Premer-mınıstr Oljas Bektenovtiń tóraǵalyǵymen ótken Úkimet janyndaǵy vedomstvoaralyq komısıa otyrysynda esirtki qylmysyna, maskúnemdikke jáne turmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy kúres sharalarynyń tıimdiligi qaraldy. Bul týraly Úkimettiń baspasóz qyzmeti málimdedi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Jıynǵa ishki ister mınıstri Erjan Sádenov, densaýlyq saqtaý mınıstri Aqmaral Álnazarova, oqý-aǵartý mınıstri Ǵanı Beısembaev, mádenıet jáne aqparat mınıstri Aıda Balaeva, sondaı-aq oblystar men Astana, Almaty, Shymkent qalalarynyń ákimderi, Bas prokýratýra, UQK jáne Qarjy monıtorıńi agenttigi ókilderi qatysty.
Otyrysta esirtki qylmysyna, maskúnemdikke qarsy kúres jónindegi sharalar jáne otbasylyq-turmystyq qatynastar salasyndaǵy quqyq buzýshylyqtardyń aldyn alý boıynsha júrgizilip jatqan jumystardyń tıimdiligi jóninde máseleler qaraldy.
İshki ister mınıstri Erjan Sádenov jarty jyl ishinde 6,4 tonna esirtki tárkilengenin, 17 myńnan astam esirtki saıty buǵattalǵanyn, 474 esirtki qylmyskeri, onyń ishinde 28 Telegram-kanal ákimshileri ustalǵanyn baıandady. Uıymdasqan qylmystyq toptarǵa qatysty 21 qylmystyq is qozǵaldy, olardyń úsheýi transulttyq deńgeıdegi toptar. Esirtkige qarsy 11 myńnan astam is-shara ótkizildi. Sonymen qatar esepti kezeńde qoǵamdyq oryndarda ishimdik ishýdiń 107 myń faktisi jáne alkogól aınalymy salasyndaǵy 7 myń zań buzýshylyqtyń joly kesildi. 11 myń adamǵa spırttik ishimdikterdi paıdalanýǵa tyıym salyndy.
Densaýlyq saqtaý mınıstri Aqmaral Álnazarova aıtqan málimetterge sáıkes, búginde dıspanserlik esepte esirtkige táýeldiligi bar 17 myńnan astam adam tur. Sońǵy bes jylda opıoıdqa táýeldiler sany 1,5 ese azaıǵan, kerisinshe sıntetıkalyq stımýlátorlarǵa jáne esirtkini aralas qoldanýǵa táýeldi bop qalǵan pasıentter sany artqan. 2024 jyldyń sońynan bastap táýeldilik sındromy joq, biraq esirtkini ózine zıandy túrde tutynatyn adamdarǵa konsýltasıalyq baqylaý engizildi. Onymen búginde 3 myńǵa jýyq adam qamtyldy.
Narkologıalyq kómek 20 óńirlik psıhıkalyq densaýlyq ortalyqtarynda, 79 qalalyq jáne 205 aýdandyq kabınetterde kórsetiledi, sondaı-aq Respýblıkalyq ǵylymı-praktıkalyq psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵy jumys istep tur. Medısınalyq-sanıtarlyq alǵashqy kómek deńgeıinde 94 jastardyń densaýlyq ortalyǵy bar, oǵan 2024 jyly 700 myńnan astam adam júgindi. 2025 jyly emdeýdiń tıimdiligin arttyrý boıynsha jańa ádistemelik usynymdar bekitildi. Aýrýhanaǵa jatqyzýǵa qarsy kórsetilimder tizbesin qaıta qaraý jalǵasýda.
Premer-mınıstr quqyq qorǵaý organdarynyń qansha kúsh salyp jatqanyna qaramastan, nashaqorlyq máselesi, ásirese jastar arasynda saqtalyp otyrǵanyn atap ótti.
"El Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev "Zań men tártip" qaǵıdatyn memleket pen qoǵam qyzmetiniń negizgi postýlattarynyń biri retinde aıqyndap berdi. Sondyqtan da memlekettik organdar, sonyń ishinde quqyq qorǵaý organdary Memleket basshysynyń osy nusqaýy sózsiz oryndalýyn birinshi kezekte qamtamasyz etýi mindetti. Búkil qoǵamdy alańdatyp otyrǵan qaýipti tendensıa – jastar arasynda nashaqorlyqtyń taralýy. Ókinishke qaraı, ol kúnnen kúnge beleń alyp barady. Jaǵdaı ony taratýdyń jańa ádisterimen shıelenise túsýde, olar – ınternet arqyly, poshta arqyly, «jasyryp ketý», ıesi belgisiz elektrondy tólemder. Munyń barlyǵy «narkodıller-ótkizýshi-tutynýshy» úshtiginde fızıkalyq baılanystyń bolmaýyna ákelip otyr. Sol sebepti de qazir taratýshylardy ustaý áldeqaıda qıyn", — dep atap ótti Oljas Bektenov.
