2019-2021 jyldyń aralyǵynda júzege asqan aýqymdy joba adasqannyń aldy jón, arty soqpaq dep, ıt ólgen jerdegi Sırıaǵa attanyp, artynan barmaǵyn tistegen qandastarymyzǵa qol ushyn sozdy.
Memleket basshysynyń keńesshisi, "Jýsannyń" kýratory Erlan Qarınniń atap ótkenindeı osynaý operasıaǵa atsalysqan azamattar basyn qaterge tikken.
"Sırıaǵa baryp, ońbaı opyq jegen, ári sol áreketine ókinetin qandastarymyzdy izdeý ońaıǵa soqpady. Olardyń ornalasqan jerip anyqtap, artynan ushaqqa jetkizý úshin saýatty jospar qurý qajet boldy. Operasıa aıasynda negizinen áıelder (188 adam) men balalardyń qutqarylǵany belgili, alaıda joldasynyń kózine tússe, olardyń elge oralýy neǵaıbyl edi. Sol sebebi olardy ushaqqa syrt kózden tasalap jetkizýge týra keldi...", – degen bolatyn buǵan deıin Dalanews.kz-ke pikir bildirgen Qarın.
Din ister komıteti: "Propagandaǵa propagandamen jaýap qaıtarý qajet"
Bizdiń bul taqyrypty qaýzaýymyz beker emes. Jýrnalısermen júzdesken Din isteri komıtetiniń tóraǵasy Erjan Núkejanov "Jýsan" operasıasynyń talaı otbasyǵa (onyń ishinde ana men balaǵa) septigin tıgizgenin aıtty.
Kúıeýiniń sońynan erip, tozaqqa túskendeı bolǵan áıelderdiń kópshiligi elge oralǵasyn ortaǵa sińisip, zaıyrly ómirge beıimdele bastaǵan. Sóı degen komıtet tóraǵasy Qazaqstannyń radıkaldanǵan aýdıtorıany durys jolǵa salý tájirıbesine AQSH pen Batys elderiniń nazar aýdarǵanyn aıtty.
Ekstremızm ıdeologıasymen ýlanǵan azamatty qalypty ómirge qaıta oralý syrt kózge jeńil kóringenmen, shyn máninde úlken qajyr-qabiletti qajet etetin mehnat jumys. Sebebi, destrýktıvti dinı aǵymdardyń propagandasy tynymsyz júrgiziledi.
Buǵan tótep berý úshin Din isteri komıteti propagandaǵa propagandamen jaýap qatýdy kózdep otyr.
"Bıylǵy jyldyń alǵashqy shıreginde álemjeli men ǵalamtor keńistigine jat aǵymdardyń teris pıǵylyn áshkereleıtin myńdaǵan aqparattyq, tanymdyq materıal júktedik. Ótken ýaqytpen salystyrǵanda eki ese kóp. Teris dinı aǵymdarǵa qarsy soqqy berip, qarymta qaıtarýdamyz. Durys baǵyttaǵy kontent ázirdiń ózinde nátıjesin berýde. Biz atqarǵan jumystyń arqasynda osynaý kontentti kórip shyqqan júzdegen, myńdaǵan qazaqstandyq álemjelidegi radıkaldyq toptardan shyqty", – deıdi komıtet basshysy.
Núkejanovtyń pikirinshe "Jýsan" operasıasynyń aıasynda elge oralǵan qyz-kelinshekterdiń derligi alǵashqydaǵy oıynan aınyp, ekstremıstik propaganda men ıdeologıadan túpkilikti bas tartqan. Jasyrary joq, dinı propaganda sanasyn tumshalap, aqyl-esten adastyrǵan jaǵdaı da kezdesedi.
"Jýsannyń" kómegimen elge oralǵan, alaıda ekstremıstik kózqarasynan qaıtpaǵan 30-ǵa jýyq er-azamat pen 20-ǵa tarta qyz-kelinshek qazir túrli lańkestik uıymdardyń qatarynda soǵysqany úshin túrmede jazasyn óteýde.
