Qosanov: "Sheneýnikterge uryssyn, biraq halyqqa..."

Dalanews 22 tam. 2019 11:40 621

Saıasatker Ámirjan Qosanov Nur Otan partıasy Saıası keńesiniń keńeıtilgen otyrysyna qatysty oı-pikirin ortaǵa salypty. 

Búginde el-jurttyń saıasılanyp ketkeni – ómir shyndyǵy. Sondyqtan biraz aǵaıyn «Bılik partıasynyń osy keńesinde partıa jetekshisi ne aıtar eken? Jáne de usynystary eldi demokratıalandyrýǵa qandaı áser eter eken?» degen úmit pen kúdik aralas kóńil-kúıde bolǵany ras.

Biraq, úmit aqtala qoıdy ma?

Bul suraqty qoıýyma bes negiz bar.

Birinshiden, ras, Elbasy kóńilge qonymdy biraz nárse aıtty. Biraq onyń bári osyndaı jıyndarda buryn da aıtylyp kele jatqan, qulaq úırengen jaıttar. Máselen, shaǵyn jáne orta bıznesti damytý, halyqpen jandy baılanys ornatý, jemqorlyqpen kúres, shendilerdiń BAQ-qa jasap jatqan qysymy jáne taǵy basqa da beseneden belgili problemalar.

Biraq sońǵy kezde azyp-tozyp ketken eldiń óz basshysynan kútkeni bul emes edi!

Odan jurty, eń aldymen, sońǵy kezde erekshe ózekti bop ketken qoǵamdyq-saıası ómirge qatysty novasıalarǵa qatysty kesimdi oı-pikir kútip edi bul jurty. Biraq ol týraly Elbasy aıta qoımady. Kerisinshe, ol zańdarǵa ózgeris engizý qajet emes degen syńaıda sóz sóıledi. Úmittengen talaı kóńil sý sepkendeı basyldy.

Munyń ózi «Nur Otan» plúralıstik qoǵamda oryn alǵan kóńil-kúıdi, ózine degen synı kózqarasty, saıası alergıany baıqaǵysy kelmeıtinin taǵy da bir kórsetti dep sanaımyn!


Ekinshiden, demokratıalyq uıym bolǵysy keletin partıany búrokratıalyq stılde basqaryp, onyń jumysyn ushpaqqa shyǵarý tipti múmkin emes! Ázirshe, «Nur Otan» ujymdyq oı-pikirdiń emes, bir adamnyń jeke saıası sheshimi negizinde ǵana qyzmet atqara alatyn uıym bop kórinip tur. Búkil ómiri, turmys-tirshiligi jalǵyz tulǵanyń baıandamasyna telinip qalǵan uıymnan ne qaıyr!

Úshinshiden, «Nur Otan» ózin qaıta júktegisi keledi («perezagrýzka») eken.

Menińshe, partıany ǵana emes, búkil qoǵamdyq-saıası ómirdi qaıta júkteý kerek! Ol úshin, eń aldymen, eldegi partıa zańnamasy men praktıkasyn túbegeıli ózgertý qajet! Bir partıaǵa elden erekshe, eksklúzıvti qolaıly jaǵdaı jasap qoıyp, basqa partıalardy barlyq múmkindikterden aıyryp tastaý – eshkimge de opa bermeıdi. Tek qana ashyq ári básekeli saıası orta elimizde shynaıy partıaaralyq ıdeıa men tulǵalar jarysyn ornata alady, sonda ǵana ol partıalar ómirsheń bolady, halyqtyń jasandy emes, tabıǵı qoldaýyna ıe bolady.

Áıtpese, saılaý komısıalaryndaǵy óz múshelerine senip qalǵan «Nur Otan» óz qarsylastaryn saılaý qorytyndylaryn burmalaý arqyly ǵana «jeńe alatyn» monopolıs-monstr retinde qala bermek!
Biraq ótken prezıdent saılaýynda dúnıege kelip, yqpaldy kúshke aınalǵan baqylaýshylar endigi jerde ońaı berile qoımaıtyny taǵy bar!

Ózine senimdi bolsa, «Nur Otan» Elbasy men prezıdenttiń artyna jasyrynbaı, olardyń ákimshilik resýrsyna sene bermeı, basqa partıalarmen shynaıy básekege túsip kórsin! Ony, máselen, premer basqarsyn. Oǵan berilgen aqparattyq múmkindik basqa partıalarǵa da berilsin. Jańa partıalar qurylýy jeńildetilsin. Olardy tirkeý tártibi demokratıalandyrylsyn. Saılaý komısıalarynda barlyq partıa ókilderi engizilsin.

Mine, eldegi partıalyq ómir sonda ǵana jandanady, XXI ǵasyr talaptaryna laıyq, naǵyz órkenıetti saıası orta qalyptasady.


Elbasy «Nur Otan» jetekshi kúsh bolýy kerek deıdi. Kezinde Sovet Odaǵynda Komýnıstik partıanyń jetekshi roli Konstıtýsıada bekitilip qoıatyn. Ata Zańda jazylmasa da, bizde de is júzinde solaı bolyp tur. Partıaaralyq teńdik, ıaǵnı jumys isteýde teń múmkindikter joq! Menińshe, jetekshilik prezıdent jarlyǵymen ne basqa bir búrokratıalyq sheshimmen ornamaıdy, jetekshilik te demokratıalyq talaptarǵa saı bolýy tıis qubylys, ıdeıalar men tulǵalardyń ashyq básekesi nátıjesinde ǵana qol jetkizile alatyn bıik mártebe bolýy tıis! Ol jaǵy bizde eki aıaǵynan aqsap tur!

Tórtinshi jaıttyń salmaǵy basqasha bolyńqyrap turǵany. Kópten beri el aldyna shyqpaǵan Elbasy bul joly keı sátte partıasyna ǵana emes, ózinen qoldaý kútken el-jurtqa da kóńili tolmaı júrgendeı bop kórindi.

Iá, is júzinde bas bılikti ýysynan shyǵara qoımaǵan onyń óz nókerlerine renjýi, jekirýi, qatty aıtýy, kerek deseńiz, jerden alyp, jerge salýy oryndy bolar. Onyń ústine kózge uryp turǵan kemshilikter – shash etekten! Uryssa, shendilerge urysa bersin, oǵan qulaq ta, kóz de úırengen.

Biraq, halyqpen sóılesýdiń jóni bólek sekildi. Osynshama ýaqyt boıyna bar bılikti Tuńǵysh Prezıdent pen onyń ashkóz aınalasyna berip qoıǵan qaımana jurttyń ne jazyǵy bar?!


Men Elbasynyń áleýmettik qoldaý suraǵan jurt pen eki sıyr týraly aıtqan sózderin meńzep otyrmyn. Jeme-jemge kelgende, osynshama jyl bılikte tapjylmaı otyryp alyp, el jaǵdaıynyń osynshama tómendep ketýine tikeleı ári birden-bir jaýapty osy partıa emes pe?!

Konstıtýsıa boıynsha Qazaqstan – áleýmettik memleket, sondyqtan ókimet óziniń áleýmettik mindetterin oryndaýy qajet! Eger de aǵymdaǵy bılik halyqtan jınalǵan salyq pen jer qoınaýy baılyqtaryn satýdan túsken qyrýar qarjyny jarata almasa, ondaı úkimettiń ne keregi bar?!

Kez kelgen saıasatker, onyń ishinde, el basqaryp otyrǵan tulǵa óz sózinde sheneýinikterdiń emes, halyqtyq múddeni alǵa tartyp sóıleýi tıis dep sanaımyn!

Sondyqtan da áleýmettik qoldaýǵa muqtaj, túrli-túrli daǵdarystardan ábden sińir shyqqan jurtshylyq Elbasynyń dál osy sózderin jyly qabyldady dep aıta almaımyn.


Besinshiden, óziniń saılaý zańnamasyna qatysty qatqyl oıyn bildirý arqyly Elbasy erteńgi kúni jınalǵaly otyrǵan Ulttyq keńestiń jumysynyń aýqymy men kún tártibin osy bastan shektep, tejep qoıǵan sıaqty. Óıtkeni, el ishinde áli de «osy keńes saıası zańdardy jetildiredi» degen úmit áli de bar. Biraq Elbasy kesip-piship aıtty, ıaǵnı el aýzynda aıtyp júrgen ózekti ózgeristerdiń qaralýy ári qabyldanýy endigi jerde ekitalaı bop qaldy.

 

 

 

 

 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar