"Qala men Dala": Qabdesh aǵa, áńgimeni ózińiz qurmetteıtin adamnan bastasaq. Qajyǵumar Shabdanulynyń 6 tomdyq «Qylmys» romanyn elimen qaýyshtyrdyńyz. Keler jyly Qajekeńniń týǵanyna 95 jyl tolady. Osyǵan baılanysty Jazýshylar odaǵynda taǵdyrly qalamgerdiń kitabyn shyǵarý, mereıtoıyn atap ótý jóninde ne tirshilik bar?
Q.Jumadilov: Qajyǵumar Shabdanuly 1925 jyly Semeı oblysy Úrjar óńirinde dúnıege kelgen. Jeti jasynda úı ishimen Sháýeshekke ótken ǵoı. Asharshylyqta eldiń bári bosyp jatqan kez. Sodan keıingi ómiri arǵy bette ótti.
Seksennen asyp baryp, 2011 jyly Sháýeshekte qaıtty. Eki ret hat jazdy Nazarbaevtyń atyna.
«Siz Qazaqstannyń ǵana emes, jer júzindegi qazaqtardyń Prezıdentisiz. Eldiń ıesisiz. Maǵan da ıe bolyńyz. Qytaıda qyryq jyl túrmede bolǵan, kóp kitap jazǵan adammyn. 10 tomdyq shyǵarmalarymdy daıyndap qoıyp otyrmyn. Óz jerime baryp jatqym keledi. Maǵan eki metr jer berińizder ózimniń ataqonysymnan» dep jazdy.
Hat aldymen Jazýshylar odaǵyna keldi. Biz óńdep, qazirgi áripke kóshirip, dittegen jerine tabys ettik. Biraq odan eshqandaı qozǵalys bolmady. Ólgennen keıin de súıegin ákelip jerleıik degen talap boldy. Biraq ata jurtyna ózi de jete almady, súıegi de jete almady. Sháýeshektegi musylmandar zıratynyń bir shetinde jatyr.
Qajyǵumar úlken jazýshy edi. «Qylmys» romanynyń 6 tomdyǵyn men osy elde qaıta bastyrdym. Onyń eki tomy buryn ana jaqta shyqqan. Qalǵan tórt tomy túrmede jazyldy. Qoljazbalarynyń bizge jetýiniń ózi bir hıkaıa. Týrıserdiń, aǵaıynshylap kelgen eldiń qorjynynda keldi. Kóshpen birge, teńniń arasynda keldi. Qysqasy, neshe túrli kontrabandalyq jolmen maǵan jetti. Birden 6 tomdy basyp shyǵarý ońaı sharýa emes. Tótesheden krıllısaǵa kóshirip, ony kompúterge túsirip, qatesin túzep, keıbir termınderin osy jaqqa beıimdedik.
Qoljazba dúnıejúzi qazaqtary qaýymdastyǵynyń baspasynda 3 jyl boıy seıfinde jatty. Qaýymdastyq basshysy Talǵat Mamashev Qajyǵumar murasyna salǵyrt qarady. Jazýshynyń baǵyna Muhtar Qul-Muhammed mádenıet mınıstri bolyp kele qaldy. Úkimet atynan 6 tomǵa aqsha bóldirdi. Qysqasy, Muhtar Qul-Muhammed kómegimen 6 tomdyq «Qylmys» romany jaryqqa shyqty.
"Qala men Dala": Qajekeń kózi tirisinde Almatyda basylǵan sol kitaptaryn kórdi me eken?
Q.Jumadilov: Kóripti. «Jas Alash» gazetiniń qyzmetkeri Erik Rahym degen azamat Sháýeshekke arnaıy baryp, jasyryp aparǵan kitabyn Qajekeńe kórsetipti. Erik aıtady: «Eńkildep jylady» deıdi kitabyn kórgende. «Apyr-aı, kitabym elge jetken eken ǵoı. Kitabyma qamqor bolǵan azamattarǵa raqmet» dep qatty razy bolypty.
Bes jyldan keıin Qajekeńniń týǵanyna 100 jyl tolady. Keler jyly 95 jyl. Jazýshylar odaǵy keler jyly Qajekeńniń mereıtoıyn atap ótedi.
Suhbattyń tolyq nusqasyn "Qala men Dala" gazetinen oqı alasyz:
