قۇراندى قاستەرلەگەن قاقپاشى

Dalanews 16 ماۋ. 2017 04:14 1258

1957 جىلى استراحانداعى (رەسەي) بالىق كومبيناتىنىڭ قاراپايىم جۇمىسشىسى فايزراحمان ءسالىم ۇلى مەن تەڭىز پورتىندا ەڭبەك ەتەتىن شافيحا حۇسايىن قىزىنىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن رينات تەگى ەتىپ باباسىنىڭ اتىن العان. باباسىنىڭ ەسىمى دوساي ەكەن، اينالاسىنداعى ورىس دوستارى «داساي» دەپ اتاپتى. اقىرى ريناتتىڭ قۇجاتىنا دا «دوسايەۆ» ەمەس، «داسايەۆ» كۇيىندە جازىلىپ كەتەدى. ۇلتىن «تاتار» دەپ جازادى، دەگەنمەن، كەيبىر دەرەكتەر بويىنشا ءتۇپ نەگىزى نوعاي بولىپ شىعۋى دا عاجاپ ەمەس.

فۋتبولمەن توعىز جاسىنان باستاپ اينالىسقان، قولىنا قولعاپ كيىپ قاقپاعا تۇرعان رينات ەسەيە كەلە استراحاننىڭ «ۆولگار» كومانداسىنا قابىلداندى. ال 1975 جىلى 18 جاسىندا ايگىلى باپكەر كونستانتين بەسكوۆتىڭ كوزىنە ءتۇسىپ، ماسكەۋدىڭ «سپارتاگىنا» اۋىستى. ءۇش جىل جاستار كومانداسىندا شەبەرلىگىن شىڭداعان سوڭ، بۇكىل كەڭەس وداعىنا ايگىلى وسى كلۋب ساپىندا ون ءبىر جىل بويى (1978-1988) ونەر كورسەتتى. وسى ۋاقىت ىشىندە رينات كسرو چەمپيوناتىندا 335 ويىن ويناعان، ەكى رەت ەل چەمپيونى اتانعان (1979 جانە 1987)، ءبىر رەت وداقتىڭ ۇزدىك قاقپاشىسى بول­عان (1982). سوسىن ءۇش جىل «سە­ۆيليادا» (يسپانيا) وينادى.

رينات داسايەۆ 1980 جىلدان 1990 جىلعا دەيىن كسرو قۇرا­ماسىنىڭ دا 1ء-نومىرلى جەيدەسىن ون جىل بويى ەشكىمگە بەرگەن جوق. جالپى، ۇلتتىق قۇراما قاقپاسىن ول 91 رەت قورعاپ، 70 گول جىبەرگەن. وتكەن عاسىردىڭ 80-جىلدا­رىنىڭ ەكىنشى جارتىسىندا «كسرو فۋتبول قۇراماسى» دەسە، جانكۇيەرلەر «9 ۋكراين مەن 2 تاتارين» دەپ ازىلدەيتىن. ءىشىنارا گرۋزين، بەلارۋس، ورىس فۋتبولشىلارى دا شاقىرىلعانىمەن، ول ۋاقىتتاعى نەگىزگى قۇرام شىنىندا دا سولاي ەدى. مىسال ءۇشىن 1988 جىلعى ەۋروپا چەمپيوناتى ويىندارىنداعى نەگىزگى قۇرامدى الساق، قاقپادا داسايەۆ تۇردى، قورعانىستا – تاعى ءبىر تاتار ۆاگيز حيدياتۋللين ءجۇردى، قالعان جىگىتتەردىڭ ءبارى دە (اناتوليي دەميانەنكو، ۆلاديمير بەسسونوۆ، ولەگ كۋزنەسوۆ، ۆاسيليي راس، گەنناديي ليتوۆچەنكو، الەكسەي ميحايليچەنكو، الەكساندر زاۆاروۆ، ولەگ پروتاسوۆ، يگور بەلانوۆ) – كييەۆتىڭ «ديناموسىنان» بولاتىن.

سول 1988 جىلى ر.داسايەۆ الەمنىڭ ۇزدىك قاقپاشىسى اتاندى. ول – ءۇش الەم چەمپيوناتىنا قاتىسقان كسرو تاريحىنداعى 4 فۋتبولشىنىڭ ءبىرى (قالعان ۇشەۋى – ليەۆ ياشين، بەسسونوۆ، دەميانەنكو). ماسكەۋ وليمپياداسىنىڭ (1980) قولا جۇلدەگەرى. «فرانس فۋتبول» (فرانسيا) جۋرنالىنىڭ ەۋروپانىڭ ۇزدىك فۋتبولشىسىن انىقتايتىن «التىن دوپ» جۇلدەسىنىڭ تىزىمىنە رينات داسايەۆ قاتارىنان 7 رەت ەندى: 1982 (6-ورىن)، 1983 (6-ورىن)، 1984 (22-ورىن)، 1985 (9-ورىن)، 1986 (16-ورىن)، 1987 (21-ورىن) جانە 1988 (13-ورىن).

بۇل – بۇعان دەيىن ءيىسى مۇسىلمان بالاسى، تۇركى جۇرتىنىڭ وكىلى جەتىپ كورمەگەن جەتىستىك ەدى. «التىن دوپتى» اقىرى مۇسىلمان فۋتبولشىسى الدى (1998 جىلى، زينەدين زيدان)، ءبىراق سوعان دەيىن ول ماراپاتقا ءسال دە بولسىن جاقىنداعان سپورتشى – داسايەۆ ەدى.

رينات جاسىل الاڭعا شىعاردا ءاردايىم شاعىن قولسومكەسىنە قوسالقى زاپاس قولعاپتارىمەن بىرگە قۇران كىتابىن جاسىرىن سالىپ الاتىن بولعان. ءسويتىپ، قاقپانىڭ بۇرىشىنا قويىپ قويعان. كەڭەس زامانىندا، اتەيزمنىڭ داۋىرلەپ تۇرعان ۋاقىتىندا مۇنداي قادامعا بارۋدىڭ وڭاي بولماعانى انىق…

ر.داسايەۆ ءقازىر ماسكەۋدىڭ «سپارتاگىنىڭ» قوسالقى قۇرامىن جاتتىقتىرادى. باياعى الماتىعا كەلىپ ءجۇرىپ تاپقان العاشقى جارى، جەرلەسىمىز، گيمناستشى نەللي گااسپەن اجىراسىپ، يسپان قىزى ماريا دەل مارمەن كوڭىل قوسقان. ءبىرىنشى ايەلىنەن ەكى قىزى (ەلميرا مەن كريستينا)، قازىرگى جارىنان ەكى قىز (بەاتريس پەن ءاليا)، ءبىر ۇلى (ءسالىم) بار.

 

ساكەن سىبانباي

 

دەرەككوزى: "الماتى اقشامى" گازەتى

 

 

https://dalanews.kz/17278

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار