Jetisý ýnıversıtetinde ǵalymdar jahandyq qundylyqtar máselesin talqylady

Aqtoty Japatova 12 jel. 2025 10:33

İ.Jansúgirov atyndaǵy Jetisý ýnıversıtetinde «Ózgermeli paradıgmalar tusyndaǵy qundylyqtar: HHİ ǵasyrdaǵy tulǵa, qoǵam jáne órkenıet baǵdary» atty halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferensıa ótti. Konferensıa jumysyna qazaqstandyq jáne sheteldiń joǵary oqý oryndarynyń ǵalymdary men oqytýshylary, memleket jáne qoǵam qaıratkerleri, Jetisý oblysy ákiminiń orynbasary M.Kólbaev, oblystyq máslıhat tóraıymy G.Toılybaeva qatysty, dep habarlaıdy Dalanews.kz.

Plenarlyq májilisti Basqarma tóraǵasy – rektor, zań ǵylymdarynyń doktory, profesor Ermek Bóribaev ashyp atalǵan konferensıanyń ǵylymı jáne qoǵamdyq mańyzyna toqtaldy.

«JaHandaný, sıfrlandyrý jáne jasandy ıntellekt tusyndaǵy qundylyqtar transformasıasyn zertteý asa mańyzdy. Búgingi konferensıada qundylyqtar taldaýǵa, salystyrýǵa jáne empırıkalyq turǵyda tekserýge bolatyn dınamıkalyq qubylys retinde qarastyrylady», - dedi E.Bóribaev.

Jetisý ýnıversıteti uıymdastyrǵan halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferensıaǵa QR Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstri S.Nurbek arnaıy Alǵy sóz joldady. Onda mınıstr konferensıa qatysýshylaryn quttyqtaı otyryp, «Qundylyqtar júıesiniń transformasıasy, jaHandandyrý men sıfrlandyrý qoǵamnyń rýhanı-adamgershilik damý baǵyttaryn aıqyndaý - qazirgi memlekettik saıasattyń basymdyqtarynyń biri. Bul konferensıa ózgermeli áleýmettik, mádenı jáne tehnologıalyq ortada qundylyq baǵdarlaryn jańasha paıymdaýdyń ózektiligin tanytatyn ǵylymı dıalog alańy retinde qundylyq saıasatyn jańasha damytýǵa úles qosady dep senemin»-dedi.

Plenarlyq májiliste fılosofıa ǵylymdarynyń doktory, Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń profesor-zertteýshici A.Kýlsarıeva, QR BǴM Ǵylym komıteti Fılosofıa, saıasattaný jáne dintaný ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri, fılosofıa ǵylymdarynyń doktory, profesor N.Seıtahmetova baıandama jasady. Baıandamashylar qoǵamdyq qundylyqtardyń údemeli transformasıasy jaǵdaıynda tulǵanyń damýyna yqpal etetin jańa baǵyttardy aıqyndaý máselesin kóterdi. Reseılik ǵalym, fılosofıa ǵylymdarynyń doktory, profesor A. Kolesnıkov mádenıetaralyq fılosofıa jaıynda oı qozǵady. ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq ýnıversıtetiniń ǵalymy, qaýymdastyrylǵan profesor B. Meırbaev «XXI ǵasyrdaǵy qundylyqtardyń transformasıasy: adam fılosofıasy jáne gýmanızm negizderi» taqyrybynda mazmundy baıandama oqydy. Q.Qarasaev atyndaǵy Bishkek memlekettik ýnıversıtetiniń profesory G.Botokanova zamanaýı qıyndyqtar men dástúrli mádenıet turǵysyndaǵy ǵylymı baıandamasyn usyndy. Fılosofıa ǵalymdary Á.Quranbek P4C jahandyq qozǵalysy jáne qazaqstandyq zerttteýler men izdenister, N.Baıtenova HHİ ǵasyrdaǵy jahandyq týrbýlenttilik jaǵdaıynda qundylyq paradıgmalarynyń transformasıasynyń fılosofıalyq negizderi, A.Qurmanalıeva Tildik negizdegi ulttyq birtutastyq: mýltımádenı medıakeńistiktiń qazaq balalarynyń tildik mashyqtaryna yqpaly taqyrybynda óz oılaryn ortaǵa saldy.

Qazaqstannyń Qurmetti jazýshysy, Halyqaralyq «Alash» ádebı syılyǵynyń laýreaty, Búkilálemdik Shyńǵyshan Akademıasynyń akademıgi Á.Árin mańyzdy baıandama jasady. 

"Qazaq halqynyń tarıhyn zertteý – ulttyń rýhanı tamyryn tanýdyń, mádenı bolmysyn saqtaýdyń mańyzdy joly. Bul jolda tarıhı derekterdi ǵylymı negizde taldap, aýyzsha jáne jazbasha muralardy salystyra otyryp, shynaıy qorytyndy jasaý qajet. Tarıhty burmalamaı jetkizý – ótkenge qurmet, bolashaqqa amanat. Sondyqtan ár zertteýshi men árbir azamat tarıhı faktilerdiń dáldigine mán berip, ıdeologıalyq ne sýbektıvti kózqarastardan ada, ádil ári aqıqat kózqarasty ustanýy tıis",- dedi ol.

Konferensıanyń seksıalyq májilisi «Qundylyqtardy zertteýdiń fılosofıalyq negizderi men ádisnamasy», «Sıfrlandyrý men jasandy ıntellekt (JI) jaǵdaıyndaǵy tulǵa qundylyqtary synaq ári múmkindik retinde», «Qoǵam jáne qundylyqtar: dástúr jáne jańǵyrý», «Mádenıetaralyq komýnıkasıa jáne órkenıetter dıalogy», «Ádebıet pen óner qundylyqtardy saqtaýshy retinde», «HHİ ǵasyrdyń qundylyq baǵdary aıasyndaǵy bilim men tárbıe» baǵyttary boıynsha ótti.

Halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferensıa ǵalymdar úshin HHİ ǵasyrda adamnyń tulǵalyq damýy, qoǵamdyq ınstıtýttardyń turaqtylyǵy jáne órkenıettik progrestiń úılesimdi traektorıalaryn talqylaý, sondaı-aq gýmanıtarlyq, áleýmettik, mádenı jáne fılosofıalyq salalardaǵy ǵylymı pikir almasý alańy boldy.

Konferensıa sońynda A.Kýlsarıeva men E.Bóribaevtyń redaktorlyǵymen jaryq kórgen «Paradıgmy sennostnyh ýstanovok ı sennostnogo soznanıa v kazahstanskom obshestve: trendy, dınamıka, perespektıvy» ujymdyq monografıanyń tusaýkeseri ótti.

Elimizdiń Táýelsizdik kúnine oraı uıymdastyrylǵan shara QR ǴJBM qarjylandyratyn «Táýelsizdik kezeńindegi qazaqstandyq qoǵamnyń qundylyq baǵdarlarynyń evolúsıasy jáne transformasıasy» atty baǵdarlamasyn iske asyrý aıasynda ótti.


Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar