Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń “Egemen Qazaqstan” gazetine bergen kólemdi suhbaty jarıalandy. Onda elimizdiń ishki jáne syrtqa saıasaty, áleýmettik-ekonomkıkalyq jaǵdaıyna keńinen toqtalǵan.

Prezıdent 2022 jylǵy Qańtar oqıǵasyna óz baǵasyn berip, ony qaskóı top uıymdastyrǵandyǵyn, Nazarbaevqa jaqyn serikteriniń saıası qıturqylyǵy elimizdiń tas-talqanyn shyǵara jazdaǵanyn ashyq aıtqandyǵyn málimdedi.

Qańtar oqıǵasynyń basty sebebi

– Men bul týraly kóp oılandym, áli de jıi oılanamyn. Menińshe, qasiretti Qańtar oqıǵasyna jyldar boıy qordalanǵan áleýmettik-ekonomıkalyq problemalar, jalpy toqyraýdyń bılik pen qoǵamdy azdyryp-tozdyrýy sebep boldy. Bul – aıtpasa da túsinikti jaıt.
Men 2019 jyly Prezıdent bolyp saılanǵannan keıin memleketimiz saıası júıeni demokratıalandyrýǵa, qoǵamdyq ómirge erkindik sıpat berýge, ekonomıkany monopolıadan aryltýǵa bet burdy. Reformalardy ázirleýge jáne ony júzege asyrýǵa qoǵam ókilderi, belsendi azamattar, sarapshylar qatysty. Túrli dıalog alańdarynda, sonyń ishinde, meniń usynysymmen arnaıy qurylǵan Ulttyq qoǵamdyq senim keńesiniń otyrystarynda kóptegen bastama kóterilip, jan-jaqty pysyqtaldy.

Ashyǵyn aıtsam, osy jańa baǵdarymyz keıbir yqpaldy adamdarǵa múlde unaǵan joq. Olar bul ózgeristi elimizde ábden tamyr jaıǵan júıege jáne bılik qurylymyndaǵy ózderiniń «erekshe mártebesine» tóngen qater dep qabyldady. Mundaı adamdar eldegi ózgeriske astyrtyn, keıde tipti ashyq qarsylyq bildire bastady. Aqyr sońynda reformanyń betin qaıtaryp, ózderine yńǵaıly burynǵy qalypqa oralý úshin bárin tas-talqan etýge sheshim qabyldady, - dedi Prezıdent.

Memleketke qaýip tóndirgen qaskóılerdiń maqsaty

- Qaskóılerdiń memlekettik tóńkeris jasamaq bolǵan josparyn júzege asyrý úshin ekstremıster, qylmystyq toptar jáne ásire dinshilder birge qımyldady. Olardyń maqsaty el ishine úreı týǵyzý, memlekettik ınstıtýttardyń qyzmetin turalatý, konstıtýsıalyq qurylymnyń irgesin shaıqaý, aqyr sońynda bılikti basyp alý edi.
Sol kezdegi ahýal óte kúrdeli boldy, elimiz qurdymǵa ketýge shaq qaldy.

Buǵan jol bermeý úshin barlyq is-áreketti kúndiz-túni jáne saǵat saıyn tikeleı ózim baqylap otyrdym. İshki ister mınıstrligi arqyly Aqorda rezıdensıasyna túrli shabýyl jasalǵaly jatyr, soǵan júk kólikteri paıdalanylady degen aqparat jetti.

Maǵan bas saýǵalap, rezıdensıadan ketý, tipti shetel asý týraly usynys birneshe ret aıtyldy. Biraq men buǵan úzildi-kesildi qarsy boldym. Teledıdar arqyly jasaǵan málimdemelerimniń birinde qandaı jaǵdaı bolsa da jumys ornymda qalatynymdy ashyq aıttym. Eki apta boıy tapjylmaı, Aqordada boldym, kún-tún demeı, shuǵyl jınalystar ótkizdim. Sol alasapyran kúnderde memleketimizdi saqtap qalý, eldegi zań men tártip ústemdigin qalpyna keltirý eń basty mindet edi, - dedi Prezıdent suhbatynda.

Qosarlanǵan bılik júıesi kimge kerek boldy

- Bázbireýler qosarlanǵan bılik júıesin ornatýǵa talpynǵany, tipti, mundaı áreketterdi ádeıi ári muqıat uıymdastyrǵany ras. «Bılik tranzıti» kezindegi ahýaldy saıasattaǵy aılakerler óz múddesine paıdalanyp, qosamjarlanǵan bılik ortalyǵyn qurýǵa tyrysty. Elimizde Prezıdent ári Joǵarǵy Bas qolbasshy laýazymy bir bólek, burynǵy Prezıdent ıelengen Qaýipsizdik Keńesiniń Tóraǵasy laýazymy bir bólek boldy. Osy eki laýazymnyń ıeleri bir mezette qatar qyzmet atqardy. Túptiń túbinde bul jaǵdaıdyń bılikte qatań teketires týǵyzbaı qoımasy anyq edi.

Muny az deseńiz, dál osy jaǵdaı Qańtar daǵdarysyna ákep soqtyrǵan alǵysharttyń biri boldy. Óıtkeni ymyralasqan qaskóıler ózderi oılap tapqan qosarlanǵan bılik, ıaǵnı «tandem» ıdeıasyn dáriptep, ony óz múddesine paıdalanǵysy keldi. Keıbir laýazymdy tulǵalardyń, onyń ishinde burynǵy Ádilet mınıstriniń mártebe jaǵynan Elbasy Prezıdentten joǵary turatynyn aıtqany esterińizde shyǵar. Keıbir sheneýnikter birese ana, birese myna kabınetti jaǵalap júrdi. Olar oınaqtap júrip, aqyry ot basty. Men keıinirek Nursultan Ábishuly Nazarbaevqa onyń jaqyn serikteriniń saıası qıturqylyǵy elimizdiń tas-talqanyn shyǵara jazdaǵanyn ashyq aıttym.

Qalaı desek te, memlekette úlken jáne kishi prezıdent degen bolmaýy kerek dep sanaımyn. «Kettiń be – qaıyrylma!» Bolashaqta el tizginin ustaıtyn azamattar osy jaǵdaıdan sabaq alyp, mundaı nárseden qashyq bolýǵa jáne tek qana memlekettiń múddesi men qoǵamnyń bereke-birligin oılaýǵa tıis, - dedi Qasym-Jomart Toqaev suhbatynda.