"Qonaev? Osy arada bárimiz búgejektep aıta almaıtyn bir ashshy aqıqat bar. Qansha jerden madaqtap, áspettesek te, Qonaevtyń rýhanıat salasynda tek «orystandyrý» baǵytyn ustanǵanyn jasyra almaımyz.
Onyń kezinde 700-den asa qazaq mektebi jabylyp qalǵany shyndyq. «Japtyrmaımyn!» dese, bılik qolynda tur edi. Joq, bıligin paıdalanbady. Al, sol kezeńderde biz sıaqty kún keshken ózbek, túrkimen, tájik mektepteriniń birde-biri jabylǵan emes.
Almaty syndy qalada №12 orta mektep pen eki mektep-ınternatty qosqanda, bar-joǵy úsh-aq bilim oshaǵy qazaq tilinde oqytatyn", – deıdi Qaıym-Munar Tabeev.
Onyń pikirinshe Qonaevtyń qazaqqa qyryn qaraýynyń mynadaı sebebi bar. Qalamger osy oraıda uıǵyr jazýshysy Ábdikerim Ǵanıevtiń «Ismaıl Iýsýpov: «S chıstotoı pomyslov» atty derekti povesini men jýrnalıs Madat Aqqozınniń esteligin mysalǵa keltiredi.
"1962-64 jyldary Qazaqstan Kompartıasy OK-niń birinshi hatshysy bolyp qyzmet istegen Iýsýpovtyń esteligi bar. «Respýblıkaǵa basshylyq etýge men kelgende «meniń qarakóz dostarym» Qazaqstannyń basyna uıǵyr keldi dedi. Al, Qonaev týraly ondaı áńgime aıtylǵan joq. Onyń ulty tatar edi ǵoı. Biz D.A.Qonaev ekeýmiz bala kezden birge óstik, sosyn Sopy Zarvat atyndaǵy uıǵyr orta mektebinde birge oqydyq".
Sonymen birge ardager jýrnalıs Madat Aqqozın bylaı dep jazypty:
"Dinmuhamed Qonaevtyń qabyldaýynda eki qazaq, bir orys otyr. Olar aýdandyq partıa komıtetiniń birinshi hatshylyǵyna bekitileıin dep jatqandar edi. Ana tilinde amandasqan eki qazaqty Qonaev sol jerde toqtatyp, «jalpyǵa túsinikti» orys tiline kóshýlerin suraıdy. Sol úsheýdiń biri – meniń eski tanysym Rahymbaı Tazabekov bolatyn. Ol aýylda týǵan adam. Oǵan respýblıka basshysynyń ózi sekildi ekinshi qazaqtan oryssha sóıleýin talap etýi oǵash bolyp kóringen» (Azattyq.org. 30.11.2009 j.)
Qazaq tiliniń qadirin túsiretin de, kóteretin de bıliktegi birinshi basshylar ekeninde daý joq. Qalaı bolsa da, shyqqan teginde sharýamyz shamaly, qazaq mektepteriniń jappaı jabylýy – tikeleı Qonaevtyń moınyndaǵy is", – dep túıindeıdi maqala avtory.
Tabeevtiń pikirinshe óz ana tilinde sóılegen jastarǵa jıren shashty apamyzdyń «Govorı po-rýsskıı!» dep zekip, dikeńdegenine de kináli Qonaev.
Maqalanyń tolyq nusqasyn tómendegi siltemege ótip oqı alasyz:
https://dalanews.kz/58548
