Qazaqstanda munaıdan túsetin kiristiń kúrt azaıýyna baılanysty ekonomıkanyń qurylymdyq kemshilikteri burynǵydan beter anyq baıqalyp otyr.

Saıasattanýshy Ǵazız Ábishevtiń pikirinshe, el munaı rentasyna táýeldi ómir súrýdi jalǵastyra almaıdy, al Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda kóterilgen aýyr máseleler – «kópjyldyq júıelik olqylyqtardyń» saldary.

Bul týraly Dalanews.kz habarlaıdy.

Ábishev munaı baǵasynyń sharyqtaǵan kezeńi Qazaqstanǵa «kez kelgen problemany qarajatpen jabýǵa» múmkindik berdi, alaıda qazir «sol qarajattyń kózi taýsyldy» deıdi.

Nátıjesinde búdjet shyǵyny men salyq túsiminiń arasyndaǵy alshaqtyq tereńdep, Úkimetke “beldi bekem býyp, shyǵyndy azaıtý, salyqty kóbeıtý” qadamdaryn jasaýǵa týra kelip otyr.

“Nemese munaı qorynan (Ulttyq qordan) alyp, bolashaǵymyzǵa kepil bolǵan qarjyny búgin-aq taýysyp jiberýge, ne syrttan qaryz alýǵa bolar edi. Biraq bul – uzaqmerzimdi turaqtylyqty qurban etý degen sóz”, – deıdi sarapshy.

Saıasattanýshy Qazaqstanda qosymsha qarajattyń joq ekenin ashyq atap ótti: Munaıdan túsetin kólemdi dıvıdentter aǵyny úzilip qalǵandyqtan, endigi úmit – sheteldik ınvestısıada.

“Investısıalar – eshqashan artyq bolmaıdy, biraq olardy tartý úshin popýlızmnen aýlaq bolyp, zań talaptaryn saqtaý qajet. Bul – eldiń ekonomıkalyq bolashaǵyn aıqyndaıtyn basty faktor”, – dep túsindiredi Ábishev.

Sarapshy aldaǵy ýaqytta sıfrlandyrý men jasandy ıntellekt álemdik ekonomıkanyń negizgi qozǵaýshy kúshine aınalatynyn eskerip, Qazaqstanǵa dál osy salalarǵa der kezinde basymdyq berý kerektigin aıtty.

Ábishev eldiń energetıkalyq qaýipsizdigin nyǵaıtý jolynda beıbit atom energetıkasy salasyn damytýdy usynyp otyr.

“Elektr qýatynsyz jańa tehnologıalardy damytý múmkin emes. Biz bul máselede kútip otyra bersek, álem alǵa ozyp ketedi, al biz qur sóz ben bos maqtannyń arasynda qalamyz”, – deıdi ol.

Ábishevtiń aıtýynsha, qazaqstandyq qoǵam úshin "maı shelpek" zamannyń dáýiri ótti. Munaı aǵynynyń azaıýy ári qarjyny tıimsiz jumsaý – ekonomıkada uzaqmerzimdi toqyraýǵa ákelýi múmkin.

“Bizdi qutqaratyn jalǵyz jol – uqyptylyq, rasıonalızm, tártip jáne aıanbaı eńbek. Bul qıyn áńgime bolǵanymen, ony qoǵamda talqylaý asa qajet”, – dep túıindedi sarapshy.

Ekonomıser Prezıdent Toqaevtyń Úkimetke búdjettegi teńgerimsizdikti joıý úshin shuǵyl ári júıeli sharalar qabyldaý týraly tapsyrmasy da osy baǵytta jalǵasady dep boljaıdy. Al basty suraq – Qazaqstannyń munaı rentasyna súıengen baıaǵy daǵdydan bas tartyp, ekonomıkany ártaraptandyrýǵa qanshalyqty jyldam kóshetinine tirelip tur.