Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev «Ortalyq Azıa – Japonıa» dıalogynyń birinshi samıtinde sóz sóıledi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Memleket basshysy búgingi tarıhı kezdesýdi uıymdastyrýǵa bastamashy bolǵany jáne qonaqjaılyq tanytqany úshin Japonıa Premer-mınıstri Sanae Takaıchıge alǵys aıtty.
– Damý deńgeıi turǵysynan biregeı megapolıs sanalatyn Tokıoda uıymdastyrylǵan mańyzdy forýmǵa qatysý Qazaqstan, tipti tutas Ortalyq Azıa úshin aıtýly ýaqıǵa dep oılaımyn. «Ortalyq Azıa – Japonıa» dıalogyn qurý týraly bastamany japon tarapy, sonyń ishinde burynǵy Syrtqy ister mınıstri Órıko Kavagýchı kótergen edi. Munyń sımvoldyq máni zor. Syrtqy ister mınıstrleri deńgeıindegi alǵashqy jıyn 2004 jyly Astanada ótti. Bul Ortalyq Azıa elderi men ózge de iri memleketter arasynda osy tektes platformalardy qurýǵa úlgi boldy, – dedi Qazaqstan Prezıdenti.
Qasym-Jomart Toqaevtyń pikirinshe, mundaı samıtter Ortalyq Azıanyń halyqaralyq deńgeıdegi orny kúsheıip, jahandyq úderisterde mańyzdy ról atqara bastaǵanyn kórsetedi.
– Qazaq jurty japon halqynyń tarıhyna, salt-dástúri men mádenıetine árdaıym qurmetpen qaraıdy. Kúnshyǵys eliniń kelisim, ustamdylyq, danalyq sekildi qundylyqtarǵa qurylǵan fılosofıasy qazaq halqynyń dúnıetanymyna saı keledi. VII ǵasyrdyń ózinde Sótoký hanzada úılesimdi eń bıik qundylyq retinde atap, birlik pen yntymaqqa úndedi. Sol tusta Japonıa «Reıva» – «Keremet úılesim» dáýirine qadam basty. Japonıanyń Ortalyq Azıa elderimen baılanysy ejelgi Uly Jibek jolynan bastaý alady, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basshysy ǵylymı-tehnıkalyq jáne tehnologıalyq progreste kósh bastap kele jatqan Japonıanyń álemdik ekonomıkadaǵy jetistikterine nazar aýdardy.
Sondaı-aq jan-jaqty halyqaralyq yntymaqtastyq ornatýda zor áleýetke ıe Ortalyq Azıa damýdyń dańǵyl jolyna túskenin atap ótti.
Prezıdent Qazaqstan Japonıamen birlesken jobalardy tabysty júzege asyrý úshin barlyq qajetti jaǵdaıdy jasaýǵa, qolaıly ınvestısıalyq orta qalyptastyrýǵa daıyn ekenin aıtty.
Qasym-Jomart Toqaev qazaq-japon yqpaldastyǵynyń perspektıvti baǵyttaryna toqtaldy.
Prezıdenttiń Japonıaǵa sapary aıasynda somasy 3,7 mıllıard dollardan asatyn 60-tan astam ekijaqty qujatqa qol qoıyldy.
«Saýda-ekonomıkalyq jáne ınvestısıalyq baılanysty jandandyrýǵa basa mán berý qajet.
Byltyr ózara saýdanyń kólemi shamamen 2 mıllıard dollarǵa jetti.
Qazaqstan Japonıa naryǵyna ýran, sırek kezdesetin metaldar jáne munaı jetkizedi.
Japonıa – Qazaqstan ekonomıkasynyń negizgi ınvestorlarynyń biri. Onyń elimizge quıǵan qarjy kólemi 8,5 mıllıard dollardan asty.
Qazaqstan uzaq ýaqyttan beri iri japon korporasıalarymen tabysty qarym-qatynas ornatty. Biz elimizde eńbek etip jatqan Japonıanyń shaǵyn jáne orta kompanıalarynyń qyzmetine qoldaý kórsetip kelemiz.
