Qazaqstanda rúbl ózine tıesili múmkin joǵary shekti maýsym aıynyń basynda ıgerip, 6,5 teńge baǵamyn eki aı qatarynan ustap tur. Búginde, tipti reseılik 1 rúbldiń quny 6,7 teńge bolyp alǵan. Osy aqsha baǵamyndaǵy aıyrma soltústik kórshimen shekaralas óńirlerde dúrbeleń týǵyzyp úlgerdi. Kóliktegi reseılikter Aqtóbe, Qostanaı, Petropavldan azyq-túlikten bastap, tutynysqa qajetti zattardyń barlyǵyn tasyp áketýde. Osylaısha 10 jyl burynǵy jaǵdaı qaıtalanýda, alaıda ol kezde jaǵdaı kerisinshe bolǵan edi, dep habarlaıdy Dalanews.kz Atameken business-ke silteme jasap.
"Ázirge, jappaı sıpat joq. Satyp alyp jatyr, árıne, qymbat segmenttegi taýarlardy, tehnıkany degendeı. Sondyqtan Reseıdiń shekaralas aımaqtary úshin bul jaqsy dep oılaımyn. Bizge tabys kelip, ónimderimiz ótip jatyr", - deıdi QR premer-mınıstriniń orynbasary Serik Jumanǵarın.
Teńgege shaqqanda rúbldiń kúsh alýyn sarapshylar Reseı ekonomıkasynyń ishki draıverlerimen baılanystyrady. Qazaqstan úshin bul taıaqtyń eki ushy bar degendi tanytady. Aǵymdaǵy aqsha baǵamy, bir jaǵynan, eksporttaýshylarǵa tıimdi. Ásirese, óńdeý ónerkásibi kásiporyndaryna. Ekinshi jaǵynan, bul ımporttyq satyp alýǵa keri áser etedi: kórshiler bizge jetkiziletin ónimderdiń baǵasy qymbattaıdy. Jalpy, qymbat rúbl – reseılikterdiń Qazaqstanǵa osylaı aǵylýynyń kóptegen sebepteriniń biri ǵana, - deıdi sarapshylar.
"Mysaly, Reseıde azyq-túlik baǵasyn memlekettik retteýdi engizý týraly zań jobasy qaralýda. Árıne, bul jańalyq Reseıdegi barlyq óndirýshilerge áser etti. Barlyq baǵa kóterildi. Reseıde ortasha eseppen 35-36 rúbl bolǵan bir bólke nan qazir 50 rúbl turady. Árıne, shekaralas óńirlerdiń barlyq turǵyndary bizdiń arzan ónimderdi satyp alýǵa lap qoıdy osydan keıin", - deıdi ekonomıs Marat Abdýrahmanov.
Nátıjesinde Qazaqstanǵa tek satyp alý úshin ǵana emes, medısınalyq qyzmetter úshin de reseılikter kele bastady. Jeke klınıkalarda tekserýden ótý nemese tis dárigerine tis saldyrý reseılikterge áldeqaıda arzan túsýde. Alaıda, ekonomıser osy saýda jasaýshylarmen birge elimizge qosymsha rúbl massasy laqyldap keletinin eskertedi. Al ol, óz kezeginde, aldaǵy ýaqytta teńge baǵamyna áser ete alady, - deıdi olar.
"Bul arada mynandaı eki úlken másele baryn durys túsingen jón. Birinshiden, rúbl - ishinara aıyrbastaýǵa jatatyn valúta. Al, bizge kóp rúbl keldi delik, sodan keıin biz olardy qaıda jiberemiz? Iaǵnı, olardy aıyrbastaý qıyn. Kóptegen shekteýler bar. Bul - bir. Ekinshiden, bul óte mańyzdysy, bizde ınvestısıa máselesi degen bar. Iaǵnı, bári teń bolǵan jaǵdaıda suranys artqanda siz óndiristi keńeıtýińiz kerek nemese osy taýarlardy jetkizý júıesin keńeıtip, kóp paıda tabýyńyzǵa bolady. Biraq bizde bul jaǵynan problemalar bar. Demek, mundaı jaǵdaıda naryqtyq ádister túzetýge jaramsyz", - deıdi ekonomıs Marat Kaıyrlenov.
Qazaqstandyqtardyń ózderi de rúblge senimdi aktıv retinde qaramaıdy. Qarjy uıymdarynyń málimetinshe, maýsym aıynda elimizde Reseı valútasynyń taza satylymy 40 mıllıard teńgeden asty, bul - barlyq kezeńdegi eń kóp kólem. Bul rette Astana kósh bastap tur: 37 mıllıardqa jýyq teńge, odan keıin Almaty men Pavlodar oblysy bolady. Qazaqstandyqtar rúbldi qolda kóp ustamaıdy, mundaı jınaqtaryn dollarǵa nemese teńgege tez aýdaryp otyrady.
Buǵan deıin saıtymyzda "Reseıdiń Ulttyq qory sarqylý, ekonomıkasy resessıa aldynda tur" degen maqala jarıalanǵan bolatyn. Sondaı-aq 2025 jyly aqsha aıyrbas oryndarynda rúbldiń taza satylymyndaǵy teris mán alǵashqy bes aı boıy qatarynan tirkelgenin jazǵanbyz.
