Elbasydan keshirim suraý olar úshin temir tordan qutylýdyń eń sońǵy amaly sıaqty ma, qalaı? «Elbasynyń úmitin aqtaı almadym» deıdi olar. Elbasymen qatar elden de keshirim surasa, artyq etpes edi. Elbasynyń ǵana emes, eldiń de úmitin aqtamadym dep oılasa ǵoı...
Elbasydan keshirim suraǵandardy jıyp-terip, nazarlaryńyzǵa usynyp otyrmyz.
Serik Ahmetov, eks-premer mınıstr:
«...úmitin aqtamadym»
Kúni keshe ǵana10 jylǵa sottalǵan burynǵy úkimetbasy Serik Ahmetov sottaǵy «sońǵy sózinde» Nazarbaevtan keshirim surady.
Keshirim suramas buryn Ahmetov óziniń bulaı etýge ábden quqy baryn, sebebi, Nazarbaevty óziniń ustazy sanaıtynyn aıtty. Sonymen ol ne dedi:
– Nazarbaevtyń úmitin aqtaı almaǵanym úshin keshirim suraımyn. Qaraǵandy oblysyndaǵy qazirgi ýaqytta qalyptasqan ahýalǵa birden-bir jaýapty ekenimdi jaqsy túsinemin. Osy úshin de Memleket basshysy kóp oılandy jáne kóp ýaıymdady.
Eger sot jáne Memleket basshysy maǵan qatarǵa qosylýǵa múmkindik berse, óz tarapymnan memleket múddesi úshin bar bilimim men tájirıbemdi jumsaýǵa ázirmin jáne osy arqyly ózimniń adal atymdy qaıtarǵym keledi. Qalaı bolǵan kúnniń ózinde men memleketime, halqyma jáne ult lıderine adal bolyp qalamyn.
Baýyrjan ÁBDİSHEV, Qaraǵandy oblysynyń eks-ákimi:
«Nazarbaevtyń soldatymyn»
«Ahmetov isi» boıynsha 21 adam kináli sanalǵan. Bylaıynsha barlyǵy da TOP-sheneýnikter. Bulardyń arasynda Qaraǵandy oblysynyń burynǵy ákimi Baýyrjan Ábdishev te júr. Ol da keshirim surady. Sottaǵy «sońǵy sózinde» Ábdishev Ahmetovten de ári ketti. Sonymen ol ne dedi:
– Ómir boıy adal qyzmet ettim. Kópbalaly otbasynda ómirge keldim. Áke-sheshem qarapaıym jumysshylar-tyn. Otbasymyzdaǵy basty qundylyqtyń aty – eńbek edi. Osynyń arqasynda óstim. Elbasynyń arqasynda jaýapty memlekettik isti atqardym. Ýaqyt óte halyq men atqarǵan jumystyń ádil baǵasyn bere jatar. Eshqashan óz múddemdi oılaǵan emespin. Oblystyń máselesin shesherde zań júzinde áreket ettim. Odan attaǵam joq...
Qaraǵandy oblysyn basqarý – úlken jaýapkershilik. Prezıdent óziniń saıası jáne eńbek jolyn dál osy óńirden bastaǵan. Muny eshqashan umytqan emespin. Qylmystyq jospar qurý, qyzmetimdi asyra paıdalaný, kásipkerlerge kedergi keltirý meniń oıymda da joq edi. Men Prezıdenttiń adal sarbazymyn. Prezıdentke jáne halyqqa adal qyzmet ettim. Maǵan bireýler ádeıi qastandyq jasady, osy sebepti de Nazarbaevten keshirim suraımyn.
Erlan Aryn, Pavlodar oblysynyń eks-ákimi:
«Áli de bolsa Prezıdent komandasyndamyn»
Sottaǵy «sońǵy sózinde» Prezıdentten keshirim suraǵan kezekti sheneýniktiń biri – Erlan Aryn. Pavlodar oblysyn basqarǵan...Oǵan taǵylǵan aıyp taǵy da sol – jemqorlyq. Aryn bylaı dedi:
– Memlekettik qyzmetkerdiń atyna kir keltirgem joq, osy sebepti qazir osy arada otyrý maǵan óte aýyr. Elimizdegi eń iri óńirdiń birine basshylyq etken meni aıypty sanaýda. Men Prezıdenttiń, Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń senimdi adamymyn.
Prezıdenttiń úmitin aqtaı almadym. Dál osy arada Memleket basshysynan keshirim suraǵym keledi. 1991 jyldan men Prezıdenttiń barlyq reformasyn qoldap kelemin jáne árdaıym sonyń komandasynda boldym. Memleket basshysynyń senimdi adamdarynyń qatarynda bolý ánsheıin ol qoıyp ketken qyzmette otyrý emes. Kásibı maman bolý, elińdi súıý, adal qyzmet atqarý. Bul turǵyda men taǵdyrymnyń qalaı sheshilerine qaramaı, ózimdi áli de bolsa Elbasynyń komandasyndaǵy adammyn dep sanaımyn.
Nazarbaevtan keshirim suraǵan Aryn 3 jylǵa shartty túrde sottaldy.
Murat OSPANOV, Tabıǵı monopolıalardy retteý agenttiginiń eks-tóraǵasy:
«Úlken úmit artyp edi...»
Murat Ospanov ta ózin kináli sanamaıdy. Sottaǵy «sońǵy sózinde» ol munyń bári arandatý ekenin aıtyp ashynǵan. Ol da óz qyzmetin asyra paıdalanbaǵandardyń biri... Oǵan «300 myń dollar para aldy» degen aıyp taǵylǵan jáne 11 jylǵa sottalýy múmkin edi.
Prezıdentten keshirim suraǵan Ospanov bylaı dedi:
«Men eshqashan para alǵan emespin. Tarıfti kóterýi úshin «Atyraý Jaryq» kásipornynan 300 myń dollar talap etkenim ótirik. Sondyqtan maǵan taǵylǵan kináni moıyndamaımyn. Tek tym sengishpin, soǵan ókinemin. Qyzymnyń toıy ótetin edi. Soǵan álgi aqshany qaryzǵa suraǵanmyn...Munyń bári meniń bet-bedelime daq túsirdi. El meni «jemqor» dep oılaıdy. Odan buryn maǵan úlken úmit artqan Prezıdenttiń senimin aqtaı almadym. Ókinemin. Qatty ókinemin».
300 myń dollar «qaryz» suraǵan Ospanovtyń sózine sot sengen joq. Biraq, sottamady. Esesine, para alǵany úshin 1 mlrd 101 mln 60 myń teńge aıyppul saldy. Qyzynyń toıyn ótkizýge aqsha tappaǵan Ospanov álgi aıyppuldy aınaldyrǵan birneshe aıda tólep bitirdi, sóıtip temir tordan qutyldy.
Baımaǵanbetovti bosatýǵa kim kómektesti?
Elbasydan keshirim suraǵan taǵy bir sheneýnik – Serik Baımaǵanbetov. Kedendik baqylaý komıtetiniń tóraǵasy. Ol da Ospanov sıaqty...para alǵan. Az emes. 80 myń dollar. Teńgege shaqqanda 25 mln. Osy sebepti 10 jylǵa sottalǵan. Elbasydan keshirim surap, Nazarbaevtyń atyna hat jazǵannan keıin 5 jylǵa qysqardy.
Baımaǵanbetov sonyń 3 jylyn ótkerdi. Temir torda «tártipti» bolǵan, aıǵaı-shý shyǵarmaǵan. Biraq, báribir de tózbepti. Túrmeniń aty – túrme... Sot onyń «merziminen tys túrmeden bosatý týraly» ótinishin qarap, qanaǵattandyrǵan eken. Ol bıylǵy jyldyń 20 aqpanynda bosap shyqqan bolatyn. Sybysqa sensek, Baımaǵanbetov bosatýǵa qazirgi İshki ister mınıstri Qalmuhanbet Qasymov «erekshe» atsalysqan desedi.
Áblázov ta keshirim suraǵan edi...
Budan shamamen 10-12 jyl buryn Muhtar Áblázov «Qazaqstannyń Demokratıalyq tańdaýy» qozǵalysynyń beldi múshesi bolatyn. Iá, tym belsendi edi. Saıası sahnanyń tórinen kóringisi kelgen...El áli kúnge deıin «ol sol úshin de sottaldy» dep sanaıdy. Biraq, oǵan taǵylǵan aıyp múlde bólek. «Energetıka, ındýstrıa jáne saýda mınıstri bolǵan tusta qyzmetin asyra paıdalanǵan ári kásipkerlikpen aınalysqan, memleketke 557 mln teńge zıan keltirgen» deıdi zań. Bul 2002 jyldyń jazy bolatyn. Sóıtip 6 jylǵa sottalǵan. Onymen birge sol kezgi Pavlodar oblysynyń ákimi Ǵalymjan Jaqıanov ta túrmege qamalǵan. Biraq, Muhtar 1 jyl da otyrǵan joq. Elbasydan keshirim surady. Jaza basqanyn, qateleskenin, endigi jerde saıasatpen shatylmaıtynyn, bıznespen aınalysatynyn aıtty. Keshirim suraǵany nátıjesin berdi. Bosap shyqty.
Ábzálovtyń ári qaraıǵy taǵdyry sizge de, bizge de belgili, oqyrman qaýym...
Dosqalıev te keshirildi
Oǵan Qylmystyq kodekstiń birneshe baby boıynsha kiná artylǵan. Biraq, sotta sonyń bireýi ǵana dáleldenipti. Bireýi degenimiz – jemqorlyq. Para alǵan.
Munysy úshin Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń eks-basshysy Jaqsylyq Dosqalıev 7 jylǵa sottalǵan edi. Jemqorlyǵy úshin, jemqorlyq jasaǵany úshin.
Biraq, ol da merziminen erte bosap shyqty. Ol da Nazarbaev keshirgen sheneýnikterdiń biri. Ol da Elbasydan keshirim surady. Prezıdent keshirdi. Dosqalıevtiń jazasyn 7 jyldan 2 jylǵa tómendetti.
«Maǵan Elbasynyń ózi raqymshylyq jasady. Óz tarapymnan kemshilik jibergenime ókinemin. Endigi jerde elime paıdaly is atqarǵym keledi» dedi merziminen buryn bosatý týraly sotqa ótinish jazǵan Dosqalıev.
Qazirgi kúni ol Respýblıkalyq Transplantologıa ortalyǵyn basqarady.
P.S. Estýimizshe, Prezıdentten keshirim suraýǵa daıyndalyp jatqan sheneýnikter áli de kóp deıdi...
Daıyndaǵan, Dýman BYQAI
