Keshe túnde Qazaqstan Prezıdenti Túrkıaǵa resmı saparmen bardy. Memleket basshysyn Ankara qalasynyń "Esenboǵa" áýejaıynda Túrkıa Prezıdenti Rejep Taııp Erdoǵannyń ózi arnaıy qarsy aldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Áýejaıda eki el prezıdentteri az-kem áńgimelesti
"Qonaqjaılyq tanytqanyńyzǵa kóp raqmet. Áýejaıǵa kelip, meni qarsy aldyńyz. Bul men úshin úlken qurmet. Bizdiń aramyzda eshqandaı túıtkil joq. Bizdi tek týystyq, yntymaqtastyq baılanystyrady. Erteń mańyzdy sapar bolady. Sapardyń baǵdarlamasy óte mazmundy. Ony tolyq iske asyramyz dep oılaımyn", – dep Aqordanyń baspasóz qyzmeti Qasym-Jomart Toqaevtyń sózin keltiredi.
Al búgin, ıaǵnı 29 shilde kúni memleketter basshylary qazaq-túrik strategıalyq seriktestigin odan ári nyǵaıtý perspektıvasyn talqylap, kelissóz júrgizedi.
Jalpy, qos el prezıdentteri nendeı kelissózder júrgizýi múmkin, bul kezdesýdiń máni men maǵynasy nede? Bul rette saıasattanýshylardyń "Habar" arnasyna bergen jaýabyn alǵa tarta ketelik.
Baýyrjan Turlybekov, Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýtynyń saýda jáne ınvestısıalyq saıasatty damytý ortalyǵynyń dırektory:
"Kelissózder barysynda Qazaqstan, Grýzıa, Ázirbaıjan jáne Túrkıa arqyly Eýropany Qytaımen baılanystyratyn orta dálizge qatysty másele talqylanýy tıis. Qazaqstan atalǵan qan tamyry júıesiniń 11 myń shaqyrymy boıynda asa mańyzdy ról atqarady, al Túrkıa ol arqyly Kars pen Ystambul porttaryn qamtamasyz etedi. Túrik sarapshylarynyń pikirinshe, Transkaspıı marshrýty búkil aımaqtyń ekonomıkalyq jaqyndyǵynyń negizi bolyp tabylady. Bolashaqta ol Shyǵys pen Batysty baılanystyrýshy basty joldardyń birine aınalýy múmkin. Sondyqtan ony damý jaıy kóshbasshylardyń kelissózderinde mindetti túrde aıtylady dep oılaımyn".
Djemıla Kynajy Baran, Túrki álemin zertteý ortalyǵynyń jetekshisi:
"Bul tek Shyǵys pen Batys arasynda jatqan jol emes. Ol - túrki memleketteriniń yntymaqtastyǵy úshin jańa kókjıekter ashatyn múmkindikter dálizi. Aldaǵy jyldary ol Eýrazıanyń eń iri ekonomıkalyq joldarynyń birine aınalatynyna senimdimiz. Búgingi tańda atalǵan baǵyttyń damýy Túrkıa men Qazaqstan arasyndaǵy dıalogta mańyzdy oryn alady. Tranzıt pen saýdadan basqa, týrızm jáne onymen birge sıfrlyq jáne kreatıvti ekonomıka syndy bolashaqtyń salalary úlken ról atqara bastaıdy".
Baýyrjan Aýken, QR Prezıdenti janyndaǵy QSZI Azıa zertteýler bóliminiń aǵa sarapshysy:
- Meniń oıymsha, bizdiń elderimiz sıfrlyq ekonomıka, kreatıvti ekonomıka sıaqty salalardaǵy yntymaqtastyqty keńeıtýi kerek jáne bul birinshi kezekte Qazaqstanǵa adamı áleýetti arttyrýǵa múmkindik beredi, óıtkeni Qazaqstannyń adamı áleýeti óte zor ekenin bilemiz. Dıalog tek úkimettik ǵana emes, parlamentter deńgeıinde de qatar júredi. Jaqynda Qazaqstan men Túrkıa parlamentaralyq qatynastardy nyǵaıtýǵa kelisti. Al bul mańyzdy bastamalar talqylanatyn taǵy bir arna. Óıtkeni, saıası negiz neǵurlym kúshti bolsa, birlesken jobalardy iske qosý ońaıyraq bolady. Al eki memleket basshylarynyń talqy taqyryptary árqashan aımaqtyq qaýipsizdik, ekonomıka jáne túrki áleminiń damýyn aınalyp ótpesi belgili. Ekijaqty oqıǵalar, ekijaqty qatynastar ǵana emes, halyqaralyq, dálirek aıtsaq, halyqaralyq ahýal, qazirgi qaqtyǵystar jáne t.b. máseleler de talqylanatyn bolady. Memleket basshysynyń sapary qazirgi ýaqytta Qazaqstan jáne Qazaqstannyń odan ári damýy úshin óte mańyzdy dep sanaımyn. Qazaqstan men Túrkıa arasyndaǵy dıalog - keń aýqymdy óńirlik máselelerdi qamtıtyn kún tártibiniń bir bóligi. Sońǵy jyldary bul úderiste túrki memleketteriniń uıymy mańyzdy ról atqaryp keledi. Onyń qyzmeti gýmanıtarlyq yntymaqtastyq sheńberinen asyp, strategıalyq baǵyttardy da qamtýda.
Djemıla Kynajy Baran, Túrki álemin zertteý ortalyǵynyń jetekshisi:
- Munda qaýipsizdikke, ekonomıkaǵa, energetıkaǵa qatysty jalpy tásilder ázirlenýde. Bul úderiste Qazaqstan men Túrkıa basqa qatysýshy elderden qoldaý tabatyn ıdeıalar men sheshimderdi usyna otyryp, sheshýshi ról atqarady. Bizdiń kóz aldymyzda ózara syılastyq pen ortaq bolashaqqa umtylýǵa negizdelgen jańa kúsh ortalyǵy - Túrki álemi qalyptasyp jatqanyn kóre alamyz.
Al reseılik saıasattanýshy Aleksandr Dýbnov bul sapar Túrkıa tarapynyń bastamasymen uıymdastyrylǵan dep sanaıdy. Óıtkeni, onyń pikirinshe, Erdoǵan búginderi saıası jáne halyqaralyq daǵdarysqa tap kelýde.
"Sondyqtan oǵan Túrki memleketter uıymynyń basty ókilderiniń biri – Qazaqstan prezıdenti tarapynan qoldaý aýadaı qajet. Olar ekijaqty ǵana emes, sonymen qatar Taıaý Shyǵystan bastap postkeńestik keńistikti qamtıtyn keń spektrli máselelerdi de talqylaı alady. Qalaı degenmen de Túrkıa úshin Qazaqstannyń qoldaýy tek sımvolıkalyq ǵana emes, saıası sıpatqa da ıe", - deıdi ol.
Saıasat pen ekonomıkadan basqa, gýmanıtarlyq ózara is-qımyldyń mańyzy artyp keledi. Búginderi qazaqstandyq avtorlardyń júzden astam shyǵarmasy túrik tiline aýdarylǵan. Al túrik qalalarynyń kóshelerinde qazaqstandyq qaıratkerlerdiń atymen atalatyn mektepter, mádenı ortalyqtar men saıabaqtardy kezdestirýge bolady.
