Ońtústik Qazaqstannan Soltústik Qazaqstanǵa kóship barǵan keı turǵyndar ýádeli kómekti áli almaı, kúnkóristeri qıyndaǵanyn aıtady. Jergilikti bılik bul jaǵdaıdy turǵyndardyń ózderinen kóredi.
46 jastaǵy Zulqaınar Ergashev eki aı buryn Ońtústik Qazaqstan oblysy Saryaǵash aýdany Jaryqtóbe aýylynan Soltústik Qazaqstan oblysy Mamlút aýdanyndaǵy Pokrovka aýylyna qonys aýdarǵan.
– Ońtústikte soltústik aımaqtarǵa kóshý týraly úgit-nasıhat qyzý júrip jatyr. «Úı beremiz, jumyspen qamtımyz» dep ýáde etedi. Aýylda adam kóp, jumys joq. Balalarym ósken saıyn kúnkórisimiz nasharlaı bastaǵan soń Soltústik Qazaqstan oblysyna qonys aýdaryp, tirlik jasaıyq dep sheshtik, –deıdi ol.
[caption id="attachment_18398" align="aligncenter" width="610"]
Zulqaınar Ergashevtiń otbasy. Pokrovka aýyly, Mamlút aýdany, Soltústik Qazaqstan oblysy. 21 shilde 2016 jyl.
Zulqaınar Ergashev ońtústikte júrgizilgen úgit-nasıhat kezinde «soltústikke jergilikti bılik joldamasynsyz da kóshe berýge bolady» degen keńes berilgenin aıtady.
– Áýeli Saryaǵash aýdandyq jumyspen qamtý ortalyǵynyń mamandary «joldamasyz bolmaıdy» dedi. Kúttik. Sosyn «joldamasyz kete berińder» dedi. Sendik te jolǵa shyqtyq. Áıtpese 7 balamnyń basyn qaterge tigip nem bar? – deıdi ol.
[caption id="attachment_18399" align="aligncenter" width="610"]
Ergashevtar otbasy ýaqytsha turyp jatqan úı. Pokrovka aýyly, Mamlút aýdany, Soltústik Qazaqstan oblysy, 21 shilde 2016 jyl.Zulqaınar Ergashevtiń sózinshe, ol Mamlút aýdanyna kóship kelgen soń qajetti qujattardy tıisti oryndarǵa tapsyrǵan, jergilikti ákimdikke, jumyspen qamtý ortalyǵyna habar bergen – alaıda ýádeli baspanaǵa da, jumysqa da qol jetkize almapty.
– Jeti balammen jaldamaly páterde turyp jatyrmyz. Qymbatshylyq. Jemis-jıdek, kókónis aýyldaǵydaı pisip jatpaıdy. Satyp alýǵa qaltań kótermeıdi. Qazir balalar aǵarǵan ishkisi keledi. Senseńiz, jeıtin nandy jetkize almaı otyrmyz. Alǵashqy kósherpuldy da ala almaı otyrmyz. Qaltamdaǵy bar aqshamdy jumsap, endi qaryzǵa tamaq ala bastadyq, – deıdi Zulqaınar Ergashev.
«TURATYN ÚI MEN İSTEITİN JUMYS JOQ»
Soltústik Qazaqstan oblysy Mamlút aýdanyna kóship kelgen adamnyń endi biri – 37 jastaǵy Aıdynbek Qydyrbaev. Eki balaly azamat osy aýdandaǵy Krasnoznamennoe aýylyna bir aı buryn Ońtústik Qazaqstan oblysy Maqtaral aýdanynan qonys aýdarǵan.
[caption id="attachment_18400" align="aligncenter" width="610"]
Aıdynbek Qydyrbaev óz otbasy turyp jatqan úıdiń qasynda tur. Mamlút aýdany, Soltústik Qazaqstan oblysy, 23 shilde 2016 jyl.[/caption]
– Otbasymdy kóshirip ákelmes buryn ózim kelip, qajetti degen qujattardyń bárin rettedim. Jergilikti bılikpen áleýmettik kelisimshart ta túzgenmin. Biraq ýáde etkendeı áli kúnge ornalasa almaı kelemiz, – deıdi ol.
Aıdynbek Qydyrbaev 20 kún buryn Krasnoznamennoe aýyly ákimdigine kóship kelgenin eskertip, qujattaryn tirketkenin aıtady. Onyń sózinshe, turatyn úıi men isteıtin jumys áli tabylmaǵan.
– Surastyryp, bos turǵan soń osy úıge ýaqytsha kóship kelik. Úıde jaryq joq. Gaz balonyn satyp alýǵa aqsha joq. Dalaǵa ot jaǵyp, shaı qaınatyp, tamaǵymyzdy eptep pisirip jatyrmyz. Kósherpul retinde alǵan 330 myń teńge jol shyǵynynan artylmaı qaldy. Endi qaıda baryp, qalaı kún kóretinimizdi bilmeı del-sal bolyp otyrmyz, – deıdi otaǵasy.
Arnaıy mamandyǵy joq Aıdynbek Qydyrbaev jergilikti bıliktiń «zaıybyńdy – aǵylshyn tili páni muǵalimi Nurgúl Qydyrbaevany mektepke muǵalim etip jumysqa ornalastyramyz» degen ýádesiniń aqyryna da narazy.
– Jergilikti bılik usynǵan jumystyń jalaqysy 20-30 myń teńgeden aspady. Men – jumyssyzbyn. Bir otbasynyń tamaǵyna 20-30 myń teńge jete me? Alda qys kele jatyr. Bul jaqtyń qysy qatty, aıaz. Bizdiń otyrysymyz mynaý. Otyn, kómir satyp alý bylaı tursyn, tamaǵymyzdy taba almaı otyrmyz, – deıdi ol.
Jergiliktiń ákimdikten «kútińiz» degen sóz ǵana estıtinin aıtqan Aıdynbek Qydyrbaev «ýaqytsha turyp jatqan úıim qysta pana bolmas» dep ýaıymdaıdy.
«KEIBİREÝLER JOLDAMASYZ KÓSHİP JATYR»
Soltústik Qazaqstan oblysyndaǵy Pokrovka jáne Krasnoznamennoe aýyldyq ákimdikterinen Ońtústik Qazaqstannan kóship barǵandardyń jaǵdaıyna qatysty túsinikteme alý múmkin bolmady.
Al Ońtústik Qazaqstan oblystyq jumyspen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasy basshysynyń orynbasary Sátjan Polatov «qujattardy rásimdeýde kóship jatqan turǵyndarǵa barynsha kómek berip otyrǵandaryn aıtady».
– Alaıda keıbir turǵyndar asyǵystyq jasap, kósherpulǵa sheshim shyǵyp, oblystyq komısıa joldama bermesten buryn jolǵa shyǵyp jatyr. Solardyń biri – Zulqaınar Ergashevtiń otbasy, – deıdi basqarma basshysynyń orynbasary.
Onyń sózinshe, ońtústikten soltústikke kósherde qujattardy rásimdeýdiń tártibi bar – ol tártipke baǵynbaı soltústik aımaqtarǵa kóship ketkender qujattaryn sol óńirge baryp alǵannan keıin rásimdeıdi.
– Mysaly, Zulqaınar Ergashevtyń otbasyna kósherpul alýyna 25 shilde kúni sheshim shyqty. Endi ol Saryaǵash aýdandyq jumyspen qamtý ortalyǵyna baryp ótinish tastaý kerek. Bul ótinishti tipti senimhatpen de basqa adam jazýyna bolmaıdy. Ótinish jazǵannan keıin joldama berý-bermeýdi aýdandyq, odan keıin oblystyq komısıa sheshedi, – deıdi Sátjan Polatov.
Al Aıdynbek Qydyrbaevtyń otbasynyń jaıyn Ońtústik Qazaqstan oblystyq jumyspen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasynyń bas mamany Ásel Bekenova aıtty.
– Aıdynbek Qydyrbaevtyń otbasyna baspana berý jáne jumyspen qamtý jaıynda Soltústik Qazaqstan oblysyndaǵy áriptesterimizben habarlastyq. Olar bul otbasyna jumys usynylǵanyn aıtady. Alaıda olar jeke sharýashylyqpen aınalysatynyn aıtyp bas tartqan. Qazir bul otbasy týysqandarynyń úıinde ekenin, baspana máselesi sheshilip jatqanyn habarlady, – deıdi Ásel Bekenova.
Ońtústik Qazaqstan oblystyq jumyspen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasy dereginshe, 2016 jyldan beri bul óńirden 70 otbasy soltústik aımaqtarǵa qonys aýdarǵan, 900 otbasy kóshýge nıet bildirip, anketa toltyrǵan.
Qazaqstan úkimeti soltústik pen shyǵystaǵy «jumys kúshine tapshy» aımaqtarǵa ońtústiktegi «jumys kúshi artyq» oblystardan mamandardy shaqyrý naýqanyn birneshe jyl buryn bastaǵan. Bul aımaqtar 2013 jyly qabyldanǵan «Jumyspen qamtý 2020 jol kartasy» baǵdarlamasy negizinde azamattardy kóshirý josparyn jasaýǵa kirisken.
DEREKKÓZ: www.azattyq.org
Copyright (c) 2013. RFE/RL, Inc. Reprinted with the permission of Radio Free Europe/Radio Liberty, 1201 Connecticut Ave., N.W. Washington DC 20036.
