2026 jyldan bastap Qazaqstan elektromobılderdi jeńildikpen ákelýge beriletin kvotany uzartpaıdy. Bul sheshim ekologıalyq kólikti qoldaýǵa arnalǵan tetik is júzinde salyqtan jaltarý shemalaryna aınalǵan soń qabyldandy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Qazaqstan nege EAEO tizimine kirmedi
Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaqtyń úkimetaralyq keńesi 2026 jylǵa birqatar elderge tarıftik jeńildikter berýdi maquldady. Belarýske – 20 myń, Armenıa men Qyrǵyzstanǵa – 15 myń elektromobıl men gıbrıdti kólikti bajsyz ákelýge ruqsat berildi.
Al Qazaqstan bul tizimge enbedi, sebebi el bıligi kvotany uzartýǵa ótinim bermeı, odan tolyq bas tartty.
Negizgi sebep – «sur» ımport
Ónerkásip jáne qurylys mınıstrliginiń túsindirýinshe, elektromobılderdiń basym bóligi jeke tulǵalar úshin emes, deldaldar men zańdy tulǵalar arqyly ákelingen. Kólikter Qytaıdan jetkizilip, Qazaqstan aýmaǵynda azamattardyń atyna rásimdelgen. Bul tásil salyqtyq tólemderdi aınalyp ótýge múmkindik bergen.
Satýshylardyń ózi mundaı shemalardy jasyrmaı, áleýmettik jelide ashyq jarnamalaǵan.
Degenmen, birjaqty baǵa berý qıyn
Sarapshylardyń aıtýynsha, Qytaı sekildi elderde sheteldik jeke tulǵa kólikti óz betinshe satyp alyp, eksporttaı almaıdy. Bul úshin lısenzıasy bar kompanıa qajet. Sondyqtan zańdy tulǵalardyń qatysýy obektıvti túrde qajet bolǵan. Alaıda logıstıka men salyqtyq ońtaılandyrý arasyndaǵy shekara buzylǵan.
Tirkelmegen elektromobılder máselesi
Kvota arqyly ákelingen elektromobılderdiń bir bóligi Qazaqstanda múlde tirkelmegen. Ulttyq statısıka búrosynyń derekteri de naqty jaǵdaıdy tolyq kórsetpeıdi. Bul kvotanyń tıimdiligin baǵalaýdy qıyndatyp otyr.
Qazaqstannyń erekshe mártebesi
Qazaqstan DSU-ǵa (VTO) kirgennen keıin qabyldanǵan erekshelik protokoly aıasynda elektromobılderdi kedendik bajsyz ákelý quqyǵyna ıe. Belarýs, Qyrǵyzstan jáne Armenıada mundaı múmkindik joq.
Sondyqtan olar úshin kvota – naryqty qoldaý quraly bolsa, Qazaqstan úshin – naryqty burmalaýshy faktorǵa aınaldy.
2026 jyldan keıin ne ózgeredi
Elektromobıl ımportyna tyıym salynbaıdy. Jeke de, zańdy tulǵalar da kólik ákele alady. Alaıda barlyq mindetti tólemder tolyq tólenýi tıis.
Atap aıtqanda, jeke tulǵalar úshin elektromobıldi nóldik bajben rásimdegenniń ózinde 16% qosylǵan qun salyǵyn (QQS) tóleý mindeti paıda bolady.
Naryq «eseıe» bastady
Qazaqstan elektromobıl naryǵyn kez kelgen jolmen yntalandyrýdan bas tartyp, retteýdiń qalypty rejımine ótýdi tańdady. Bul baǵanyń qysqa merzimde ósýine ákelýi múmkin, biraq «sur» shemalardy joıyp, naryqty ashyq ári ádil etedi.
Sarapshylar muny jas, biraq qalyptasyp kele jatqan naryq úshin aýyr bolsa da, zańdy ári logıkalyq qadam dep baǵalap otyr.
