Onlaın formatta ótken is-sharaǵa QR Mádenıet jáne sport mınıstri Aqtoty Raıymqulova, Kembrıdj ýnıversıteti baspasynyń atqarýshy dırektory Pıter Fıllıps, Brıtan Keńesi ǵalamdyq jelisiniń dırektory Keıt Evart-Bıggs, QR-nyń Ulybrıtanıa men Soltústik Irlandıa Qurama Koróldigindegi Elshisi Erlan Ydyrysov, Ulttyq aýdarma búrosynyń dırektory Raýan Kenjehanuly, brıtandyq aqyndar Djon Bernsaıd pen Shon O’Braıen qatysty. Jıynda Kembrıdj ýnıversıteti baspasynyń biriktirý isteri jónindegi dırektory Kevın Teılor moderator boldy.
Jınaqty uly aqynnyń 175 jyldyǵyna oraı Ulttyq aýdarma búrosynyń Abaı shyǵarmalaryn álemniń on tilinde basyp shyǵarý jónindegi aýqymdy jobasy aıasynda kópǵasyrlyq tarıhy bar Kembrıdj ýnıversıtetiniń baspasy zor yqylaspen daıyndap, jaryqqa shyǵardy.
Bul – Abaıdyń osyǵan deıin jaryq kórgen aýdarmalarymen salystyrǵanda barynsha tolyq jáne qazaq tilinen aǵylshyn tiline tuńǵysh ret tikeleı tárjimalanǵan kitap.
Profesor Shon O’Braıen Abaı Qunanbaıulynyń óleńderin, Djon Bernsaıd oıshyldyń qara sózderin elimizdiń qazaq-aǵylshyn aýdarmashylarynyń jańa býynymen birlese otyryp, aǵylshyn tiline tárjimalady. Osylaısha aýdarmashylar mazmuny, aıtar oıy jaǵynan jınaqty barynsha tupnusqaǵa jaqyn ótýge tyrysty. Aıta keteıik, buǵan deıingi Abaı kitabynyń barlyǵy aǵylshyn tiline orys tilindegi nusqadan aýdarylǵan edi.
Onlaın tusaýkeserdi Facebook áleýmettik jelisi arqyly tikeleı efırde álemniń túkpir-túkpirindegi kórermender tamashalady. Tusaýkeser aıasynda qazaq jáne brıtan ánshileriniń qatysýymen onlaın-konsert ótti.
Basqosý barysynda Mádenıet jáne sport mınıstri bıylǵy álem úshin syndarly kezeńge qaramastan Abaı Qunanbaıulynyń mereıtoıy halyqaralyq masshtabta toılanyp jatqanyn jetkizdi.
«Qazaq ultynyń pasportyna aınalǵan uly tulǵanyń ómirin, shyǵarmashylyǵyn tereń zerttep, onyń tuńǵıyǵyna odan ári boılap, atyn álemge jarıa etý – bizdiń maqsatymyz.
Qazaq jazba ádebıetin qalyptastyryp, artynda máńgilik mura qaldyrǵan uly oıshyldyń esimi árbir qazaqstandyqtyń júreginde. Ol óz zamanynda-aq óresi bıik, kóńil kókjıegi keń tulǵa retinde tanyldy. Tabıǵat, mahabbat, saıası lırıkaǵa arnap óleńder jazdy. Shyǵarmashylyǵynyń taǵy bir tóbesi – «Qara sózderi». Abaıdyń osy qyryq bes ǵaqlıasy álem halqynyń erekshe yqylasyna bólenip keledi.
«Ónerde shekara bolmaıdy» demekshi, Abaıdyń shyǵarmalary álemniń 30 tiline aýdarylǵan. Abaı Qunanbaıulynyń marjan sózderimen, ǵıbratty hám tereń poezıasymen tanysqan álem halqynyń tańdanysyn árbirimiz kórip, bilip otyrmyz.
Uly aqynnyń 175 jyldyq mereıtoıyn halyqaralyq masshtabta ótkizýdegi eń mańyzdy mindetterdiń biri–Abaı shyǵarmashylyǵyn álem halqyna nasıhattaý. Osyǵan oraı, mereıtoı qarsańynda Abaıdyń óleńderi men «Qara sózderi» birneshe tilge, sonyń ishinde fransýz, aǵylshyn, arab, ıspan, qytaı, japon, nemis, ıtalıa, túrik orys tilderine aýdarylyp, aýdarylǵan elder tilinde taratý josparlanǵan. Jumysymyz jospar boıynsha júrip jatyr.
Qazirgi ýaqytta búkil álemdi alańdatqan koronavırýs pandemıasyna baılanysty dúrkirep ótýi tıis is-sharalar onlaın formatqa aýystyrylyp otyr. Degenmen, biz úshin jáne bolashaq urpaq pen búgingi oqyrman úshin mańyzdysy – Abaı Qunanbaıulynyń tolyq shyǵarmalar jınaǵynyń aǵylshyn tiline aýdarylyp, basylýy.
Aǵylshyn tili – mıllıardtan astam adamnyń ortaq tili. Abaıdyń tolyq shyǵarmalar jınaǵynyń aǵylshyn tiline aýdarylýyn aqyn shyǵarmalary mıllıard oqyrmanǵa usynyldy degen sóz.
Sonymen qatar, bul Abaıdyń osyǵan deıin jaryq kórgen aýdarmalarymen salystyrǵanda barynsha tolyq jáne qazaq tilinen aǵylshyn tiline tikeleı aýdarylyp óz mánin barynsha saqtap qalǵan erekshe jınaq ekendigin atap ótý qajet.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamalyq maqalasynda qamtylǵan osyndaı iri jobalardyń júzege asqanyna bek rızamyz.
Sondaı-aq osyndaı iri jobany júzege asyrýǵa atsalysqan Kembrıdj ýnıversıteti baspasynyń basshylyǵyna, arnaıy, profesor Shon O’Braıen, profesor Djon Bernsaıd myrzalarǵa qazaq halqy atynan shyn júrekten alǵys bildiremin! Sonymen qatar, Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulybrıtanıadaǵy Elshiligi men Ulttyq aýdarma búrosynyń qosqan úlesin erekshe atap ótý qajet, dep sanaımyn.
Abaı dúnıesiniń aǵylshyn tilinde sóıleıtin oqyrman qaýymǵa pash etilýi – qazaqtyń maqtanyshy»,-dedi Aqtoty Raıymqulova.
Sonymen qatar bıyl Qazaqstannyń Ulybrıtanıadaǵy Elshiligi Abaı ánderiniń aǵylshyn tilindegi alǵashqy án jınaǵyn shyǵarýdy josparlap otyr. Jınaqtaǵy ánderge nota, QR-kod jáne tanymal ánshilerdiń oryndaýy qosylady.
Sondaı-aq osy jyly Elshilik hakim mereıtoıy aıasynda AQSH, Brıtanıa jáne otandyq ǵalymdardyń qatysýymen onlaın-konferensıa uıymdastyryp, Abaı óleńderin oqý chellendjine qatysqan.