Din isteri komıteti áleýmettik jelimen qalaı jumys isteýde?
İlgeride 20-ǵa jýyq qyz-kelinshektiń ekstremıstik áreketi úshin abaqtyǵa qamalǵanyn aıttyq. Olardy raıynan qaıtarýdyń amaly bar ma? Din isteri komıteti olardy qalypty ómirge oraltýdyń joldaryn izdeýde me?
Qazir elimizdiń birqatar óńirlerinde Jýsan Zoom baǵdarlamasy júzege asyp jatyr. Sol arqyly elimizdegi Din problemasyn zertteý ortalyqtarynyń mamandary ekstremızm men terorızm úshin abaqtyda otyrǵan azamattarmen Zoom arqyly pikirlesip, olardy oıynan aınytýǵa tyrysýda. Túrmedegi qyz-kelinshektermen dinı másele tóńireginde tildesetin sarapshylar osynaý jobanyń qaıyry bolaryna senimdi.
Ázirdiń ózinde Jýsan Zoom jobasyna Sırıaǵa sapar shekkeni úshin túrmede jazasyn ótep jatqan 60-qa jýyq qyz-kelinshek qosylǵan.
"Ekstremızm baby boıynsha abaqtyda otyrǵan áıelder kóbine-kóp balalarynyń taǵdyryna alańdaıdy.
Sırıadaǵy soǵysty kórgen sábıler atylǵan oq pen jarylǵan bombynyń saldarynan tutyǵyp sóıleıtin aýrýǵa shaldyqqan.
Kópshiliginiń tili kesh shyqqan. Damýynda da keshigý bar. Sarapshylarmen pikirlesken áıelder osy máselege alańdaıtynyn aıtady. Biz óz tarapymyzdan olardyń ul-qyzdaryna járdem berýge tyrysamyz", – deıdi áleýmettanýshy ári osy jobanyń jetekshileriniń biri Gúlnaz Razdyqova.
Tutastaı alǵandaǵy ekstremızm úshin sottalǵan abaqtydaǵy azamattarmen jumys belsendi júrýde.
"Jýsan" operasıasy: AQSH pen Batys elderi Qazaqstan tájirıbesinen úlgi alýdy kózdeıdi
Aıtqandaı "Jýsan" operasıasynyń jańǵyryǵy shartarapqa tarasa kerek. Túneýkúni Atyraý óńirine kelgen AQSH ǵalymdary osynaý jobanyń qalaı ázirlengenin búge-shúgesine deıin surapty. Máselen Illınoı ýnıversıtetiniń beldi ǵalymy Stıven Ýeın men Vashıngton atyndaǵy oqý ornynyń ǵylymı qyzmetkeri Noa Teker myrza "Jýsannyń" kómegimen elge oralǵan azamattarmen tildeskisi kelgen eken. Budan bólek olardy ortaǵa beıimdeý tájirıbesine qumbyl kóńil bólgen. Amerıka men Batys ǵalymdary "Jýsan" jobasyna qyzyǵyp otyrǵanyn jasyrmapty.
Amerıka sarapshylary "Sırıadan oralǵan azamattardyń balalary qandaı kúıde? Olar mektepke baryp júr me? Qatarlastarynan jábir kórmeı me?" degen saýaldy da tótesinen qoıypty.
Qadirmendi meımandardy qarsy qalǵan Atyraý oblysy ákiminiń orynbasary B.Hamenova "Jýsannyń" arqasynda Otanyna oralǵan balalardyń tolyqqandy bilim alyp júrgenin aıtady, olardyń oqý úlgerimi de qatarlastarynan kem emes. Budan bólek mundaı otbasydan shyqqan oqýshylar mektepte tegin tamaqpen qamtylǵanyn aıta ketý kerek.
Ázirlegen, Aıaýlym SHAIMARDAN
https://dalanews.kz/kogam/65647-zhusan-operaciiasy-siriiadan-oralganda
