Fýtbolmen toǵyz jasynan bastap aınalysqan, qolyna qolǵap kıip qaqpaǵa turǵan Rınat eseıe kele Astrahannyń «Volgar» komandasyna qabyldandy. Al 1975 jyly 18 jasynda áıgili bapker Konstantın Beskovtyń kózine túsip, Máskeýdiń «Spartagyna» aýysty. Úsh jyl jastar komandasynda sheberligin shyńdaǵan soń, búkil Keńes Odaǵyna áıgili osy klýb sapynda on bir jyl boıy (1978-1988) óner kórsetti. Osy ýaqyt ishinde Rınat KSRO chempıonatynda 335 oıyn oınaǵan, eki ret el chempıony atanǵan (1979 jáne 1987), bir ret Odaqtyń úzdik qaqpashysy bolǵan (1982). Sosyn úsh jyl «Sevıláda» (Ispanıa) oınady.
Rınat Dasaev 1980 jyldan 1990 jylǵa deıin KSRO quramasynyń da 1-nómirli jeıdesin on jyl boıy eshkimge bergen joq. Jalpy, ulttyq qurama qaqpasyn ol 91 ret qorǵap, 70 gol jibergen. Ótken ǵasyrdyń 80-jyldarynyń ekinshi jartysynda «KSRO fýtbol quramasy» dese, jankúıerler «9 ýkraın men 2 tatarın» dep ázildeıtin. İshinara grýzın, belarýs, orys fýtbolshylary da shaqyrylǵanymen, ol ýaqyttaǵy negizgi quram shynynda da solaı edi. Mysal úshin 1988 jylǵy Eýropa chempıonaty oıyndaryndaǵy negizgi quramdy alsaq, qaqpada Dasaev turdy, qorǵanysta – taǵy bir tatar Vagız Hıdıatýllın júrdi, qalǵan jigitterdiń bári de (Anatolıı Demánenko, Vladımır Bessonov, Oleg Kýznesov, Vasılıı Ras, Gennadıı Lıtovchenko, Alekseı Mıhaılıchenko, Aleksandr Zavarov, Oleg Protasov, Igor Belanov) – Kıevtiń «Dınamosynan» bolatyn.
Sol 1988 jyly R.Dasaev álemniń úzdik qaqpashysy atandy. Ol – úsh álem chempıonatyna qatysqan KSRO tarıhyndaǵy 4 fýtbolshynyń biri (qalǵan úsheýi – Lev Iashın, Bessonov, Demánenko). Máskeý Olımpıadasynyń (1980) qola júldegeri. «Frans fýtbol» (Fransıa) jýrnalynyń Eýropanyń úzdik fýtbolshysyn anyqtaıtyn «Altyn dop» júldesiniń tizimine Rınat Dasaev qatarynan 7 ret endi: 1982 (6-oryn), 1983 (6-oryn), 1984 (22-oryn), 1985 (9-oryn), 1986 (16-oryn), 1987 (21-oryn) jáne 1988 (13-oryn).
Bul – buǵan deıin ıisi musylman balasy, túrki jurtynyń ókili jetip kórmegen jetistik edi. «Altyn dopty» aqyry musylman fýtbolshysy aldy (1998 jyly, Zınedın Zıdan), biraq soǵan deıin ol marapatqa sál de bolsyn jaqyndaǵan sportshy – Dasaev edi.
Rınat jasyl alańǵa shyǵarda árdaıym shaǵyn qolsómkesine qosalqy zapas qolǵaptarymen birge Quran kitabyn jasyryn salyp alatyn bolǵan. Sóıtip, qaqpanyń buryshyna qoıyp qoıǵan. Keńes zamanynda, ateızmniń dáýirlep turǵan ýaqytynda mundaı qadamǵa barýdyń ońaı bolmaǵany anyq…
R.Dasaev qazir Máskeýdiń «Spartagynyń» qosalqy quramyn jattyqtyrady. Baıaǵy Almatyǵa kelip júrip tapqan alǵashqy jary, jerlesimiz, gımnastshy Nellı Gaaspen ajyrasyp, ıspan qyzy Marıa del Marmen kóńil qosqan. Birinshi áıelinen eki qyzy (Elmıra men Krıstına), qazirgi jarynan eki qyz (Beatrıs pen Álıa), bir uly (Sálim) bar.
Sáken Sybanbaı
Derekkózi: "Almaty aqshamy" gazeti
https://dalanews.kz/17278
