Astanada ótken "Qytaı – Ortalyq Azıa" II ındýstrıalyq-ınvestısıalyq yntymaqtastyq forýmynda Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy ekonomıkalyq baılanystardy odan ári tereńdetýge baǵyttalǵan birqatar mańyzdy málimdeme jasaldy. Forým aıasynda aýyl sharýashylyǵynan bastap sırek kezdesetin metaldar óndirisine deıingi túrli saladaǵy yntymaqtastyq talqylandy. Sondaı-aq ınvestısıalyq qoldaýlar men iri jobalar jóninde naqty aqparattar berildi. Dalanews.kz jıynda kóterilgen negizgi máselelerge sholý jasady.
Investorlarǵa barynsha qolaıly jaǵdaı jasalady
Forýmda Premer-Mınıstrdiń birinshi orynbasary Roman Sklár Qazaqstan sheteldik, sonyń ishinde qytaılyq ınvestorlarǵa barynsha qoldaý kórsetip otyrǵanyn aıtty. Onyń sózinshe, elimizde ár ınvestorǵa “kiltpen tapsyrý” qaǵıdaty boıynsha keshendi qoldaý usynylady. Bul salyqtyq jáne kedendik jeńildikter, memleket tarapynan granttar berý, ınfraqurylym máselelerin sheshý, resýrstarǵa qol jetkizý men eksporttyq qoldaý sekildi túrli artyqshylyqtardy qamtıdy.
"Biz ınvestorlar úshin barlyq qajetti jaǵdaıdy jasap jatyrmyz. Qytaılyq áriptesterimizdi Qazaqstanda jáne búkil Ortalyq Azıa aımaǵynda jańa jobalardy iske asyrýǵa shaqyramyz", – dedi Roman Sklár.
Aýyl sharýashylyǵy men strategıalyq metaldarǵa basymdyq beriledi
Roman Sklárdyń aıtýynsha, Ortalyq Azıa – aýyl sharýashylyǵyn damytýǵa erekshe qolaıly óńir. Qazaqstan osy salada jańa tehnologıalardy engizip, ónimdilikti arttyrýǵa jáne qaıta óńdeý óndirisin jolǵa qoıýǵa nıetti.
"Aýyl sharýashylyǵynda basty basymdyq – jańa tehnologıalardy engizý, ónimdilikti arttyrý jáne qaıta óńdeý isin jetildirý. Qazaqstan aldaǵy on jylda dándi-daqyldardy tereń óńdeý boıynsha álemdegi jetekshi on eldiń qataryna kirýdi kózdep otyr", – dedi Roman Sklár.
Sondaı-aq ol Qazaqstan men Qytaı arasynda organıkalyq ónim eksportyn keńeıtý úshin barlyq shekteý joıylsa, bul baǵytta aıtarlyqtaı serpilis bolatynyn atap ótti.
Budan bólek, Roman Sklár sırek kezdesetin jáne strategıalyq metaldar salasynda da uzaq merzimdi seriktestikti nyǵaıtýdyń mańyzdylyǵyn aıtty. Onyń sózinshe, mundaı metaldarǵa jahandyq suranys jyl saıyn artyp keledi jáne olardy keıde "ekinshi munaı" dep te ataıdy.
"Qazaqstanda shamamen bes myńǵa jýyq zerttelmegen paıdaly qazba ken oryndary bar. Qazirgi tańda biz eki negizgi baǵytqa den qoıyp otyrmyz: joǵary temperatýraǵa tózimdi nıkel qorytpalaryn óndirý jáne akýmýlátorlarǵa arnalǵan materıaldardy shyǵarý. Bul rette biz "ınvestısıalar men tehnologıalar – shıkizatqa" qaǵıdatyna súıenip, qytaılyq kompanıalarmen birlesip naqty jobalardy júzege asyrýǵa ázirmiz", – dedi Sklár forým barysynda.
Qytaı kapıtaly bar jobalar – aımaqtyq ósimniń qozǵaýshy kúshi
Forým aıasynda Roman Sklár Qazaqstanda qytaılyq ınvestorlardyń qatysýymen jalpy quny 66,4 mlrd AQSH dollaryn quraıtyn 224 jobanyń júzege asyp jatqanyn aıtty. Bul jobalar 50 myńǵa jýyq jumys ornyn ashýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar 2024 jyly Qytaı men Ortalyq Azıa arasyndaǵy saýda kólemi 95 mlrd dollarǵa, al Qytaı men Qazaqstan arasyndaǵy taýar aınalymy 44 mlrd dollarǵa jetip, tarıhı mejeni baǵyndyrǵany aıtyldy.
"Qytaı kapıtaly bar shamamen 10 myńǵa jýyq kompanıa bizdiń naryqta jumys istep jatyr. Qytaıdyń óńir ekonomıkasyna salǵan ınvestısıasynyń kólemi 40 mlrd dollardan asty. Qytaılyq ınvestorlardyń qatysýymen júzege asyrylyp jatqan transulttyq jobalar óńirdiń ekonomıkalyq ózara baılanysyn nyǵaıtýǵa eleýli úles qosyp otyr", – dedi Roman Sklár.
Aıta keteıik, búgin Astanaǵa Qytaı Halyq Respýblıkasynyń tóraǵasy Sı Szınpın saparmen keldi. Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev ony áýejaıdan qarsy alyp, elimizdegi joǵary deńgeıdegi qurmet kórsetildi. El shekarasynan bastap elordaǵa deıin Qytaı kóshbasshysynyń bortyn Qazaqstan Áýe qorǵanys kúshteriniń ushaqtary súıemeldedi. Trapta qurmet qaraýyly sap túzedi, al mártebeli meımanǵa Qazaqstan men Qytaıdyń týlaryn ustaǵan jetkinshekter qoshemet kórsetti.
