Jetisý óńirinde qazirdiń ózinde qala turǵyndarynyń 100 paıyzy, aýyl turǵyndarynyń 99,5 paıyzy sýmen qamtý qyzmetine qol jetkizgen. Al jyl sońyna deıin ortalyqtandyrylǵan sýmen qamtýǵa jatatyn 331-i eldi mekenniń barlyǵy nemese 694,2 myń adam ortalyq aýyz sý júıesine qosylady dep kútilýde,– dep habarlaıdy Dalanews.kz

2022-2024 jyldary oblysta 420,5 shaqyrym sý qubyry jelisi qaıta jańǵyrtylyp, 24 eldi mekende aýyz sýdyń sapasy jaqsardy. Ortalyq sý qubyryna tórt aýyl qosyldy: Qaratal aýdanynyń Besaǵash, Birlik jáne Alakól aýdanynyń Bıbaqan, Toqjaılaý aýyldary. Bul rette oblystaǵy eń shalǵaı eldi meken – Qaratal aýdanyndaǵy Kópbirlik aýylynyń turǵyndary sapaly aýyz sýǵa qol jetkizdi. Aýylda ortalyqtandyrylǵan sý qubyry bolǵanymen, sýdaǵy tuz mólsheri ruqsat etilgen normadan birneshe ese joǵary bolǵan. Kópten túıini sheshilmeı kele jatqan bul másele oblys ákiminiń tapsyrmasymen qabyldanǵan sharalardyń arqasynda byltyr sheshimin tapty.

– Aýyz sý – densaýlyq kepili, sondyqtan onyń sapasy asa mańyzdy. Sońǵy birneshe jylda bizdiń aýylda sý máselesi kúrdeli boldy. Densaýlyqqa zıan tıgizetin tuzdy sýdy ishýge májbúr boldyq. Qazir bul másele sheshildi. Halyq rıza. Bizdiń aýylǵa keletin, 30 jylda bir ret jóndeý kórmegen joldy da retke keltirdi. Endi 1,5 saǵatta asyqpaı aýdan ortalyǵy Úshtóbe qalasyna jetemiz. Aýylymyzǵa budan bylaı da kóńil bólinedi dep oılaımyn, – dedi Kópbirlik aýylynyń turǵyny Zámzágúl Nesipbaeva.

Tekeli qalasynyń turǵyndary da uzaq jyldardan keıin sapaly aýyz sýǵa qol jetkizdi. Eske salsaq, buǵan deıin Tekelige aýyz sý Shaja men Qora ózeninen eski súzgi stansasynan ótkizilip, kóktem-jaz mezgilinde jańbyr men qardyń erýinen ishýge jaramsyz bolatyn da, turǵyndardan aryz-shaǵymdar jıi túsetin. Bul másele qalanyń ishki sý jelileriniń tozýy saldarynan ýshyǵa tústi.

Osyǵan oraı 2024 jyly bul máseleni túbegeıli sheshý úshin búdjetten qarjy bólinip, súzgi stansasynyń jabdyqtary aýystyrylyp, aǵymdaǵy jóndeý júrgizildi, aýqymy 3000 m3 bolatyn eki rezervýar, skvajınadan 16,5 km sýmen qamtý júıesi salyndy. Sol sıaqty sýmen jabdyqtaý jelilerindegi 392 ysyrma aýystyryldy, bul qajet kezde búkil sý júıesin emes, tek belgili bir bóligin ǵana óshirýge qolaıly bolmaq. Jalpy barlyq jumys jeltoqsan aıynda aıaqtaldy, qazir paıdalanýǵa berý satysynda, mamyrǵa deıin aıaqtalady dep josparlanyp otyr.

Oǵan qosa mamyr-maýsym aılarynda sý sapasy taǵy bir ret tekseriledi. Jumystyń 2-shi kezeńi de, ıaǵnı sýmen qamtýdyń ishki júıelerin aýystyrý isi qosymsha bastaldy, oǵan 400 mln. teńge bólindi. Joba aýyspaly, kelesi jyly da jalǵasady. Sóıtip Tekeli qalasynda birneshe jyl boıy jergilikti halyqqa qolaısyzdyq týdyryp kelgen sapasyz aýyz sý máselesi búginde tolyq sheshimin tapty.

Kerbulaq aýdanyndaǵy Saryózek aýylynyń turǵyndaryn sapaly aýyz sýmen qamtý máselesin sheshý jumystary aıaqtalýǵa jaqyn.

Eske salsaq, 2008-2023 jyldar aralyǵynda aýylda sý qubyry jelilerin qaıta jańǵyrtýdyń tórt kezeńi atqaryldy. Al ótken jyly sý qubyry jelilerin qaıta qurýdyń 5-kezeńi bastaldy. 178,6 shaqyrym sý qubyrynyń qurylysy júrgizilýde. Búgingi kúni 22 shaqyrymy tóselip, júıeli jumystar jalǵasýda.

Jelilerdiń qurylysy aıaqtalǵannan keıin Saryózek aýylyndaǵy uzaq jyl boıy sheshimin tappaı kele jatqan aýyz sý sapasyna qatysty másele túpkilikti sheshimin tappaq.

Sol sıaqty jýyq arada Alakól aýdany Lepsi aýylynda aýyz sý máselesi sheshiledi. Qurylys jumystaryn bastaýǵa respýblıkalyq búdjetten 800 mln. teńge bólindi. Jyldyń sońyna deıin aýyl ortalyq aýyz sý júıesine qosylady dep josparlanǵan.

Al Alakól aýdany Bıbaqan aýylynyń turǵyndary uzaq jyldar boıy sorǵydan sý iship kelgen. 160-qa jýyq turǵyny bar aýylda ortalyq sý qubyry bolmaǵan. Sý qubyry tóselgennen keıin bul másele sheshildi.

– Buryn sýdy aýlaǵa ornatylǵan sý sorǵyshtan alatynbyz. Sondaı-aq baqsha men kókónis alqabyn sýarýǵa sý únemi jetpeı qalatyn. Ásirese jazda sýdy únemdeý kerek boldy. Byltyrdan beri aýylymyzǵa sý tartyla bastady. Qazir sýymyz taza, jumsaq, qysymy jaqsy. Halyqqa qajetti jaǵdaı jasalyp jatyr, ásirese aýyz sý máselesiniń sheshilgenine qýanyshtymyz, – dedi Bıbaqan aýyl turǵyny Qapıza Hamıtova.

Bıyl oblysta sý qubyrlaryn salý mene qaıta jańǵyrtý baǵytynda 18 joba júzege asyrylýda. 2604 turǵyny bar taǵy 4 aýyl ortalyq sýmen qamtylady. Atap aıtqanda, olar – Alakól aýdanyndaǵy Qońyr, Qaratal aýdanyndaǵy Umtyl, Aqsý aýdanyndaǵy Qopaly, Panfılov aýdanyndaǵy Jıdeli aýyldary.

Sonyń nátıjesinde 2025 jyldyń sońyna qaraı Jetisý oblysyndaǵy 358 eldi mekenniń ortalyq sýmen qamtamasyz etýge jatatyn 331-i ortalyq sý júıesimen tolyq qamtylady.