جاقىندا ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرمۇرات ءباپي EXPO-2017 كورمەسىنە بايلانىستى قوزعالعان اتىشۋلى قىلمىستىق ءىستى قايتا تەرگەۋدى تالاپ ەتكەن ەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل ءىس "ەسكى قازاقستان" كەزەڭىندەگى ساياسي-ەكونوميكالىق جۇيەنىڭ كولەڭكەلى تۇستارىن تولىق اشپاعان. سونىمەن قاتار ناقتى كىنالىلەر جازادان قۇتىلىپ، جازىقسىز ازاماتتار جاۋاپقا تارتىلعان.
دەپۋتاتتىڭ باستاماسىنا قوعام بەلسەندىلەرى مەن ساياساتكەرلەر دە ءۇن قوسا باستادى. سولاردىڭ ءبىرى — ساياساتكەر ءامىرجان قوسان، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
بۇعان دەيىن وسى ءىس بويىنشا سوتتالعان مۇرات وماروۆ وزىنە جانە تالعات ەرمەگيايەۆكە تاعىلعان ايىپتاردىڭ قولدان ۇيىمداستىرىلعانىن مالىمدەگەن بولاتىن. ونىڭ ايتۋىنشا، پارا العان ناقتى تۇلعا — "ەسكى قازاقستانمەن" بايلانىستى، ءبىراق ءاتى-جونى اتالماي قالعان.
وسىعان وراي، دەپۋتات ەرمۇرات ءباپي ءىستىڭ ماتەريالدارىن مۇقيات زەرتتەپ، باس پروكۋراتۋراعا رەسمي ساۋال جولداعان بولاتىن. وندا جاڭا ءمان-جايلاردىڭ اشىلۋىنا بايلانىستى ۇكىمگە قارسىلىق ءبىلدىرۋ جانە ءىستى قايتا تەرگەۋ قاجەتتىگىن العا تارتقان.
"بۇل ىستە قىلمىسقا قاتىسى بار ادامدار جاۋاپكەرشىلىكتەن بوساتىلعان. ال كىناسىزدەر جازالاندى. مۇنداي جاعدايدا ادىلەت تۋرالى ءسوز قوزعاۋدىڭ ءوزى قيىن"، – دەدى دەپۋتات.
ايتا كەتەيىك، ۇلتتىق كومپانيانىڭ بۇرىنعى باسشىسى تالعات ەرمەگيايەۆ بۇگىندە قاماۋدا وتىرعانىنا ون جىل بولدى.
ءامىرجان قوسان نە دەيدى؟
اتالعان ماسەلەگە قاتىستى ساياساتتانۋشى ءامىرجان قوسان دا پىكىر ءبىلدىردى. ونىڭ سوزىنشە، EXPO-2017 ءىسى – ەسكى قازاقستان تۇسىنداعى كلانارالىق تارتىستىڭ ءبىر عانا كورىنىسى.
"EXPO دەگەنىمىز ەسكى قازاقستان تۇسىندا بيۋدجەتتىڭ قىرۋار قارجىسى جۇمسالعان جالعىز جوبا ەمەس. ونداي باعدارلامالار كوپتەپ سانالادى. ولارعا دا قاتىستى نەبىر شۋلى سوت پروسەستەرى ءوتتى. ناتيجەسىندە، قارماققا شاباقتار ءتۇسىپ، شورتاندار شالقىپ جۇرە بەردى!
ءبىر نارسە انىق: ەكس-ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قۇرعان قۇبىجىق جۇيەدە قولدى بولعان بيۋدجەتتىك قارجىنىڭ ءاربىر تيىنىندا سول كەزدە باس بيلىك باسىندا وتىرعان نازاربايەۆتىڭ وتباسىنىڭ، تۋعان-تۋىستارىنىڭ، نازاربايەۆقا جاقىن ىقپالدى كلاندار مەن توپتاردىڭ، قولدان جاسالعان وليگارحتاردىڭ تىكەلەي قاتىسى بولدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، جوعارى جاقتىڭ نە ناقتى تاپسىرماسى، نە رۇقساتى بولماي، ەشكىم دە اشكوزدىك تانىتىپ، بيۋدجەت قارجىسىنا كوررۋپسيالىق قولىن سالا المادى"، – دەيدى ول.
قوساننىڭ پىكىرىنشە، سول كەزەڭدەگى سوتتار پرەزيدەنتكە تىكەلەي باعىنىشتى بولعاندىقتان، ءىرى كولەمدەگى قارجى جىمقىرۋ فاكتىلەرى بويىنشا ناقتى جاۋاپتىلار سوتتالماي قالعان.
"سول كەزدەگى سوتتاردىڭ پرەزيدەنتكە تىكەلەي باعىنىشتى بولعانىن ەسكەرسەك، حالىق قارجىسىن جىمقىرتۋعا بايلانىستى سوتتاردا پرەزيدەنتتىڭ اينالاسىنداعى ناقتى تۇلعالار جاۋاپتى بوپ تابىلا قويمادى (تابىلىپ جاتسا دا، سول كەزدەگى كلانارالىق تارتىستىڭ قۇرابىن بوپ كەتتى). سول سەبەپتى ايران ىشكەندەر تۇتىلدى، شەلەك جالاعاندار قۇتىلدى، ياعني، جوعارىدا "كرىشاسى" جوق نەبىر ازاماتتار ناقاقتان-ناقاق تاعىلعان اۋىر ايىپتاردى ارقالاپ، سوتتالىپ كەتتى. EXPO-عا قاتىستى سوت ءىسى سول ءۇردىستىڭ ءبىر پاراسى عانا.
