Qazaq tili? Úırengisi kelgen adamǵa búkil jaǵdaı jasalǵan, tek nıet kerek – jastar

Dalanews 21 tam. 2021 13:24 960

Qazirgi tańda qazaq tilin meńgergen ózge ult ókilderi jastarynyń sany kún ótken saıyn ósip keledi. Budan neni ańǵaramyz? Árıne, birinshi kezekte qazaq tiliniń qoǵamdyq qatynas quralyna aınalǵanyn baıqaýǵa bolady.  Eń bastysy ózge ult ókilderiniń jastary qazaq tilin meńgerý arqyly óziniń qyzmettik mansabynyń ósýine múmkindik alyp otyr.

Búginde qazaq tilin meńgergen jastarǵa qazaq qoǵamy úlken qurmetpen qaraıdy. Ásirese jýranalsıter arasynda qazaq tilin meńgerip, qazaq tilinde habar taratyp, túrli baǵdarlamalardy júrgizip júrgen jastar kóp. Olar osylaısha ózge jastarǵa qazaq tili arqyly bıik belesti baǵyndyrýǵa bolatynyn naqty ispen dáledep júr. Bul rette Maksım Rojın, Maıa Bekbaeva syndy áriptesterimizdiń is-áreketi kópke úlgi bolary sózsiz.

Qazirgi tańda osyǵan el arasynda aıtylyp kelgen «qazaq tilin úırený qıyn» degen áńgimege núkte qoıyldy. Eljandy azamattardyń arqasynda tilimiz óziniń tuǵyryna qonyp keledi.

Májilis depýtaty Natalá Dementeva Qazaqstandaǵy ultaralyq tatýlyqty saqtaýda qazaq tiliniń mańyzdy ról atqaratynyn aıtty.

– Qazaqstan bizdiń ortaq Otanymyz. Osy jerde týyp, ósitik. Eshkim bizdi keýdemizden ıtergen joq. Qaıta janyna tartyp, baýyrlastyq nıetin bildirdi. Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń ultaralyq tatýlyqty tý etken saıasatynyń berekesin ketirmeı, keler urpaqqa tabystaýǵa birimiz bir kisideı kúsh salýymyz kerek. Óıtkeni bizdiń búgingi sheshimderimiz erteń tarıhqa aınalady. Aırandaı uıyǵan bereke-birlikti saqtaýdyń eń izgi joly – qazaq tilin úırený, memlekettik tilde sóılep, túsinisetin kezeńge keldik, – dep elimizdegi ultaralyq tatýlyqty saqtaýda jastarǵa artylǵan jaýapkershilik zor ekenin alǵa tartty halyq qalaýlysy.

Taǵy bir mysal. Reseıde ómirge kelip, Jambyl oblysynda azamat retinde qalyptasqan Vıktorıa Tregýbovanyń da ómir joly kópke úlgi etýge bolady. Ol elge Qazaqstanǵa kelgen bette qazaq tilin úırenýge kúsh salǵan eken. Az ǵana ýaqyttyń ishinde til syndyryp, Áýlıeata jerindegi qazaqy ortaǵa sińisip ketipti.

– Kıeli Taraz qalasyndaǵy qazaqy orta qazaq tilin tez meńgerýime septigin tıgizdi. Budan basqa dál qazir Qazaqstan halqy Assambleıasynyń oblystyq fılıaldarynyń janynda til úıretý kýrstarynyń múmkindigin barynsha paıdalandym. Tildi birshama meńgergennen keıin qazaq halqynyń salt-dástúrine degen qyzyǵýshylym oıandy. Osynyń arqasynda qazaq halqynyń mádenıetimen etene tanysyp, tildik qorym arta tústi. Jalpy, qazir elimizde til úırnemin degen adamdarǵa barlyq jaǵdaı jasalynǵan. Jastar osy múmkindikti paıdalanýy kerek dep esepteımin, – deıdi Vıktorıa Tregýbova.

Rasymende qazir qazaq tilin úırenýge kederge joq. Muny ózge ult ókilderiniń jastary jete túsinip otyr. Aldaǵy ýaqytta til úırenýge qyzyǵýshylyq tanytqan jastardy qoldap, olarǵa túrli múmkindik týǵyza berýdiń mańyzy zor.

Memlekettik tildi bilý, qazaqsha sóıleý – qazaq halqyna degen syı-qurmettiń kórinisi. Tilin bilmeseń de, qabaǵyn shytpaıdy, qamqorlyqpen qaraıdy.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar