Táýelsizdik jyldary el azamattarynyń júreginde otanshyldyq sezimin oıatyp, bereke-birlik pen toleranttylyq qaǵıdasyn sińirýde keshende jumystar qolǵa alynyp, mańyzdy memlekettik baǵdarlamalar júzege asty. Búginde bizder sol jumystardyń nátıjesin kórip, jemisin jep otyrmyz desek bolady.
Ult Kóshbasshysy Nursultan Nazarbaev usynǵan Qoǵamdyq kelisim jáne jalpyulttyq birliktiń qazaqstandyq modelindegi bes qaǵıda elimizdegi aýyz-birlikti nyǵaıtyp, jańa saıası trendti qalyptastyrǵany belgili.
Jalpyulttyq birliktiń qazaqstandyq modelinde Elbasy Qazaqstannyń etnıkalyq, konfessıonaldi, mádenı jáne tildik turǵydan ár alýandyǵy elimizdi tutastyratyn basty kúshterdiń biri ekenin atap kórsetip, bul baǵytta júıeli jumystar júrgizgennen keıin Qazaqstan ultaralyq kelisimniń mekenine aınalyp, álem elderiniń nazaryn ózine aýdarǵany aqıqat.
Búginde kóptegen elderde ultaralyq kelsimderdiń saqtalmaýynyń soń qarýly qaqtyǵystarǵa ulasyp jatqany jasyryn emes. Al mundaı jaǵdaıda jalpyulttyq birliktiń qazaqstandyq modelin damytyp, biriligimizdi nyǵaıta berýdiń mańyzy zor ekenin túsinesiń.
Búginde alaı-túleı jaǵdaıdy bastan keship jatqan Aýǵanstanda qaqtyǵystyń astarynda ultaralyq túsinisýshilikterdiń joqtyǵy jatqany anyq. Aýǵan jerinde mekendeıtin etnıkalyq toptardyń bári birdeı Islam dinin ustanady. Bul rette olardyń dinı kózqarastar boıynsha bir-birimen qaqytyǵysyp jatpaǵanyn ańǵarasyń. Osy tusta bar másele ulatarlyq kelsimge kelip túreletinin baıqaısyń.
Ortalyq Azıada oryn alǵan osy jaǵdaıdyń ózi bizdiń sergek bolyp, osyǵan deıin qalyptasqan qundylyqtarymyzdy odan ári damytýdyń mańyzy zor ekenin aıqyndaı túsedi.
Qazaqstanda jalpyulttyq birliktiń qazaqstandyq modeli qalaı damydy degen máselege kóńil toqtatatyn bolsaq, elimizde bul baǵyttaǵy jumystar tómennen joǵary qaraı júrgizilgenin baıqaý qıyn emes.
Táýelsizdik jyldary aýyl-aýdandarda etno-mádenı birlestikter qurylyp, elimizdegi ózge ult ókilderiniń tól mádenıetin damytýǵa múmkindik jasalyndy. Óz kezgende qazaq jerin mekendeıtin ulttar Qazaq bıligi usynǵan osy múmkindikti jaqsy túsinip, qazaq qoǵamymen yqpaldasýǵa túsýdiń mańyzy zor ekenin túsindi. Osylaısha tómennen joǵaryǵa qaraı baǵyttalǵan jumys óz nátıjesin berdi.
Búginde sol aýyl-aımaqtarda qurylǵan shaǵyn mádenı birlestikter úlken uıymdarǵa aınalyp, árqaısy Qazaqsta halqy Assembleıasynyń bir-bir ýyǵy bolýda.. Budan jalpyulttyq birliktiń qazaqstandyq modelin qalyptastyrý jolyndy qoǵamdyq ınstıtýttar tolyqtaı qalyptasqanan kóre alamyz.
Kez kelgen qoǵamdyq qundylyqtardyń ómirsheń bolýy úshin ınstıtýtsıonaldy qurylymy qalyptasýy kerek ekenin baıqaısyń. Osy rette Qazaqstan 30 jylda osy qoǵamdyq ınstıtýttardy quryp, elimiz úshin úlken syn-qaterlerdiń aldyn alǵanyn ańǵarýǵa bolady. Aldaǵy ýaqytta bizder osy ınstıtýttarmyzdy damtyp, nyǵaıta túsýimiz kerek.
Nurlan JUMAHAN