ءقازىر بولسا، جاعداي وزگەرىپ جاتىر. ەسكى قازاقستان تۇسىندا ايتىلماي كەلگەن شىندىق بىرتىندەپ جاريا بولا باستادى.
الايدا بۇل پروسەستىڭ كولەڭكەلى تۇسى دا جوق ەمەس. بايقاۋىمشا، سول شىندىق جارتىكەش سيپات الىپ بارا جاتقان سىڭايلى، ياعني، قازىرگى بيلىككە جاقىن ىقپالدى توپتاردىڭ مۇددەسىنە ساي ىستەردىڭ جاي-جاپسارى جارىققا شىعا باستادى دا، ول توپتارعا جايسىز جايتتار ايتىلماي جاتقان سەكىلدى"، – دەپ قوستى ول.
مۇنداي جاعدايدا ساياساتكەر تۇبەگەيلى شەشىم قاجەت ەكەنىن العا تارتادى.
"ءوزىن جاڭا، ادىلەتتى قازاقستان دەپ جاريالاعان ەلىمىزدە ادىلەتتىك قاعيداتتارىنىڭ تولىققاندى ءھام ءتولىقماندى، تۇپكىلىكتى دە تۇبەگەيلى ورناۋى ءۇشىن، جانە دە كەشە ادىلەتسىزدىك زاردابىن شەككەن ەشكىم دە الالانباۋى ءۇشىن ەسكى قازاقستان تۇسىندا قابىلدانعان كلانارالىق تارتىس سيپاتىنداعى سوت شەشىمدەرى تۇگەلدەي (!) قايتا قارالۋى ءتيىس! سول كەزدە شىرقىراعان شىندىق اشىلادى، ناعىز ادىلدىك ورنايدى"، - دەدى ول.
سونىمەن قاتار ساياساتكەر سول كەزەڭدەگى ساياسي استارمەن سوتتالعاندار جايىن دا ەسكە سالدى.
"بىزدە ەسكى قازاقستان تۇسىندا ساياسي استارى بار سوت پروسەستەرى دە بولعانىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك! اۆتوريتارلىق رەجيمگە اشىقتان-اشىق قارسى شىققان قانشاما اسىل ازاماتتار سوتتالدى، تۇرمەگە جابىلدى، شەتەل اسىپ كەتتى. قانشاما ادامعا قارسى قورقىتۋ-ۇركىتۋ، ارانداتۋ اكسيالارى ۇيىمداستىرىلدى! ءوزىم دە جاستايىمنان سول سوتتاردىڭ ازابىن تارتتىم، ءوزىم جانە وتباسىم ارنايى ورگاندار ۇيىمستاستىرعان قۇيتىرقى ارانداتۋ ارەكەتتەرىنىڭ قۇربانى بولدىق. ول وڭباعاندىقتارىن مەن ەشقاشان دا كەشىرمەيمىن!
قازىردە سول كەزەڭنىڭ زاردابىن شەككەن وپپوزيسيا وكىلدەرىنىڭ الدى ومىردەن ءوتىپ جاتىر، كەيىنگىلەرى ءبىراز جاسقا كەلىپ قالدى"، - دەپ قوستى ول.
وسى تۇستا، ساياساتتانۋشى پرەزيدەنت توقايەۆتىڭ وپپوزيسيا وكىلدەرىمەن بايلانىستى قادامدارىن اتاپ ءوتتى.
"ءيا، ازداپ بولما دا، جىلىمىق سەزىلەدى. وتكەندە پرەزيدەنت توقايەۆ ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنە ۇلەسىن لايىق قوسقان ازاماتتار ىشىندە تالاي جىل نازاربايەۆپەن كۇرەسىپ كەلگەن سەرىكبولسىن ءابدىلديننىڭ اتىن اتادى. ول ءسوزى تاريحي ادىلەتتىكتىڭ باستاۋى سىندى بولعانداي. ودان كەيىن شيرەك عاسىر وپپوزيسيا قاتارىندا جۇرگەن مەنى "پاراسات" وردەنىمەن ناگرادتاۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدى.
الايدا ءوزىنىڭ تاريحي تۇرعىدان لايىق باعاسىن الا الماي جۇرگەن قانشاما اسىل ازاماتتار ءالى دە ەسكەرۋسىز قالۋدا!
مەنىڭشە، ءوزىن ادىلەتتى دەپ ساناعىسى كەلسە، جاڭا قازاقستان بيلىگى كەزىندە ەسكى قازاقستان تۇسىندا ساياسي استارمەن سوتتالىپ، جازىقسىز جازا تارتقان باسقا دا ازاماتتاردىڭ الدىنداعى مورالدىق، ادامي، ساياسي پارىزىن وسىلايشا وتەي الادى!"، - دەپ تۇيىندەدى ول.