«Ortalyq Azıa – Japonıa» formatyndaǵy bıznes forýmynda ekijaqty baılanystardy jandandyryp, jańa ınvestısıalyq jobalardy iske asyrýda qajetti ýaǵdalastyqtarǵa qol jetkizetinimizge senimdimin.
Japonıaǵa saparymnyń aıasynda 60-tan astam ekijaqty qujatqa qol qoıyldy. Onyń ishinde somasy 3,7 mıllıard dollardan asatyn komersıalyq kelisimder de bar».
Memleket basshysy Japonıa Úkimetiniń Aqtaý portyndaǵy kedendik rásimderdi jetildirýge atsalysý týraly sheshimin quptady.
«Ortalyq Azıanyń Shyǵys pen Batys, Soltústik pen Ońtústik arasyndaǵy negizgi saýda joldaryn toǵystyratyn kólik-logıstıka salasy Japonıa úshin tyń múmkindikterge jol ashady. Azıa men Eýropa baǵytynda qurlyq jolymen tasymaldanatyn júktiń 80 paıyzdan astamy Qazaqstan arqyly ótedi.
Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵdaryn damytý aıryqsha mańyzdy.Japon Úkimeti Kaspıı teńiziniń Aqtaý portyndaǵy kedendik rásimderdi jetildirýge atsalysýǵa nıetti. Biz bul sheshimdi quptaımyz. Japonıa kompanıalary aldaǵy ýaqytta Orta dálizdiń temirjol, port, avtokólik jáne logıstıka ınfraqurylymyn ilgeriletýge úles qossa, barshamyzǵa paıdaly bolmaq».
Prezıdent: «Qazaqstan dástúrli qýat kózin ıgerý jáne óńdeý jobalaryna japon tájirıbesin, ınovasıasy men ınvestısıasyn tartýǵa múddeli»
«Taza» energetıkanyń damýyn uzaq merzimdi strategıalyq basymdyq retinde qarastyramyz.
Elimiz «jasyl» tehnologıalardy qoldana otyryp, dástúrli qýat kózin ıgerý jáne óńdeý jobalaryna japon tájirıbesin, ınovasıasy men ınvestısıasyn tartýǵa múddeli.
Geosaıası turaqsyzdyq pen qýat kózderine suranys udaıy artyp kele jatqan jaǵdaıda álem ekonomıkasynyń ornyqty damýyn qamtamasyz etetin kómirsýtegi resýrstary aıryqsha mańyzǵa ıe.
Biz teńgerimdi ári ádil energetıkalyq júıege aýysý qajet degen ustanymdy qoldaımyz.
Qazaqstan kómir óndirisi boıynsha álemdegi on úzdik eldiń qataryna kiredi. Kómir elimizdiń energetıkalyq balansynyń shamamen 70 paıyzyn quraıdy.
Sondyqtan osy tabıǵı baılyǵymyzdy qýatty energıa kózi retinde paıdalaný úshin eń ozyq tehnologıalardy tartýǵa beıilmiz».
Qasym-Jomart Toqaev: «Qazaqstannyń resýrs áleýetin Japonıanyń atom energetıkasy salasyndaǵy úzdik tehnologıalarymen ushtastyrý tyń múmkindikterge jol ashady»
«Iadrolyq energetıkanyń «jasyl» ekonomıka kún tártibindegi máni zor.
Álemdegi ıadrolyq otynnyń shamamen 40 paıyzyn Qazaqstan qamtamasyz etedi. Dúnıe júzindegi elektr energıasynyń 10 paıyzǵa jýyǵyn atom elektr stansıalary óndiretinin eskersek, bul óte mańyzdy.
Qazaqstannyń resýrs áleýetin Japonıanyń atom energetıkasy salasyndaǵy úzdik tehnologıalarymen ushtastyrý osy strategıalyq saladaǵy tyń múmkindikterge, sonyń ishinde ınovasıalardy engizýge jol ashady.
Ásirese, ıadrolyq qaldyqtardy basqarý, ıadrolyq qaýipsizdik, azamattyq qorǵanys salalaryna joǵary sanatty maman daıarlaý baǵytyndaǵy jobalar qyzyǵýshylyq týdyrady».
