پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ “ەگەمەن قازاقستان” گازەتىنە بەرگەن كولەمدى سۇحباتى جاريالاندى. وندا ەلىمىزدىڭ ىشكى جانە سىرتقا ساياساتى، الەۋمەتتىك-ەكونومكيكالىق جاعدايىنا كەڭىنەن توقتالعان.
پرەزيدەنت 2022 جىلعى قاڭتار وقيعاسىنا ءوز باعاسىن بەرىپ، ونى قاسكوي توپ ۇيىمداستىرعاندىعىن، نازاربايەۆقا جاقىن سەرىكتەرىنىڭ ساياسي قيتۇرقىلىعى ەلىمىزدىڭ تاس-تال قانىن شىعارا جازداعانىن اشىق ايتقاندىعىن مالىمدەدى.
قاڭتار وقيعاسىنىڭ باستى سەبەبى
– مەن بۇل تۋرالى كوپ ويلاندىم، ءالى دە ءجيى ويلانامىن. مەنىڭشە، ءقاسى رەتتى قاڭتار وقيعاسىنا جىلدار بويى قوردالانعان الەۋمەتتىك-ەكو نو ميكالىق پروبلەمالار، جالپى توقى راۋدىڭ بيلىك پەن قوعامدى ازدىرىپ-توزدىرۋى سەبەپ بولدى. بۇل – ايتپاسا دا تۇسىنىكتى جايت.
مەن 2019 جىلى پرەزيدەنت بولىپ سايلانعاننان كەيىن مەملەكەتىمىز سايا سي جۇيەنى دەموكراتيالاندىرۋعا، قوعامدىق ومىرگە ەركىندىك سيپات بەرۋگە، ەكونوميكانى مونوپوليادان ارىلتۋعا بەت بۇردى. رەفورمالاردى ازىرلەۋگە جانە ونى جۇزەگە اسىرۋعا قوعام وكىلدەرى، بەلسەندى ازاماتتار، ساراپشىلار قاتىستى. ءتۇرلى ديالوگ الاڭدارىندا، سونىڭ ىشىندە، مەنىڭ ۇسى نىسىممەن ارنايى قۇرىلعان ۇلت تىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ وتىرىس تارىندا كوپتەگەن باستاما كوتەرىلىپ، جان-جاقتى پىسىقتالدى.
اشىعىن ايتسام، وسى جاڭا باعدارى مىز كەيبىر ىقپالدى ادامدارعا مۇلدە ۇناعان جوق. ولار بۇل وزگەرىستى ەلىمىزدە ابدەن تامىر جايعان جۇيەگە جانە بيلىك قۇرىلىمىنداعى وزدەرىنىڭ «ەرەكشە مارتەبەسىنە» تونگەن قاتەر دەپ قابىلدادى. مۇنداي ادامدار ەلدەگى وزگەرىسكە استىرتىن، كەيدە ءتىپتى اشىق قارسىلىق بىلدىرە باستادى. اقىر سوڭىندا رەفورمانىڭ بەتىن قايتارىپ، وزدەرىنە ىڭعايلى بۇرىنعى قالىپقا ورالۋ ءۇشىن ءبارىن تاس-تالقان ەتۋگە شەشىم قابىلدادى، - دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەتكە ءقاۋىپ توندىرگەن قاسكويلەردىڭ ماقساتى
- قاسكويلەردىڭ مەملەكەتتىك توڭكەرىس جاساماق بولعان جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ەكسترەميستەر، قىلمىستىق توپ تار جانە اسىرە دىنشىلدەر بىرگە قي مىلدادى. ولاردىڭ ماقساتى ەل ءىشى نە ۇرەي تۋعىزۋ، مەملەكەتتىك ينس تي تۋت تاردىڭ قىزمەتىن تۇرالاتۋ، كونس تي تۋسيالىق قۇرىلىمنىڭ ىرگەسىن شايقاۋ، اقىر سوڭىندا بيلىكتى باسىپ الۋ ەدى.
سول كەزدەگى احۋال وتە كۇردەلى بولدى، ەلىمىز قۇردىمعا كەتۋگە شاق قالدى.
بۇعان جول بەرمەۋ ءۇشىن بارلىق ىس-ارەكەتتى كۇندىز-تۇنى جانە ساعات سايىن تىكەلەي ءوزىم باقىلاپ وتىردىم. ىشكى ىستەر مينيسترلىگى ارقىلى اقوردا رەزيدەنسياسىنا ءتۇرلى شابۋىل جاسالعالى جاتىر، سوعان جۇك كولىكتەرى پايدالانىلادى دەگەن اقپارات جەتتى.
