Qazaqstanda qosylǵan qun salyǵyn (QQS) 12%-dan 20%-ǵa kóterý jáne tirkelý shegin 78 mln teńgeden 15 mln teńgege deıin tómendetý jónindegi Úkimet usynysy qoǵamda qyzý talqyǵa túsýde. Tanymal zańger Erjan Esimhanov bul bastamany synǵa alyp, mundaı qadam «ekonomıka men turǵyndardyń qaltasyna aýyr tıedi» deıdi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Úkimettiń eki usynysy
Esimhanovtyń sózinshe, Úkimet eki basty ózgeristi qolǵa almaq:
- QQS mólsherin 20%-ǵa deıin kóterý
- Tirkelý shegin 15 mln teńgege tómendetý
Zańger bul sheshimderdiń bızneske ǵana emes, qarapaıym azamattarǵa da salmaq túsiretinin atap ótti.
Import jáne baǵa ósimi
Qazaqstanda QQS ımport pen ishki aınalymǵa salynady. Esimhanov ımporttyń el ekonomıkasyndaǵy úlesi joǵary ekenin eskerip, salyqtyń ósýi baǵany birden sharyqtatady dep alańdaıdy.
“Kıim-keshek, smartfon, qural-jabdyq sekildi taýardyń basym bóligi – shetelden keledi. QQS mólsheriniń 12%-dan 20%-ǵa kóterilýi taýarlardyń qymbattaýyna ákeledi. Qarapaıym azamattarǵa kúndelikti tutynatyn ónimderi úshin kóbirek tóleýge týra keledi”, – deıdi ol.
Shaǵyn bızneske áseri
Esimhanovtyń aıtýynsha, tirkelý shegin 15 mln teńgege deıin tómendetý eldegi 80%-ǵa jýyq jeke kásipkerdi (IP) QQS tóleýge mindetteıdi. Bul qosymsha esep-qısap, býhgalterlik shyǵynǵa ushyratady. Nátıjesinde kishigirim dúken, kıosk nemese aýyldaǵy qoıma da kúrdeli esep júrgizýge májbúr bolady.
“Tájirıbe kórsetkendeı, bıznes mundaı shekteýlerden ‘qashý’ úshin birneshe IP-ge bóliný taktıkasyn qoldanady. Bul – kóleńkeli ekonomıkanyń ulǵaıýyna jáne zańdy kiristiń jasyrylýyna ákelýi múmkin”, – deıdi zańger.
Qarjylyq aýyrtpalyq jáne nesıe
Zańger ımport kezinde QQS aldyn ala tólenetinin eske salyp, bul shara kásipkerlerdiń aınalym qarajatyn azaıtatynyn atap ótedi. Qazir 12% bolsa, keıin ol 20%-ǵa jetýi múmkin. Shaǵyn jáne orta bızneske nesıe alýǵa týra kelse, onyń paıyzyn da tutynýshy kóteredi.
“Importtyq taýarlar birden 8%-ǵa ǵana emes, odan da joǵary kólemde qymbattaýy yqtımal. Sebebi qosymsha nesıe shyǵyny da baǵaǵa qosylady”, – deıdi ol.
Búdjet tapshylyǵynyń basqa sheshimi bar ma?
Úkimet bul reformany eldegi búdjet tapshylyǵymen baılanystyryp otyr. Esimhanov bolsa “Máseleni sheshý úshin aldymen tıimsiz shyǵyndardy azaıtý kerek” dep esepteıdi. Onyń aıtýynsha, “qajetsiz shyǵyndar men jemqorlyqty joıý – búdjetti turaqtandyrýdaǵy áldeqaıda tıimdi jol”.
“Shyndyqty aıtý – jeke múdde emes”
Esimhanov ózi burynnan QQS tóleýshi ekenin, sondyqtan jeke qyzyǵýshylyq úshin emes, “ekonomıkalyq turǵyda negizsiz” bastamany toqtatý nıetimen aıtyp otyrǵanyn basa kórsetti.
“Shań qaýyp jatqan tıimsiz jobalar men astyrtyn shyǵyndardy qysqartýdyń ornyna, bılik bızneske qosymsha salyq júktemek. Bul saıyp kelgende barlyq azamattyń qaltasyna aýyr tıedi”, – deıdi zańger.
Úkimettiń salyq saıasatyna qatysty usynystary qoǵamda talqylanyp jatqan tusta, sarapshylar men kásipkerler “sharalardy asyqpaı, jan-jaqty tarazylap baryp engizý” qajet ekenin eskertedi. Al ázirge Úkimet reformany jalǵastyrýǵa daıyn ekendigin ańǵartýda.
