Bir kúni ómirimdi birden ózgertken qubylys boldy. Sodan keıin bir ǵajaptan soń bir ǵajap kezek-kezek esik qaqty.
Evgenıa Medvedeva, Reseı
Kóp adam ǵajaptardy kórip ómir súrse. Keı adam olardy bilmeı ótedi. Men úshin bul tamasha jańalyq boldy. Osynshalyq jaqsylyq bolady dep sengen jan emes em.
Men eshkimnen eshteńe kútpeıtin boldym. Sol kezde janyma baılaǵan aýyr tastar ózdiginen tústi. Jep-jeńil ómir súre bastadym. Buǵan deıin qalaı ómir súrsem dep oılap kelgendeı boldym. Endi ǵana ómir súre bastaǵan adam sekildi kórindim.
Ózimnen de eshteńe kútpedim. Buryn mynadaı, anadaı bolýym kerek dep talaptanatynmyn. Anany istesem, kóp nárse biletin bolamyn dep kútetinmin. On maqala jazsam, joq, odanda on kitap jazsam dep kete beretin...
Ózimnen qaı isim úshin de qorytyndy shyǵara berýdi doǵardym. Pálen jumysty bitirsem, túgen aqsha tabam degendi qoıdym.
Ózgelerden de birdeńe kútýdi qoıdym. Olar meni baǵalaı qalar, jumysymdy unatar demeıtin boldym.
Kúıeýimnen de túk kútpeıtin boldym. Aıaq astynan meni jaqsy kórip keter, túsinetin bolar dep dámelený aqymaqtyq ekenin túısindim. Meniń qalaýym boıynsha ómir súrýi múmkin emestigine kózim ashyldy.
Ár jaqtan aqsha kútkendi doǵardym. Qolymda bar qarjyma qanaǵat ettim. Kóp aqshany qaıdan tapsam eken degen suraqty jyly jaýyp qoıdym. Sanam tolysqan shaqta aqsha tabýdyń amaly ózi-aq tabylar dedim. Kerek sátinde, kerek jerinde, men úshin mańyzdy kezde bári keledi dep bildim.
Ómirden eshteńe kútpedim. Talap ta etpedim. İshimnen ylǵı da ádiletsizdikten kóp nársege qolym jetpeı qalǵandaı kúı keshetinmin. Bárin men isteımin, keıbireýler múlde eshteńe istemeıdi degen sıaqty.
Erteń bári jaqsy bolyp ketedi dep ózimdi aldarqatýdy doǵardym. Óz-ózinen bári jaınap ketsin dep kútpedim. Meniń ishimdegi kishkentaı qyz tynyshtyq pen erkindikti qalaıtyn. Al, eresek oıym tynyshtyq pen erkindik tek janǵa laıyq kúı ekenin túsindi. Al, ómirde sheshetin másele, bitiretin isterdi bitirý kerektigin túsindi.
Múlde eshteńe kútpeıtin boldym... Erteń ne bolatyny mazalamaıtyn boldy. Buryn ne jaqsylyq bop qaldy eken dep elegizip júretinmin. Óıtkeni, ishimnen álim jetpeı qalarlyq bir nárse bop qalatyndaı kórýshi em. Ózime degen senimsizdikten bolsa kerek.
Ómirge múlde beıtarap emespin. Tek keleshekke qatysty úmit-senimimdi doǵardym. Ne bolsa eken, qaıtsem eken degendi keıinge ysyrdym. «Bolatyn nárse bolady, bári de men úshin tek jaqsylyǵyn ákeledi» dep túıip qoıdym.
Oılastyryp júrgen josparlar óz kezeginde baıaý bolsa da jyljyp jatyr. Meniń ózime tizip qoıǵan nátıjelerim ómir ǵajaby usyna alar nátıjesiniń janynda tym kúlkili ekenin aıtpaı-aq qoıaıyn. Kútý, úmit etýdi doǵarsań, ómir ózi-aq zor jetistikke jeteleı beredi.
Kútý barlyq kúsh-qýatyńdy soǵan ǵana sarp etedi. Sanańdy syzyp qoıǵan jospardan asa almaı qalasyń. Osydan artyǵy joq sıaqtanady. Kútýdi doǵarsań, ómir nebir ǵajaptarǵa jeteleı beredi. Esh kútpegen ǵajaptarǵa qol sozasyń.
İshimnen ne alatynymdy shektep alatynmyn. Sana tek sol josparǵa qyzmet etetin. Shektemeńiz. Siz syzǵan sheńberdiń syrtynda ómirdiń talaı ǵajaby qalyp ketedi eken.
Únemi anany qalaı jasaıdy, mynaǵan qalaı qol jetkizedi dep ýaıymdaıtynmyn. Birdeńe búldirsem, kúıeýime qaıtyp aıtam, bóten adamdarǵa ne dep sóıleımin dep alańdaıtynmyn. Qalaı isteý kerektigin aldyn ala bilgenim durys dep sanaıtynmyn. Eshbir qatelik jasamaý kerek dep túsinetinmin.
Al, qazir qalaı dep alańdamaımyn. Alańdamaǵan soń bári ózdiginen op-ońaı sheshiledi. Buryn bárin bilýim kerek dep ózimdi qınaıdy ekenmin. Bir nársege daıyndalsam, daıyndyqsyz qadam baspaýshy edim. Endi óıtpeıtin boldym. Bar kúsh-jigerim daıyndyqqa ketip qalady eken. Emtıhanǵa daıyndalǵandaı. Daıyndalasyń, emtıhan bolǵan kezde uıqyń qanbaı, sharshap, eshteńege zaýqyń soqpaı turasyń.
Úzdik oqýshy bola bergennen sharshadym. İshtegi álemime revolúsıa jasadym.
Qalaı bolsa, solaı bolsyn...
Bárin istep júrip túsinip alamyn.
Men jaýabyn bilýge tıisti bolǵanda bile jatarmyn.
Kezdeısoq jaǵdaı bolmaı qoımaıdy. Bolǵan kezde baǵalarmyn. Men úshin bári jaqsylyqpen bitsin.
Osyny túsingen kezde bári op-ońaı bolyp ketti. Báribir sekildenip. Men artyq oıdan jeńildep qaldym.
Men qalaı istegim kelse, solaı isteımin. Burynǵydaı bárin tek bestikke tapsyrý shart emes. Qolymnan kelgeninshe, kelmese aıyby joq. Nátıjege qoljetkizý de maqsat emes.
Sodan beri meniń ómirimde ózgerister bola bastady:
Birinshiden, men ózimdi estı bastadym. Maǵan tyń ıdeıalar kele bastady. Iaǵnı, olar bolǵan, tek men olardy elemeı júrippin. Ózimniń ıdeıalarymdy júzege asyrýǵa yntam oıandy. Qalaı isterimdi de bilmedim. Biraq qolymnan keldi. Oılaǵannan bastap, oıym júzege asa berdi.
Ekinshiden, isterim burynǵysynan eki ese kóbeıdi. Buryn ýaqytty daıyndyqqa jegizedi ekem. Jasaǵanym áldeqaıda nátıjeli bola bastady.
Úshinshiden, tek keregimdi suraıtyn boldym. Dál qazir, osy sátte muqtaj nársemdi ǵana suraımyn. Ózgeler túsinbes, uıat bolar demeıtin boldym.
Tórtinshiden, bir oqıǵadan soń bir oqıǵa, úlgere almaı ketem. Qanshama nársege úlgerýim kerek. Bárine úlgergensip júrmin. Buryn ne bolar eken dep kútetinmin. Qazir barymen bazar. Keı jaǵdaılardy ózim bastap jasaımyn. Buryn tek basyma tússe ǵana jaýap berýmen shektelgem.
Besinshiden, sońǵy eki aptada qanshama qyzyqty adamdarmen tanystym deseńizshi. Men kóshede, dúkende, lıftide tanysatyn bolyp kettim. Qalaı tanyssam eken degen suraq mazalamaıtyn boldy.
Altynshydan, kerek jerde kerek sátte bolýdy úırendim. Sonyń arqasynda qanshama másele yń-shyńsyz, artyq ýaqytsyz tez bitti.
Jetinshiden, dúkenge jumsaıtyn qarjym eki ese azaıdy. Buryn kóp nárseni artyq alyp júrippin. Jetpeıtin. Buryn annam ózine unaıtyn zatyn laıyqty qarjyǵa satyp alǵanda tańqalýshy edim. Men dál sol zatty eki ese baǵasyna alatynmyn. Endi ózime ǵana jumsaıtyn aqsha únemdelip qalyp júr.
Ómirimde kóp qubylys ózdiginen oryn alatyn boldy. Buryn qansha kútseń de kelmeıtin keı tilekter oryndala bastady.
Bir zańdylyqta (manıfesasıa zańy) mynany oqydym:
Jaýapkershilik – ómir dál qazir usynyp turǵandy ala bilý. Jaýapkershilikti osylaı túsindirý maǵan qatty unady. Biraq ol kezde ony ómirde qalaı qoldanýǵa bolatynyn bilmegen edim. Men tek ómirde jolym bolmady dep qana kún kórippin. Berip turǵandy alý kerektigin uǵynbappyn. Ómirdiń syıyn kórmeppin. Ómiri «qalaı?» degen saýaldyń aınalasynda ǵana aınalsoqtap júre berippin.
Qalaı degen saýaldyń bárin qoqysqa tastaı berińiz. Ol sizdiń ómirińizde óz qyzmetin atqaryp boldy.
Ómir áldeqaıda qarapaıym. Baqylaýǵa qulyqty bolmańyz. Bárin bilý shart emestigin túsinińiz. Kútpeńiz eshteńe. Ómir beretinin ashyq beretin bolady. Tek berip turǵanda ala bilińiz.
Kóp adam úshin bul da qıyn. Kútpeı ómir súrý múmkin emes deıtinder bar.
Aýdarǵan Shynar Ábildá
