارماعا ۇقسايتىن بۇل جازبا – رەسەي بارلاۋ قىزمەتىنىڭ اگەنتى ۆيكتور ۆاسيليەۆتىڭ ماسكەۋدەگى كۋراتورى، رەسەي باس بارلاۋ باسقارماسىندا (گرۋ) قىزمەت ەتەتىن پولكوۆنيك دەنيس سموليانينوۆكە جازعان راپورتى دەيدى "دوسە" ورتالىعىنىڭ زەرتتەۋشى-جۋرناليستەرى. رەسەيلىك وپپوزيسيونەر ميحايل حودوركوۆسكيي نەگىزىن قالاعان بۇل ورتالىق رەسەي بيلىگىنىڭ ەلدەگى جانە شەتەلدەگى جەمقورلىق دەرەكتەرىن، ادام قۇقىعىنا قارسى ىس-ارەكەتتەرىن اشكەرەلەۋمەن اينالىسادى. وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسانىندا "دوسە" جۋرناليستەرى رەسەي باس بارلاۋ باسقارماسىنىڭ قۇپيا قۇجاتتارىن قولعا تۇسىرگەنىن حابارلاعان بولاتىن.
ەكى بەتتەن تۇراتىن راپورتىندا ۆاسيليەۆ 2022 جىلى اقپاندا ۋكراينادا ەكى اپتا بولىپ، احمەتوۆتى ۇرلاپ اكەتۋ وپەراسياسىن جوسپارلاعانىن، ءبىراق ول ىسكە اسپاعانىن بايانداپ، "قۋات احمەتوۆتى قازاقستاننىڭ ارناۋلى قىزمەتى باقىلاپ وتىر" دەگەن تۇجىرىم جاسايدى. ساپارىنىڭ سوڭىندا ول ۋكراينانىڭ ارناۋلى قىزمەتىنىڭ ىزىنە تۇسكەنىن سەزىپ، الدىمەن ودەسساعا بارعان، كەيىن مولدوۆاعا ءوتىپ كەتكەن دەپ جازدى "دوسە".
"ءتىل مايدانى" قوزعالىسىنىڭ جەتەكشىسى، بەلسەندى قۋات احمەتوۆ رەسەي ارناۋلى قىزمەتىنە نە ءۇشىن قاجەت بولدى؟ بۇل سۇراققا ناقتى جاۋاپ جوق.
قۋات احمەتوۆ 2021 جىلى دۇكەن ساتۋشىسىنا "قازاقستاندا تۇرىپ جاتىرسىڭ. قازاقشا سويلەۋگە، تۇسىنۋگە مىندەتتىسىڭ!" دەپ تالاپ ايتىپ، سمارتفونىنا ءتۇسىرىپ، جەلىدە قىزۋ تالقىلانعان ادام. دۇكەن قىزمەتكەرى وعان "ەشكىمگە ەشتەڭە مىندەتتى ەمەسپىن. قازاقستاندا ەكى [مەملەكەتتىك] ءتىل بار. ءسىز ورىسشا سويلەپ، مەنى جاقسى ءتۇسىنىپ تۇرسىز عوي"، – دەپ قۋات احمەتوۆتىڭ ارەكەتىن سىنادى.
تاعى ءبىر رەت احمەتوۆ سۋپەرماركەت قىزمەتكەرلەرىمەن جانجالداسىپ قالعان بولاتىن. ول "دۇكەن سورەسىندەگى تاۋاردىڭ اتاۋى نەگە مەملەكەتتىك ءتىل – قازاق تىلىندە جازىلماعان؟" دەپ سۇرادى. دۇكەن قىزمەتكەرى "قازاقستاندا ەكى ءتىل بار. ورىس ءتىلىن كونستيتۋسيادان ءالى ەشكىم الىپ تاستاعان جوق" دەپ احمەتوۆتىڭ ورىسشا سويلەۋىن تالاپ ەتتى.
قۋات احمەتوۆ قازاقستاندا ءتۇرلى مەكەمە-ۇيىم، ساۋدا ورىندارىنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ قازاقشا سويلەۋىن تالاپ ەتەتىن ءتىل بەلسەندىسى رەتىندە تانىلدى. مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت كورسەتپەيتىن جەرگە پوليسيا شاقىرتىپ، كەيبىرىنەن اشىق تۇردە كەشىرىم سۇراتىپ، ءبىرىنىڭ "قازاقشا ۇيرەنەمىن" دەگەن ۋادەسىن الدى. ال كەيبىرى قازاقشا سويلەۋگە اشىق قارسىلىق ءبىلدىردى.
ول ءوز ىس-ارەكەتتەرىن ۆيدەوعا ءتۇسىرىپ، 2021 جىلدىڭ ناۋرىز ايىنان باستاپ YouTube-تەگى "Til Maydani ونلاين پارتياسى" دەپ اتالاتىن ارناسىنا جاريالاپ ءجۇردى. دەگەنمەن، بۇل بەلسەندىلىك قازاقستانمەن كورشىلەس رەسەيدەگى كرەملشىل اقپارات قۇرالدارى مەن بيلىك وكىلدەرىنىڭ نازارىن اۋداردى. ولار قۋات احمەتوۆتىڭ ارەكەتىن "رۋسوفوبيا"، "فاشيستىك قىلىق" دەپ اتاپ، "ورىستار مەن ورىسشا سويلەيتىندەردى جەك كورۋ كورىنىسى" دەپ باعالادى.
“ازاتتىق” قۋات احمەتوۆكە "دوسە" ورتالىعى جاريا ەتكەن ۆيكتور ۆاسيليەۆتىڭ رەسەيلىك بارلاۋ قىزمەتىنە جازعان راپورتىنا بايلانىس سۇراق قويدى. ول كييەۆتەن تۇركياعا كەتىپ قالعانىن راستادى، ءبىراق قازاقستاننىڭ ارناۋلى قىزمەتى كومەكتەستى دەگەن ءسوزدى جوققا شىعاردى. احمەتوۆ كييەۆتە ۋكراين بەلسەندىسى پان ءۆاسيلدىڭ ۇيىندە تۇرعانىن، ۋكراينادا ۆيزاسىز جۇرۋگە بولاتىن ءۇش اي مەرزىم بىتكەن سوڭ تۇركياعا ءوتىپ كەتكەنىن ايتتى.
ەسكە سالايىق، 2021 جىلى "ءتىل مايدانى" بەلسەندىسى قۋات احمەتوۆكە رەسەيگە 50 جىلعا كىرۋگە تىيىم سالىنعانىن حابارلاعان بولاتىنبىز.
"بۇگىن قر-نىڭ ازاماتى قۋات احمەتوۆ پەن ءازىربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى يسفانديار ۆاگابزادە رەسەي فەدەراسياسىنا 50 جىل مەرزىمگە كىرگىزىلمەۋى تۋرالى شەشىم قابىلداندى. ولار ينتەرنەت جەلىسىندە ۇلتارالىق الاۋىزدىقتى تۋدىراتىن مالىمدەمەلەر جاساعان"، - دەلىنگەن رەسەيدىڭ ءىىم حابارلاماسىندا.