Mustafa Óztúrik: "Barlyǵynyń eli bar, meniń elim qaıda?"

Dalanews 29 shil. 2016 12:05 1410

Qazaqstandaǵy taekvondo federasıasynyń negizin qalaýshy, aty ańyzǵa aınalǵan Mustafa Óztúriktiń til týraly aıtqan pikiri áli kúnge deıin ózekti. 1990-shy jyly elge oralǵan Mustafa Qazaqstandaǵy qazaq tiliniń aıanyshty haline qynjylys bildiripti. Sonymen ol ne dedi? 

– Sizder el ishinde júrsizder. Sodan da shyǵar Qazaqstandy biz qusap saǵynbaısyzdar. Al bizder shetelde júrmiz. Keıde oılaısyń, osy barlyǵynyń eli, jeri bar sonda meniń elim qaıda dep...

Shetelde júrgen qazaqtar sanymyz az. Joǵalyp ketýimiz múmkin. Sondyqtan bizdiń aqsaqaldarymyz qazaqtyń ádet-ǵurpyn, tilin, dinin umytpasyn dep úıde qazaqsha sóılegen. Bul bizge de áser etti.

Qazaqtyń ǵalamat tarıhy bolǵan. Sol tarıhymyzdy umytpaý úshin aqsaqaldar bizge shyqqan tegimizdi, rýymyzdy qulaǵymyzǵa quıyp, árdaıym aıtqyzyp otyrdy. Mysaly, Orta júzdiń ishinde naıman, naımannyń ishinde baıjigit, onyń ishinde mámbet deıdi. Ákelerimiz bizge osyny úıretti. Biraq biz bárimiz qazaqpyz.

Qazaqstanǵa kelgende keıbir kemshilikterdi kórip qaldym. Renjimeseńizder, aıtaıyn. Elge kelgen ýaqyttyń ishinde kóptegen jerdi araladym, baýyrlarymyzben kezdestim. Sóıtsem kóptegen baýyrlarym til bilmeıdi eken. Biz til bilmeımiz dep júrsek, Qazaqstanǵa kelip til úırenemiz dep júrsek osy jerdegi qazaqtardyń ózderi tilden aıyrylyp qalypty. Endeshe biz kimnen úırenemiz? Til óte kúshti nárse. Til joǵalsa, el joǵalady.

Din de sondaı. Dinimizdi joǵaltyp, Qudaıymyzdy tanymasaq, musylmandyqtyń sharttaryn umytsaq biz onda ákemizdi de, sheshemizdi de syılamaımyz. Dástúr umytylsa, osy dástúrdi bizge jetkizgen babalar da umytylady. Til, din jáne dástúrimiz bir bolýy kerek. Bizden keıin de urpaq qalady. Olarda kiná joq. 

P.S. Búginde Óztúrik bastaǵan jolda 11 myń sportshy bar. Tek bardy kezinde qadirlemedik. 1995 jyly Mustafa jumbaq jaǵdaıda baqılyq boldy. Beıresmı aqparǵa qaraǵanda, sportshyǵa ý berilgen. Buǵan qatty renjigen anasy ulynyń súıegin Qazaqstanǵa jerletpeı, keri Túrkıaǵa áketken edi.  

 

https://youtu.be/ZV9_tzmQtls

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar