Konferensıa jumysy Qyrǵyz Respýblıkasynyń prezıdenti Almazbek Atambaevtyń quttyqtaý sózimen ashyldy. Konferensıa barysynda Nurlan Ermekbaev Almazbek Atambaevqa jáne osyndaı mańyzdy sharany uıymdastyrǵan Qyrǵyz Úkimetiniń ókilderine alǵys bildire otyryp, Ortalyq Azıa elderi arasyndaǵy qarym-qatynasty jan-jaqty damytýdyń mańyzdylyǵyn atap kórsetti.
QR Din isteri jáne azamattyq qoǵam mınıstri Nurlan Ermekbaev óz sózinde radıkalızm kórinisterine qarsy kúres baǵytyn kórsete otyryp, destrýktıvti dinı aǵymdar ıdeıalarynyń nasıhattalý máselesin kóterdi.
– Keńes úkimeti kezeńiniń ózinde bizdiń halyqtarymyzdyń arasynda adamdardyń dinge degen kózqarasyna qaramastan, beıbitshilik pen toleranttylyqqa baǵyttalǵan dinı dástúrler qalyptasqan bolatyn. Biz dinı muralarymyzdy zaman talaptaryna sáıkes beıimdep, búgingi jáne keleshek urpaqqa jetkizýge tıispiz. Tek zaıyrly qoǵam ǵana kópkonfessıaly ortada óziniń dinı teńdigin qamtamasyz ete alady, – dedi mınıstr.
Mınıstr halyqaralyq yntymaqtastyqty tereńdetý jáne dinı negizde ekstremızmniń aldyn alý salasynda tájirıbe almasý men birlesken sharalardy qabyldaý maqsatynda dinı qyzmet salasyn retteıtin Ortalyq Azıa elderiniń vedomostvolary arasynda Halyqaralyq Konsýltatıvtik keńes qurý týraly usynys bildirdi. «Biz, memleket qaıratkerleri, ǵylym men din jolyndaǵy tulǵalar – bárimiz dinı ekstremızm men radıkalızm tarapynan týyndaıtyn qaýip-qaterlerge qarsy birigýimiz kerek... Mundaı Keńes óńirlik formatta birlesken tıimdi jumys tetikterin qalyptastyrýǵa jol ashady. Birlesip sheshimderdi júzege asyrý arqyly destrýktıvti kúshterge qarsy tura alamyz», – dep atap ótti QR Din isteri jáne azamattyq qoǵam mınıstri Nurlan Ermekbaev.
Sondaı-aq, ol konferensıa qatysýshylaryn memlekettiń jáne dinderdiń ózara árekettesýiniń qazaqstandyq modelin qalyptastyrý baǵytynda Qazaqstan Úkimeti tarapynan atqarylyp jatqan sharalarmen tanystyrdy. Zańdy túrde jumys isteıtin barlyq dinı birlestiktermen yntymaqtastyq ornatý arqyly azamattardyń ar-ojdan bostandyǵyn, senim men erkindigin qorǵaýǵa baǵyttalǵan naqty sharalardy, zańdyq normalardy, memleket qolǵa alyp otyrǵan jumystar týraly aıtty. Mınıstr qazaqstandyq qoǵam etnosaralyq jáne dinaralyq kelisimdi saqtaýdyń biregeı úlgisin uzaq jyldyq tájirıbesi arqyly qalyptastyrǵanyna nazar aýdardy. Mınıstrdiń pikirinshe, dástúrli qoǵamnyń eń úlken ereksheligi – ózara syılasymdylyq pen jaýapkershilik. Ulttyq qundylyqtar men tolranttylyqty únemi aqparat arqyly keńirek nasıhattaýdyń, ásirese jastarǵa túsindirýdiń mańyzy zor.
Osyndaı ońtaıly tájirıbeniń negizinde Prezıdent Nursultan Nazarbaev álemdik dástúrli din kóshbasshylarynyń sezin ótkizý týraly bastama jasady. Qazirgi zaıyrly memleketterde ıslamnyń orny men rólin talqylaý konferensıanyń basty taqyrybyna aınaldy. Ermekbaev qazaqstandyq zaıyrly qoǵamdy qalyptastyrýda memlekettik saıasattyń aıryqsha yqpaly bolǵanyn, Prezıdent Nazarbaevtyń dinı máselege jiti nazar aýdaryp, qoǵamdy uıystyrýǵa aıryqsha úles qosqanyn jetkizdi. Zaıyrly qoǵam diniı yntymaqtastyqty qalyptastyratynyna toqtalǵan mınıstr, konferensıaǵa qatysýshy elder ókilderin aldaǵy ýaqytta ózara birlese jumys isteýge shaqyrdy.
«Islam – ejelden zaıyrlylyqty jaqtaýshy din. Terrorıster men ekstremıster ıslam atyn jamylyp, óziniń ishki múddesin oılaıtyn toptarǵa ergender. Islam men terorıstik is-qımyl bir-birimen qabyspaıtyn kereǵar uǵym». Bul osy konferensıaǵa qatysýshylardyń ortaq baılamy.
[caption id="attachment_31410" align="aligncenter" width="1025"]
????????????????????????????????????[/caption]
Qatysýshylar memleketterdiń ulttyq mádenı erekshelikterin saqtaý, teris dinı qundylyqtardyń taralýyn boldyrmaý jáne dinı salada demokratıalyq basqarýdyń tıimdiligin arttyrý qajettiligin áńgime arqaýy etti. Olar, sondaı-aq, ekstremızmmen birlesip kúresýdiń ortaq úlgisin qalyptastyrý týraly da aıtty.
Konferensıanyń ashylý saltanatynda Ortalyq Azıa boıynsha Eýropalyq Keńestiń arnaıy ókili Peter Býrıan, Úndistannyń syrtqy isteri jónindegi memlekettik mınıstri Mýshabar Akbar, Ózbekstan Prezıdentiniń keńesshisi Rýstam Kamılov, Mysyr Arab Respýblıkasynyń Mádenıet mınıstri Helmı Namnam, Tájikstan Respýblıkasynyń Din isteri komıtetiniń tóraǵasy Sýlaımon Davlatov jáne Ázerbaıjan, Belgıa, BUU, EQYU kelgen basqa da mártebeli meımandar óz oılaryn ortaǵa saldy. Ár el óziniń ishki jáne aımaqtyq problemalaryn búkpesiz aıtyp, dinı ekstremıstik toptardyń aqparattyq múmkindikti paıdalanyp, ártúrli qaýip-qaterdi únemi ýshyqtyrýǵa kúsh salatynyn jetkizdi. Oǵan qarsy turar shara – aqparattyq aǵyndy baqylý ári ár el óziniń dástúrli qoǵamyn qorǵaý jolynda barynsha jiti jumys isteý. Meımandardyń basym bóligi halyqaralyq yntymaqtastyqtyń asa mańyzdylyǵyn ashalap aıtty. Ortalyq Azıa elderiniń ókilderi aımaqtaǵy dinı ahýaldy birlesip baqylaýǵa ýaǵdalasty.
Konferensıa jumysyna 19 eldiń din salasyndaǵy ýákiletti organdarynyń basshylary, bedeldi halyqaralyq uıymdardyń ókilderi jáne tanymal sheteldik ıslamtanýshy sarapshylar qatysyp, ıslam álemindegi kúrdeli de ózekti máselelerdi talqyǵa saldy. Olar búgingi tańdaǵy eń ózekti másele – jat aǵymdarmen kúres kezinde aǵartýshylyq baǵytty durys paıdalana bilýdiń asa qajet ekendigin ańǵartty.
