Jaqynda Májilis depýtaty Ermurat Bápı EXPO-2017 kórmesine baılanysty qozǵalǵan atyshýly qylmystyq isti qaıta tergeýdi talap etken edi. Onyń aıtýynsha, bul is "Eski Qazaqstan" kezeńindegi saıası-ekonomıkalyq júıeniń kóleńkeli tustaryn tolyq ashpaǵan. Sonymen qatar naqty kináliler jazadan qutylyp, jazyqsyz azamattar jaýapqa tartylǵan.
Depýtattyń bastamasyna qoǵam belsendileri men saıasatkerler de ún qosa bastady. Solardyń biri — saıasatker Ámirjan Qosan, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Buǵan deıin osy is boıynsha sottalǵan Murat Omarov ózine jáne Talǵat Ermegıaevke taǵylǵan aıyptardyń qoldan uıymdastyrylǵanyn málimdegen bolatyn. Onyń aıtýynsha, para alǵan naqty tulǵa — "Eski Qazaqstanmen" baılanysty, biraq aty-jóni atalmaı qalǵan.
Osyǵan oraı, depýtat Ermurat Bápı istiń materıaldaryn muqıat zerttep, Bas prokýratýraǵa resmı saýal joldaǵan bolatyn. Onda jańa mán-jaılardyń ashylýyna baılanysty úkimge qarsylyq bildirý jáne isti qaıta tergeý qajettigin alǵa tartqan.
"Bul iste qylmysqa qatysy bar adamdar jaýapkershilikten bosatylǵan. Al kinásizder jazalandy. Mundaı jaǵdaıda ádilet týraly sóz qozǵaýdyń ózi qıyn", – dedi depýtat.
Aıta keteıik, ulttyq kompanıanyń burynǵy basshysy Talǵat Ermegıaev búginde qamaýda otyrǵanyna on jyl boldy.
Ámirjan Qosan ne deıdi?
Atalǵan máselege qatysty saıasattanýshy Ámirjan Qosan da pikir bildirdi. Onyń sózinshe, EXPO-2017 isi – Eski Qazaqstan tusyndaǵy klanaralyq tartystyń bir ǵana kórinisi.
"EXPO degenimiz eski Qazaqstan tusynda búdjettiń qyrýar qarjysy jumsalǵan jalǵyz joba emes. Ondaı baǵdarlamalar kóptep sanalady. Olarǵa da qatysty nebir shýly sot prosesteri ótti. Nátıjesinde, qarmaqqa shabaqtar túsip, shortandar shalqyp júre berdi!
Bir nárse anyq: eks-elbasy Nursultan Nazarbaev qurǵan qubyjyq júıede qoldy bolǵan búdjettik qarjynyń árbir tıynynda sol kezde bas bılik basynda otyrǵan Nazarbaevtyń otbasynyń, týǵan-týystarynyń, Nazarbaevqa jaqyn yqpaldy klandar men toptardyń, qoldan jasalǵan olıgarhtardyń tikeleı qatysy boldy. Bir sózben aıtqanda, joǵary jaqtyń ne naqty tapsyrmasy, ne ruqsaty bolmaı, eshkim de ashkózdik tanytyp, búdjet qarjysyna korrýpsıalyq qolyn sala almady", – deıdi ol.
Qosannyń pikirinshe, sol kezeńdegi sottar prezıdentke tikeleı baǵynyshty bolǵandyqtan, iri kólemdegi qarjy jymqyrý faktileri boıynsha naqty jaýaptylar sottalmaı qalǵan.
"Sol kezdegi sottardyń prezıdentke tikeleı baǵynyshty bolǵanyn eskersek, halyq qarjysyn jymqyrtýǵa baılanysty sottarda prezıdenttiń aınalasyndaǵy naqty tulǵalar jaýapty bop tabyla qoımady (tabylyp jatsa da, sol kezdegi klanaralyq tartystyń qurabyn bop ketti). Sol sebepti aıran ishkender tutyldy, shelek jalaǵandar qutyldy, ıaǵnı, joǵaryda "kryshasy" joq nebir azamattar naqaqtan-naqaq taǵylǵan aýyr aıyptardy arqalap, sottalyp ketti. EXPO-ǵa qatysty sot isi sol úrdistiń bir parasy ǵana.