Premer-mınıstr esirtki saıttary men soǵan uqsas habarlandyrýlardy anyqtaý jáne buǵattaý tetikterin jetildire túsý jóninde sharalar qabyldaýdy, esirtki aınalymyna baılanysty aqsha aýdarymdaryn buǵattaý máselelerin pysyqtaýdy tapsyrdy.
Nashaqorlyqty týdyratyn preparattardyń dárihanalyq qozǵalysyn baqylaýdy kúsheıtýge, ońaltý ınfraqurylymyn qurýǵa, onyń ishinde kámeletke tolmaǵandar úshin nashaqorlyqty anyqtaý jáne emdeý jónindegi jumysty jandandyrýǵa nazar aýdaryldy.
Respýblıka boıynsha maskúnemdikke qarsy kúres sheńberinde ishimdikten bas tartqan eldi mekenderdiń qozǵalysy keńeıtiletin bolady. Qazirgi ýaqytta olardyń sany 400-den asady. Osyndaı bastamalardy júzege asyryp júrgen belsendiler men ákimdikterdi yntalandyrý usynyldy. Búginde kisi óltirýdiń jartysynan kóbi, árbir úshinshi buzaqylyq jáne tórtinshi tonaý qylmysy mas kúıde jasalady.
Oljas Bektenov esirtkiniń taralýynyń saldarymen ǵana emes, negizgi sebepterimen de kúresýge baǵyttalǵan jańa esirtki saıasatyn ázirleýdi tapsyrdy.
Vedomstvoaralyq komısıa sondaı-aq otbasylyq-turmystyq qatynastar salasyndaǵy quqyq buzýshylyqtardyń aldyn alý jáne psıhologıalyq kómek kórsetý, onyń ishinde quqyq buzýshylarǵa qarsy júrgizilip jatqan jumystardyń tıimdiligi máselelerin qarady.
İİM málimetinshe, sońǵy úsh jylda turmystyq zorlyq-zombylyq faktileri boıynsha ótinishter sany 35%-ǵa azaıǵan. Bul rette 2025 jyldyń basynan bergi ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 20%-ǵa tómendeý baıqalady. Otbasylyq-turmystyq qylmystar sany 34,9%-ǵa qysqarǵan.
Premer-mınıstr oń dınamıkaǵa qaramastan, turmystyq zorlyq-zombylyqtyń aldyn alý máselesi eldiń otbasylyq-demografıalyq saıasatynda ózekti bolyp qalyp otyrǵanyn atap ótti.
"Memleket basshysy aıqyndaǵan "Zań men tártip" qaǵıdaty qoǵamda qandaı da bir zorlyq-zombylyqqa, qol suǵýshylyqqa jol berilmeıtinin bildiredi. Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha biz zańnamany kúsheıttik. Áıelder men balalarǵa qatysty quqyqqa qaıshy áreketter úshin jaýapkershilikti qatańdattyq", — dep atap ótti Oljas Bektenov.
Premer-mınıstr zorlyq-zombylyqtyń aldyn alý, vedomstvoaralyq úılestirýdi nyǵaıtý, halyq arasynda aqparattyq jumysty keńeıtý jáne úkimettik emes uıymdarmen ózara is-qımyl jónindegi sharalar men psıhologıalyq kómek kórsetý sharalaryn kúsheıtý qajettigine nazar aýdardy.
Ótken jyly İshki ister mınıstrliginde otbasylyq-turmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy kúres jónindegi mamandandyrylǵan bólimshe quryldy. Atalǵan bólimshe múddeli memlekettik organdarmen birlesip osy salada profılaktıkalyq jumys júrgizip jatyr. Quzyretti qyzmetterdiń ózara is-qımyly uıymdastyryldy.
Turmystyq zorlyq-zombylyqtyń kýágeri bolǵan balalar máselesi talqylandy. Bilim mınıstrligine mundaı kámeletke tolmaǵandardy erte anyqtaý jáne qoldaý tetigin ázirleý tapsyryldy.
Oljas Bektenov Otbasyn qoldaý ortalyqtary jelisin damytýdyń, tıimdi sıfrlandyrýdyń jáne barlyq vedomstvolardyń turmystyq qylmystarǵa qarsy kúreste kúsh-jigerin biriktirýdiń mańyzdylyǵyn atap ótti.
Otyrys sońynda Premer-mınıstr jergilikti atqarýshy organdarǵa raqymshylyqqa ilikken azamattardy keshendi beıimdeýdi, súıemeldeýdi jáne turmystyq zorlyq-zombylyqty qosa alǵanda, resıdıvterdiń aldyn alýdy qamtamasyz etýdi tapsyrdy.
