2025 jyldyń shilde aıynyń basyndaǵy jaǵdaı boıynsha, Qazaqstanda 8,8 mln bas iri-qara bar, bul kórsetkish ótken jylmen salystyrǵanda 8,3 -ǵa kóp. Onyń ishinde sıyr sany 16,3%-ǵa ósip, 4,5 mln basqa jetti. Elimizdiń sharýashylyqtarynda tirideı ótken iri-qara etiniń salmaǵy 352,5 myń tonnany (bir jyl burynǵydan 1,4% az), al soıylǵannan keıin 182,3 myń tonnany (bir jyl burynǵydan 1,1% kem) qurady, dep habarlaıdy Dalanews.kz Energyprom-ǵa silteme jasap.
Tirideı salmaqta eń joǵary kórsetkishter myna óńirlerdiń sharýashylyqtarynda tirkeldi:
- Túrkistan (48,2 myń tonna),
- Almaty (36,9 myń tonna),
- Aqtóbe (33,9 myń tonna) oblystary.
Soıý jáne soıylǵannan keıin ótkizý kezindegi eń joǵary kórsetkishter boıynsha myna óńirler alda:
- Túrkistan oblysy — 25,3 myń tonna,
- Almaty — 18,6 myń tonna,
- Aqtóbe-17,3 myń tonna.
Sıyr etiniń baǵasy qansha?
2025 jyldyń shilde aıynyń qorytyndysy boıynsha, bir aıda súıekti et quny 1,8% jáne jyldyq dınamıkada 19%-ǵa ósti.
Óńirlerge bólip qarastyrsaq, bir aıda qymbatshylyq myna óńirlerde tirkeldi:
- Shymkentte (9,6%-ǵa),
- sondaı-aq Jetisýda (5,8%-ǵa),
- Túrkistan (4,5%-ǵa),
- Soltústik Qazaqstan oblysy (4,3%-ǵa),
- Mańǵystaý oblysy (2,9%-ǵa).
Azdap qymbattaý Aqtóbe jáne Qostanaı oblystarynda (ár aımaqta 0,1%) tirkeldi. Sonymen qatar súıekteri bar sıyr etiniń baǵasy tek Abaı oblysy men Almatyda aldyńǵy aıdaǵydaı ózgerissiz qaldy. Jyldyq dınamıkada baǵanyń eń joǵary ósimi Shymkentte baıqaldy: 34,3%. Odan keıin Ulytaý (27,6% - ǵa) jáne Aqmola (26,5% - ǵa) oblystary tur. Jyldyq ósim boıynsha onsha qatty qymbatshylyqqa Atyraý oblysy (10,2% - ǵa), Almaty (12,4% - ǵa) jáne Astana (12,5% - ǵa) kóp urynbaǵan.
Shilde aıynda súıekti sıyr etiniń elimizdegi ortasha quny 3,2 myń teńgeni qurady.
- İri qalalardyń ishinde eń joǵary baǵalar Óskemende, Aqtaýda jáne Shymkentte tirkeldi: 1 kelisi 3,5 myń teńgeden.
- Eń tómen baǵalar Oral men Aqtóbede (1 kelisi 2,8 myń teńgeden), sondaı-aq Atyraýda (1 kelisi 2,9 myń teńge) baıqaldy. Osy jaǵynan alǵanda, elimiz boıynsha ortasha aılyq jalaqyny eskere otyryp eseptesek, qazaqstandyqtar aıyna orta eseppen 127,2 keli sıyr etin satyp ala alady eken.
Bul kórsetkish boıynsha óńirlik bóliniste Atyraý (217,4 kg), Jezqazǵan (165,8 kg) jáne Aqtaý (163,9 kg) turǵyndary kósh bastaıdy. Bir nomınaldy jalaqyǵa sıyr etiniń eń az mólsheri Shymkent (90,5 kg), Petropavl (92,2 kg) jáne Qonaev (94,6 kg) turǵyndaryna tıesili.
Astanada bul kórsetkish 158,8 kelini, Almatyda 162,3 kelini quraıdy. Bul arada eldiń iri qalalaryndaǵy ortasha aılyq jalaqy kórsetkishteri paıdalanyldy (2024) jáne sol qalalardaǵy sıyr etiniń baǵasy esepke alyndy (2025 jylǵy, shilde).
Qazaqstandyqtar et jeýden álemde neshinshi orynda tur?
"Qazaqstan men basqa elderdegi sıyr etiniń qoljetimdiligin salystyryp kórelik. Ol úshin biz Numbeo servısiniń derekterin, atap aıtqanda ortasha taza (salyqtar ustalǵannan keıingi) jalaqy men sıyr etiniń baǵasyn (jambas bóligi) qoldandyq. Nátıjesinde, aǵymdaǵy jyldyń 13 tamyzyndaǵy jaǵdaı boıynsha Qazaqstanda bir jalaqyǵa 78 keli sıyr etin satyp alýǵa bolady eken", - deıdi sarapshylar.
Osyndaı kórestkishpen Qazaqstan álemdegi 127 eldiń ishinde 63-shi orynda tur. TMD elderiniń arasynda Qazaqstanǵa qaraǵanda bul rettegi jaǵdaı áldeqaıda jaqsyraǵy: Belarýsta - 93,8 keli sıyr eti, sondaı-aq Reseıde - 79,3 kg.
Qazaqstannan tómende Moldova (77,4 kg), Ýkraına (66,5 kg), Qyrǵyzstan (54 kg), Ózbekstan (53,4 kg), Armenıa (48,9 kg), Ázerbaıjan (46,1 kg) jáne Tájikstan (25,5 kg) tur.
Álemdik reıtıńte Qatar (348,2 kg) men Kýveıt (312,6 kg) jáne Men araly (302,1 kg) kósh bastaıdy. Eń tómengi kórsetkishter Kýbada (3,4 kg), Sırıada (4,3 kg) jáne Efıopıada (16 kg) tirkelgen.
Buǵan deıin Aqtóbede bazarda paıda bolǵan aqbóken eti ajıotaj týǵyzǵanyn jazǵanbyz. Maral eti búginderi elimizdiń tórt óńirinde bazarǵa shyǵarylǵan. 1 kelisiniń quny 1300-1800 teńge aralyǵyn qamtıdy.