Qazir bolsa, jaǵdaı ózgerip jatyr. Eski Qazaqstan tusynda aıtylmaı kelgen shyndyq birtindep jarıa bola bastady.
Alaıda bul prosestiń kóleńkeli tusy da joq emes. Baıqaýymsha, sol shyndyq jartykesh sıpat alyp bara jatqan syńaıly, ıaǵnı, qazirgi bılikke jaqyn yqpaldy toptardyń múddesine saı isterdiń jaı-japsary jaryqqa shyǵa bastady da, ol toptarǵa jaısyz jaıttar aıtylmaı jatqan sekildi", – dep qosty ol.
Mundaı jaǵdaıda saıasatker túbegeıli sheshim qajet ekenin alǵa tartady.
"Ózin Jańa, Ádiletti Qazaqstan dep jarıalaǵan elimizde Ádilettik qaǵıdattarynyń tolyqqandy hám tolyqmándi, túpkilikti de túbegeıli ornaýy úshin, jáne de keshe ádiletsizdik zardabyn shekken eshkim de alalanbaýy úshin eski Qazaqstan tusynda qabyldanǵan klanaralyq tartys sıpatyndaǵy sot sheshimderi túgeldeı (!) qaıta qaralýy tıis! Sol kezde shyrqyraǵan Shyndyq ashylady, naǵyz Ádildik ornaıdy", - dedi ol.
Sonymen qatar saıasatker sol kezeńdegi saıası astarmen sottalǵandar jaıyn da eske saldy.
"Bizde eski Qazaqstan tusynda saıası astary bar sot prosesteri de bolǵanyn umytpaýymyz kerek! Avtorıtarlyq rejımge ashyqtan-ashyq qarsy shyqqan qanshama asyl azamattar sottaldy, túrmege jabyldy, shetel asyp ketti. Qanshama adamǵa qarsy qorqytý-úrkitý, arandatý aksıalary uıymdastyryldy! Ózim de jastaıymnan sol sottardyń azabyn tarttym, ózim jáne otbasym arnaıy organdar uıymstastyrǵan quıtyrqy arandatý áreketteriniń qurbany boldyq. Ol ońbaǵandyqtaryn men eshqashan da keshirmeımin!
Qazirde sol kezeńniń zardabyn shekken opozısıa ókilderiniń aldy ómirden ótip jatyr, keıingileri biraz jasqa kelip qaldy", - dep qosty ol.
Osy tusta, saıasattanýshy prezıdent Toqaevtyń opozısıa ókilderimen baılanysty qadamdaryn atap ótti.
"Iá, azdap bolma da, jylymyq seziledi. Ótkende prezıdent Toqaev elimizdiń Táýelsizdigine úlesin laıyq qosqan azamattar ishinde talaı jyl Nazarbaevpen kúresip kelgen Serikbolsyn Ábdildınniń atyn atady. Ol sózi tarıhı ádilettiktiń bastaýy syndy bolǵandaı. Odan keıin shırek ǵasyr opozısıa qatarynda júrgen meni "Parasat" ordenimen nagradtaý týraly Jarlyqqa qol qoıdy.
Alaıda óziniń tarıhı turǵydan laıyq baǵasyn ala almaı júrgen qanshama asyl azamattar áli de eskerýsiz qalýda!
Menińshe, ózin Ádiletti dep sanaǵysy kelse, Jańa Qazaqstan bıligi kezinde eski Qazaqstan tusynda saıası astarmen sottalyp, jazyqsyz jaza tartqan basqa da azamattardyń aldyndaǵy moraldyq, adamı, saıası paryzyn osylaısha óteı alady!", - dep túıindedi ol.