ماعان باس ساۋعالاپ، رەزيدەنسيادان كەتۋ، ءتىپتى شەتەل اسۋ تۋرالى ۇسىنىس بىرنەشە رەت ايتىلدى. ءبىراق مەن بۇعان ۇزىلدى-كەسىلدى قارسى بولدىم. تەلەديدار ارقىلى جاساعان مالىمدەمەلەرىمنىڭ بىرىندە قانداي جاعداي بولسا دا جۇمىس ورنىمدا قالاتىنىمدى اشىق ايتتىم. ەكى اپتا بويى تاپجىلماي، اقوردادا بولدىم، كۇن-تۇن دەمەي، شۇعىل جينالىستار وتكىزدىم. سول الاساپىران كۇندەردە مەملەكەتىمىزدى ساقتاپ قالۋ، ەلدەگى زاڭ مەن ءتارتىپ ۇستەمدىگىن قالپىنا كەلتىرۋ ەڭ باستى مىندەت ەدى، - دەدى پرەزيدەنت سۇحباتىندا.
قوسارلانعان بيلىك جۇيەسى كىمگە كەرەك بولدى
- بازبىرەۋلەر قوسارلانعان بيلىك جۇيەسىن ورناتۋعا تالپىنعانى، ءتىپتى، مۇنداي ارەكەتتەردى ادەيى ءارى مۇقيات ۇيىمداستىرعانى راس. «بيلىك ءترانزيتى» كەزىندەگى احۋالدى ساياساتتاعى ايلاكەرلەر ءوز مۇددەسىنە پايدالانىپ، قوسامجارلانعان بيلىك ورتالىعىن قۇرۋعا تىرىستى. ەلىمىزدە پرەزيدەنت ءارى جوعارعى باس قولباسشى لاۋازىمى ءبىر بولەك، بۇرىنعى پرەزيدەنت يەلەنگەن قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى لاۋازىمى ءبىر بولەك بولدى. وسى ەكى لاۋازىمنىڭ يەلەرى ءبىر مەزەتتە قاتار قىزمەت اتقاردى. ءتۇپتىڭ تۇبىندە بۇل جاعدايدىڭ بيلىكتە قاتاڭ تەكەتىرەس تۋعىزباي قويماسى انىق ەدى.
مۇنى از دەسەڭىز، ءدال وسى جاعداي قاڭتار داعدارىسىنا اكەپ سوقتىرعان العىشارتتىڭ ءبىرى بولدى. ويتكەنى ىمىرالاسقان قاسكويلەر وزدەرى ويلاپ تاپقان قوسارلانعان بيلىك، ياعني «تاندەم» يدەياسىن دارىپتەپ، ونى ءوز مۇددەسىنە پايدالانعىسى كەلدى. كەيبىر لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ، ونىڭ ىشىندە بۇرىنعى ادىلەت ءمينيسترىنىڭ مارتەبە جاعىنان ەلباسى پرەزيدەنتتەن جوعارى تۇراتىنىن ايتقانى ەستەرىڭىزدە شىعار. كەيبىر شەنەۋنىكتەر بىرەسە انا، بىرەسە مىنا كابينەتتى جاعالاپ ءجۇردى. ولار ويناقتاپ ءجۇرىپ، اقىرى وت باستى. مەن كەيىنىرەك نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازار بايەۆقا ونىڭ جاقىن سەرىكتەرىنىڭ ساياسي قيتۇرقىلىعى ەلىمىزدىڭ تاس-تال قا نىن شىعارا جازداعانىن اشىق ايتتىم.
قالاي دەسەك تە، مەملەكەتتە ۇلكەن جانە كىشى پرەزيدەنت دەگەن بولماۋى كەرەك دەپ سانايمىن. «كەتتىڭ بە – قايى رىل ما!» بولاشاقتا ەل تىزگىنىن ۇس تايتىن ازاماتتار وسى جاعدايدان ساباق الىپ، مۇنداي نارسەدەن قاشىق بولۋعا جانە تەك قانا مەملەكەتتىڭ مۇددەسى مەن قوعامنىڭ بەرەكە-بىرلىگىن ويلاۋعا ءتيىس، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ سۇحباتىندا.
