تاۋەلسىزدىك جىلدارى ەل ازاماتتارىنىڭ جۇرەگىندە وتانشىلدىق سەزىمىن وياتىپ، بەرەكە-بىرلىك پەن تولەرانتتىلىق قاعيداسىن سىڭىرۋدە كەشەندە جۇمىستار قولعا الىنىپ، ماڭىزدى مەملەكەتتىك باعدارلامالار جۇزەگە استى. بۇگىندە بىزدەر سول جۇمىستاردىڭ ناتيجەسىن كورىپ، جەمىسىن جەپ وتىرمىز دەسەك بولادى.
ۇلت كوشباسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ۇسىنعان قوعامدىق كەلىسىم جانە جالپىۇلتتىق بىرلىكتىڭ قازاقستاندىق مودەلىندەگى بەس قاعيدا ەلىمىزدەگى اۋىز-بىرلىكتى نىعايتىپ، جاڭا ساياسي ترەندتى قالىپتاستىرعانى بەلگىلى.
جالپىۇلتتىق بىرلىكتىڭ قازاقستاندىق مودەلىندە ەلباسى قازاقستاننىڭ ەتنيكالىق، كونفەسسيونالدى، مادەني جانە تىلدىك تۇرعىدان ءار الۋاندىعى ەلىمىزدى تۇتاستىراتىن باستى كۇشتەردىڭ ءبىرى ەكەنىن اتاپ كورسەتىپ، بۇل باعىتتا جۇيەلى جۇمىستار جۇرگىزگەننەن كەيىن قازاقستان ۇلتارالىق كەلىسىمنىڭ مەكەنىنە اينالىپ، الەم ەلدەرىنىڭ نازارىن وزىنە اۋدارعانى اقيقات.
بۇگىندە كوپتەگەن ەلدەردە ۇلتارالىق كەلسىمدەردىڭ ساقتالماۋىنىڭ سوڭ قارۋلى قاقتىعىستارعا ۇلاسىپ جاتقانى جاسىرىن ەمەس. ال مۇنداي جاعدايدا جالپىۇلتتىق بىرلىكتىڭ قازاقستاندىق مودەلىن دامىتىپ، بىرىلىگىمىزدى نىعايتا بەرۋدىڭ ماڭىزى زور ەكەنىن تۇسىنەسىڭ.
بۇگىندە الاي-تۇلەي جاعدايدى باستان كەشىپ جاتقان اۋعانستاندا قاقتىعىستىڭ استارىندا ۇلتارالىق تۇسىنىسۋشىلىكتەردىڭ جوقتىعى جاتقانى انىق. اۋعان جەرىندە مەكەندەيتىن ەتنيكالىق توپتاردىڭ ءبارى بىردەي يسلام ءدىنىن ۇستانادى. بۇل رەتتە ولاردىڭ ءدىني كوزقاراستار بويىنشا بىر-بىرىمەن قاقىتىعىسىپ جاتپاعانىن اڭعاراسىڭ. وسى تۇستا بار ماسەلە ۇلاتارلىق كەلسىمگە كەلىپ تۇرەلەتىنىن بايقايسىڭ.
ورتالىق ازيادا ورىن العان وسى جاعدايدىڭ ءوزى ءبىزدىڭ سەرگەك بولىپ، وسىعان دەيىن قالىپتاسقان قۇندىلىقتارىمىزدى ودان ءارى دامىتۋدىڭ ماڭىزى زور ەكەنىن ايقىنداي تۇسەدى.
قازاقستاندا جالپىۇلتتىق بىرلىكتىڭ قازاقستاندىق مودەلى قالاي دامىدى دەگەن ماسەلەگە كوڭىل توقتاتاتىن بولساق، ەلىمىزدە بۇل باعىتتاعى جۇمىستار تومەننەن جوعارى قاراي جۇرگىزىلگەنىن بايقاۋ قيىن ەمەس.
تاۋەلسىزدىك جىلدارى اۋىل-اۋدانداردا ەتنو-مادەني بىرلەستىكتەر قۇرىلىپ، ەلىمىزدەگى وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ ءتول مادەنيەتىن دامىتۋعا مۇمكىندىك جاسالىندى. ءوز كەزگەندە قازاق جەرىن مەكەندەيتىن ۇلتتار قازاق بيلىگى ۇسىنعان وسى مۇمكىندىكتى جاقسى ءتۇسىنىپ، قازاق قوعامىمەن ىقپالداسۋعا ءتۇسۋدىڭ ماڭىزى زور ەكەنىن ءتۇسىندى. وسىلايشا تومەننەن جوعارىعا قاراي باعىتتالعان جۇمىس ءوز ناتيجەسىن بەردى.
بۇگىندە سول اۋىل-ايماقتاردا قۇرىلعان شاعىن مادەني بىرلەستىكتەر ۇلكەن ۇيىمدارعا اينالىپ، ءارقايسى قازاقستا حالقى اسسەمبلەياسىنىڭ ءبىر-بىر ۋىعى بولۋدا.. بۇدان جالپىۇلتتىق بىرلىكتىڭ قازاقستاندىق مودەلىن قالىپتاستىرۋ جولىندى قوعامدىق ينستيتۋتتار تولىقتاي قالىپتاسقانان كورە الامىز.
كەز كەلگەن قوعامدىق قۇندىلىقتاردىڭ ومىرشەڭ بولۋى ءۇشىن ينستيتۋتسيونالدى قۇرىلىمى قالىپتاسۋى كەرەك ەكەنىن بايقايسىڭ. وسى رەتتە قازاقستان 30 جىلدا وسى قوعامدىق ينستيتۋتتاردى قۇرىپ، ەلىمىز ءۇشىن ۇلكەن سىن-قاتەرلەردىڭ الدىن العانىن اڭعارۋعا بولادى. الداعى ۋاقىتتا بىزدەر وسى ينستيتۋتتارمىزدى دامتىپ، نىعايتا ءتۇسۋىمىز كەرەك.
نۇرلان جۇماحان
